خبرگزاری مهر- گروه استانها: بر اساس تازهترین آمار شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای ایران در آبان ۱۴۰۴، استان لرستان با ثبت تورم سالانه ۴۲.۸ درصد و تورم نقطهبهنقطه ۵۵ درصد، جزو استانهای پرچالش از نظر افزایش هزینههای زندگی قرار دارد.
این اعداد، بالاتر از میانگین کشوری (تورم سالانه ۳۷.۵ درصد) نشان میدهد که خانوارهای لرستانی نسبت به سایر مناطق کشور فشار مالی بیشتری را تجربه میکنند.
آمار مرکز آمار نشان میدهد که تورم در لرستان در بسیاری از گروههای اصلی کالا و خدمات، از جمله خوراکیها و مسکن، بالاتر از میانگین کشوری است. به عنوان مثال، تورم نقطه به نقطه کالاهای اساسی در لرستان نسبت به میانگین کشور بیشتر است و این موضوع فشار تورمی واقعی بر خانوارهای لرستانی را نشان میدهد.
آمار رسمی چه میگوید؟
بر اساس تازهترین گزارش مرکز آمار ایران که در تاریخ پنجم آذرماه منتشر شده است، در آبان ۱۴۰۴، استان لرستان با ثبت ۵ درصد تورم ماهانه رتبه اول کشور در شاخص تورم ماهانه را به خود اختصاص داده است.
مقایسه با استانهای دیگر نشان میدهد که لرستان در رتبه یک قرار داشته و در کنار یزد و کردستان، یکی از استانهایی است که بیشترین افزایش قیمتها را در سال جاری داشته است.
این شاخص، فشار فوری افزایش قیمتها بر خانوارها را نشان میدهد و بیانگر آن است که هزینههای زندگی مردم لرستان در کوتاهمدت سریعتر از سایر استانها افزایش یافته است.
در مقایسه با میانگین کشوری که ۳.۴ درصد تورم ماهانه گزارش شده، لرستان نزدیک به ۱.۵ برابر میانگین کشور افزایش قیمتها را تجربه کرده است.
این ارقام نشان میدهد که در حالی که لرستان ممکن است در رتبهبندی بلندمدت تورم (سالانه یا نقطه به نقطه) جایگاه دهم یا یازدهم را داشته باشد، اما از منظر تورم ماهانه و فشار کوتاهمدت بر خانوارها، جزو استانهای پرچالش کشور است.
ادعای معاون استاندار و تناقض با واقعیت
این در حالی است که در جلسه ستاد تنظیم بازار استان، امید امیدی شاهآباد، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار لرستان اعلام کرد: «رتبه نخست تورم کشور برای لرستان صحت ندارد و استان در رتبههای دهم و یازدهم تورم سالانه و نقطه به نقطه قرار دارد.»
این اظهارات در حالی مطرح شد که آمار رسمی مرکز آمار ایران به وضوح نشان میدهد لرستان رتبه اول تورم ماهانه کشور را دارد.
تحلیل این تناقض به وضوح نشان میدهد که معاون استاندار در بیان وضعیت اقتصادی، خوشبینانه تورم کوتاهمدت (ماهانه) را با تورم بلندمدت (سالانه و نقطه به نقطه) اشتباه گرفته است.
در واقع، رتبهبندی بلندمدت تنها میزان تغییر قیمتها در یک بازه یک ساله را نشان میدهد و نمیتواند فشار فوری زندگی مردم را منعکس کند.
تورم ماهانه، شاخصی است که تجربه روزمره خانوارها از افزایش قیمتها و تغییر قدرت خرید آنها را به تصویر میکشد و اهمیت ویژهای در تحلیل شرایط اقتصادی دارد.
تحلیل دقیق شاخصها
اگر تورم ماهانه لرستان با سایر استانها مقایسه شود، مشخص میشود که افزایش قیمتها در کوتاهمدت در لرستان بالاترین نرخ در کشور را داشته است. این بدان معناست که خانوارهای لرستانی در ماه آبان ۱۴۰۴ بیشترین فشار مالی ناشی از افزایش قیمتها را تجربه کردهاند.
در عین حال، نرخ تورم سالانه استان (۴۲.۸ درصد) نشان میدهد که در مقایسه با سال گذشته، قیمت کالاها و خدمات مصرفی در لرستان همچنان بالاتر از میانگین کشور است. تورم نقطه به نقطه نیز (۵۵ درصد) حاکی از آن است که رشد قیمتها نسبت به ماه مشابه سال قبل بسیار سریع بوده و فشار بر بودجه خانوارها قابل توجه است.
این دادهها نشان میدهد که حتی اگر لرستان در رتبهبندی بلندمدت تورم، جایگاه دهم یا یازدهم را داشته باشد، تجربه کوتاهمدت خانوارها کاملاً متفاوت است و فشار فوری اقتصادی را نشان میدهد.
تورم اقلام اساسی و فشار بر خانوارها
در اظهارات معاون استاندار، به تورم بالاتر برخی اقلام مانند ماهی قزلآلا، میوه و خشکبار اشاره و اعلام شده که پیشبینی میشود قیمتها در این اقلام کاهش یابد.
هرچند این اقدامات نظارتی مثبت است، اما تمرکز صرف بر چند قلم کالا نمیتواند وضعیت کلی تورم و فشار بر خانوارها را تغییر دهد.
آمار رسمی نشان میدهد که تورم در بخشهای گستردهای از کالاها و خدمات مصرفی در لرستان، بالاتر از میانگین کشور است. از این رو، سیاستهای محدود به کنترل چند قلم خاص، تصویر واقعی فشار اقتصادی بر مردم را کتمان میکند.
رتبهبندی نسبی و برداشت نادرست
معاون استاندار در اظهارات خود تاکید کرده که لرستان رتبه نخست تورم سالانه یا نقطه به نقطه ندارد و در رتبه دهم و یازدهم قرار گرفته است. این بیان، اگرچه صحیح است، اما میتواند برداشت غلطی از وضعیت واقعی تورم در استان ایجاد کند.
رتبهبندی نسبی در شاخصهای بلندمدت، تنها موقعیت استان را در مقایسه با سایر استانها نشان میدهد و نمیتواند فشار فوری افزایش قیمتها را منعکس کند. برای مثال، حتی رتبه دهم تورم سالانه با ۴۲.۸ درصد افزایش قیمتها، فشار قابل توجهی بر خانوارهای با درآمد متوسط و پایین ایجاد میکند.
به عبارت دیگر، رتبهبندی نسبی نباید جای تحلیل واقعی از افزایش هزینه زندگی مردم را بگیرد، به ویژه زمانی که تورم ماهانه، بالاترین مقدار در کشور را نشان میدهد.
ضرورت سیاستهای جامع اقتصادی
با این تفاسیر اولاً به نظر میرسد که تکذیب رتبه نخست تورم لرستان در ماهانه، مغایر با آمار رسمی است.
دوماً تمرکز صرف بر رتبهبندی بلندمدت تورم نمیتواند فشار واقعی اقتصادی را منعکس کند و کنترل محدود بر برخی اقلام کالا، کافی نیست و نیازمند سیاستهای اقتصادی جامع است.
تجربه تورم ماهانه بالای لرستان نشان میدهد که نیاز فوری به نظارت هدفمند، اصلاحات ساختاری در عرضه و تقاضا و حمایت از اقشار آسیبپذیر وجود دارد
سوما تجربه تورم ماهانه بالای لرستان نشان میدهد که نیاز فوری به نظارت هدفمند، اصلاحات ساختاری در عرضه و تقاضا و حمایت از اقشار آسیبپذیر وجود دارد. اقدامات کوتاهمدت نظارتی، مانند پلمب واحدهای متخلف، هرچند ضروری است، اما بدون سیاستهای اقتصادی جامع نمیتواند فشار تورمی را کاهش دهد.
به هر روی به نظر میرسد به دور از فرافکنی، شفافیت و اطلاعرسانی دقیق به مردم و رسانهها ضروری است تا واقعیت اقتصادی استان به درستی منعکس شود و سیاستهای حمایتی و نظارتی، اثر واقعی بر کاهش فشار مالی بر خانوارها داشته باشد.
تورم ماهانه و فشار کوتاهمدت بر هزینه زندگی، شاخصی کلیدی برای درک وضعیت اقتصادی استان است و نمیتوان آن را نادیده گرفت.
