خبرگزاری مهر، گروه استانها؛ امیرماهان محمدی یکتا: شب یلدا، یکی از کهنترین آئینهای کشورمان است، که هرساله با دورهمی خانوادگی برگزار میشود، امسال اما این شب زیر سایه سنگین تورم و گرانی قرار گرفته است.
در حالی که خانوادههای تهرانی خود را برای جشن گرفتن طولانیترین شب سال آماده میکنند، قیمتهای سرسامآور آجیل، میوههای سنتی مانند انار و هندوانه، و سایر اقلام ضروری، بسیاری را وادار به کوچک کردن سفرههایشان کرده یا حتی کنار گذاشتن برخی سنتها کرده است.
در بازارهای تهران و سایر شهرستانهای این استان، قیمت یک کیلوگرم آجیل مخلوط ویژه یلدا در فروشگاههای آزاد اغلب به بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسیده است، افزایشی چشمگیر نسبت به سال گذشته که قیمتها حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان بود.
پسته، یکی از اجزای اصلی آجیل، در برخی انواع تا دو میلیون تومان در کیلوگرم هم قیمت دارد، انار، نماد باروری و شادابی، حدود ۶۷ درصد گرانتر شده و هندوانه بیش از ۸۵ درصد افزایش قیمت داشته است.
مهدی بختیاریزاده، مدیرعامل سازمان مدیریت میادین میوه و ترهبار شهرداری تهران، در نشست خبری اخیر اعلام کرد که برای کنترل بازار، نرخهای رسمی در میادین تعیین شده است و گفت: آجیل شیرین با باسلوق کیلویی ۶۶۶ هزار تومان، بدون باسلوق ۷۵۲ هزار تومان، و آجیل شور ۸۲۰ هزار تومان عرضه میشود، تمرکز ما بر کیفیت و ثبات قیمت است تا آجیل در شأن سفره یلدای مردم باشد.
او افزود: سود نامتعارف دلالها و واسطهها عامل اصلی گرانی در بازار آزاد است، اما در میادین دولتی کمبودی وجود ندارد و نظارتها تشدید شده است.
تمرکز اصلی بر تأمین «به اندازه کافی» میوههای یلدا است
بختیاری زاده همچنین در گفتگو با خبرنگار مهر از برنامههای این سازمان برای تأمین کالاهای مخصوص شب یلدا خبر داد.
به گفته وی، تمرکز اصلی بر تأمین «به اندازه کافی» میوههای پرمصرف این شب، از جمله هندوانه یلدا، انار، خرمالو و ازگیل است.
مدیرعامل سازمان مدیریت میادین میوه و ترهبار شهرداری تهران همچنین به تأمین آجیل شیرین به عنوان یکی دیگر از اقلام پرمصرف اشاره کرد و گفت: سعی کردیم به اندازه کافی محصول با کیفیت مناسب تأمین شود تا بتوانیم پاسخگوی نیاز همشهریان عزیز باشیم.
وی افزود: عرضهای که خواهد شد، بیش از سالهای گذشته خواهد بود.
به گفته بختیاریزاده، این اقلام در تمامی مراکز وابسته به سازمان میادین میوه و ترهبار شهرداری تهران در دسترس مصرفکنندگان قرار خواهد گرفت.
طرح نظارتی یلدا آغاز شد
جبرئیل برادری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان تهران نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه با نزدیک شدن به شب یلدا و افزایش تقاضا برای اقلامی مانند مرغ، گوشت، برنج، میوه و شیرینی، طرح نظارتی از روز گذشته تا اول دیماه در سراسر استان به اجرا درخواهد آمد، هدف از این طرح را «کنترل قیمتها، جلوگیری از گرانفروشی و کمفروشی و حمایت از حقوق مصرفکنندگان» دانست.
برادری افزود: حفظ آرامش و ثبات بازار در روزهای پایانی پاییز در دستور کار این سازمان قرار دارد.
هرگونه تخلف در عرضه کالاهای اساسی «بدون اغماض» پیگیری میشود
این مقام مسئول اعلام کرد: بازرسیها به صورت مشترک و با مشارکت نهادهایی از جمله سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان تعزیرات حکومتی و اتاق اصناف انجام خواهد شد.
وی گفت: نظارت بر میدانهای میوه و ترهبار و واحدهای صنفی، بررسی رعایت نرخهای مصوب، نصب برچسب قیمت، کنترل کیفیت کالاها و جلوگیری از تخلفات، محورهای اصلی این بازرسیها اعلام شدهاند.
برادری با تأکید بر برخورد قاطع با متخلفان هشدار داد: هرگونه تخلف در عرضه کالاهای اساسی «بدون اغماض» پیگیری و پرونده متخلفان برای رسیدگی قانونی ارجاع خواهد شد.
وی از شهروندان خواست در صورت مشاهده تخلف، از طریق سامانههای نظارتی گزارش دهند.
به گفته وی، این اقدامات برای تأمین آرامش بازار و حمایت از مصرفکنندگان در آستانه شب یلدا انجام میشود.
افت تقاضا در بازارهای شب یلدا
اما بررسیهای خبرنگار مهر نشان میدهد، این اقدامات نه تنها آرامش را به بازار نیاورده که افزایش ۴۰ تا ۱۰۰ درصدی قیمت آجیل نسبت به سال گذشته باعث کاهش قابل توجه تقاضا شده و فروش در بازار عمدهفروشی تهران ۲۰ درصد و در مناطق جنوبی شهر تا ۵۰ درصد افت کرده است، البته کمبود کالا وجود ندارد، اما قدرت خرید مردم کاهش یافته.
در بخش میوه، دلالها نقش کلیدی در افزایش قیمتها ایفا میکنند. انار با کیفیت بالا تا ۲۵۰ هزار تومان در کیلوگرم رسیده، هندوانه حدود ۳۰ تا ۴۵ هزار تومان، و پرتقال و نارنگی نیز افزایش ۵۰ درصدی داشتهاند.
گزارشهای میدانی خبرنگار مهر نشان میدهد که یک سبد ساده یلدا شامل یک کیلو آجیل، میوههای اصلی و شیرینی برای خانواده چهارنفره، حداقل سه تا پنج میلیون تومان هزینه دارد، که برای بسیاری از خانوارهای با درآمد متوسط یا پایین، معادل بخش قابل توجهی از حقوق ماهانه است.
در بازارها و مغازههای شهرستانهای تهران، جایی که مغازههای آجیلفروشی معمولاً باید شلوغ باشد، امسال صحنه متفاوت است. خانم رضایی، یک مادر خانهدار ۴۲ ساله از اسلامشهر، در حالی که چند میوه محدود خریداری میکند، به خبرنگار مهر میگوید: سال گذشته یک کیلو آجیل میخریدم و سفره را رنگین میکردم، اما امسال با این قیمتها، فقط انار و هندوانه کوچک گرفتم. بچهها دلشان میخواست آجیل بخورند، اما نمیشود. یلدا برای ما حالا فقط یک شب معمولی شده، البته با چای و حافظخوانی.
آقای احمدی، کارمند ۳۵ ساله، که در بازار میوه پاکدشت ایستاده، نیز به خبرنگار مهر میگوید: حقوقم کفاف زندگی روزمره را به سختی میدهد، چه برسد به یلدا. آجیل کیلویی یک میلیون و نیم؟ این برای طبقه مرفه است. ما امسال با دوستان مجازی جشن میگیریم، هزینهای ندارد!
او با خنده تلخی ادامه میدهد: یلدا هم دارد لاکچری میشود.
یلدای متفاوت امسال
مقامات تلاش میکنند بازار را کنترل کنند. طرحهای نظارتی ویژه از اواسط آذر آغاز شده و تا پس از یلدا ادامه دارد، اتاق اصناف ایران نظارت بر آجیل، شیرینی، میوه و گل را تشدید کرده و با متخلفان برخورد میکند، در استانها نیز گشتهای مشترک فعال هستند.
با این حال، کارشناسان اقتصادی میگویند ریشه مشکل عمیقتر است: تورم بالای ۴۰ درصد، نوسانات ارزی و کاهش قدرت خرید. شب یلدا، که باید نماد شادی و اتحاد باشد، امسال برای بسیاری یادآوری چالشهای معیشتی شده است.
در میان این گرانیها، برخی خانوادهها به خلاقیت روی آوردهاند، سفرههای سادهتر، تمرکز بر دورهمی به جای تجمل، و حفظ روح آئین با شعر و داستان.
شاید این یلدا، بیش از همیشه، یادآور باشد که شادی واقعی در کنار هم بودن است، نه در پر کردن سفره با کالاهای گران.
