تأمینکنندگان حافظه ضربهای سنگین به صنعت بازیهای رایانهای وارد کردهاند و بهزودی اتفاق مشابهی برای سایر صنایع هم رخ خواهد داد. چندین هفته است که علاقهمندان کامپیوترها با افزایش سرسامآور قیمت حافظه دستوپنجه نرم میکنند، اما شوک این موج بهزودی دامنه گستردهتری از محصولات را تحت تأثیر قرار میدهد؛ زیرا تولیدکنندگان حافظه منابع خود را به سمت هدفی بسیار بزرگتر و پرسودتر هدایت میکنند: هوش مصنوعی.
به گزارش ورج، شرکتهای فعال در حوزه هوش مصنوعی درحال خرید حجم زیادی حافظه DRAM برای دیتاسنترهای عظیم خود هستند و تولیدکنندگان حافظه نیز نیازهای آنها را نسبت به سایر صنایع در اولویت قرار دادهاند. «جف یانوکوویچ»، معاون تحقیقاتی IDC، میگوید: «DRAM امروز در تمام بخشهای جامعه دیجیتال ما وجود دارد.» یعنی در هر چیزی از لپتاپ و گوشی هوشمند گرفته تا کنسول بازی، تلویزیون هوشمند، خودروها و حتی مقدار محدودی در SSDها. او میگوید: «پای منافع بسیار بزرگی در میان است.»
گوشی هوشمندی که قصد خریدش را داشتید احتمالاً سال آینده گرانتر خواهد بود. گزارش شده که ۱۲ گیگابایت رم در یک گوشی پرچمدار سامسونگ اکنون نزدیک به ۴۰ دلار بیشتر برای شرکت هزینه دارد. IDC پیشبینی میکند که در سال ۲۰۲۶ به دلیل کمبود حافظه، فروش گوشیهای هوشمند کاهش مییابد و قیمت میانگین گوشیها حدود ۹ دلار افزایش پیدا خواهد کرد. برخی برندها مانند شیائومی در چین، همین حالا به مشتریان درباره افزایش قیمت محصولات خود هشدار دادهاند. سازندگان لپتاپ ممکن است کیفیت را کاهش دهند و تأثیر افزایش قیمت احتمالاً در کنسولهای بازی نیز دیده خواهد شد.
سه شرکت سامسونگ، SK Hynix و میکرون ۹۳ درصد از کل بازار جهانی DRAM را در اختیار دارند. دادههای Counterpoint Research نشان میدهد که در سهماهه دوم سال ۲۰۲۵، سهم بازار SK هاینیکس ۳۸ درصد بوده، پس از آن سامسونگ با ۳۲ درصد و میکرون با ۲۳ درصد قرار دارند. هیچ شرکت دیگری سهمی بیش از ۵ درصد ندارد.
به نظر میرسد این سه شرکت بزرگ تولیدکننده حافظه نیز عجلهای برای کاهش قیمتهای سرسامآور ندارند؛ هر سه در گزارشهای مالی اخیر خود از رکوردشکنی درآمد صحبت کردهاند و سود خالص آنها جهش چشمگیری داشته است. همچنین این شرکتها ظاهراً نگران این نیستند که دیتاسنترها درحال بلعیدن رمهایی هستند که معمولاً در محصولات مصرفی استفاده میشد.
کسبوکار حافظه سامسونگ حتی از اکثر محصولات مصرفیاش هم بزرگتر شده است. بخش حافظه سامسونگ در تازهترین گزارش مالی خود به رقم حدود ۱۸.۱۲ میلیارد دلار رسیده که بیش از یکچهارم کل درآمد شرکت را تشکیل میدهد. این مقدار تقریباً دو برابر درآمد کل بخش لوازمخانگی و تلویزیون سامسونگ در همان دوره است.
تا اینجا، میکرون که در سهماهه چهارم ۲۰۲۵ حدود ۱۱.۳۲ میلیارد دلار درآمد داشته، بزرگترین تغییر را در واکنش به تقاضای DRAM انجام داده است. این شرکت اعلام کرد که قصد دارد برند مصرفی قدیمی خود، Crucial، را کنار بگذارد تا بتواند روی تأمین حافظه مورد نیاز شرکتهای هوش مصنوعی برای سرورها تمرکز کند.
با افزایش تقاضا برای تراشههای حافظه مرتبط با هوش مصنوعی، سازندگان بزرگ DRAM نیز این موج را به سمت سودآوری هدایت میکنند. سود خالص SK Hynix از ۵.۷۵ تریلیون وون کره (۳.۹۲ میلیارد دلار) در سهماهه سوم ۲۰۲۴، به ۱۲.۶ تریلیون وون (حدود ۸.۶ میلیارد دلار) در سهماهه سوم ۲۰۲۵ رسیده است. میکرون نیز افزایش ۱۰ برابری در سود خالص سالانهاش را گزارش کرده است.
گزارش شده است که سامسونگ و اسکی هاینیکس ۴۰ درصد از ظرفیت کل تولید حافظه جهان را به یک پروژه هوش مصنوعی اختصاص دادهاند. این شرکتها ظاهراً با OpenAI توافق کردند ماهانه تا ۹۰۰ هزار ویفر DRAM برای پروژه استارگیت تأمین کنند.
برخی شرکتها از همین حالا قیمت محصولات خود را افزایش دادهاند. CyberPowerPC و Maingear که سازندگان کامپیوترهای سفارشی هستند اعلام کردهاند که به دلیل افزایش شدید هزینه رم مجبور به بالا بردن قیمت محصولات خود خواهند بود و شرکت Framework که لپتاپهای ماژولار تولید میکند نیز وضعیت مشابهی را گزارش کرده است. حتی رزبری پای که سازنده کامپیوترهای تک بورد است مجبور شده قیمت دستگاههای جدید خود را افزایش دهد و شرکت سازنده کنسولهای دستی OneXPlayer نیز اعلام کرده که قصد دارد قیمت آخرین دستگاه خود را بیشتر کند.
نگرانیها نسبت به قیمت Steam Machine نیز درحال افزایش است. شرکت Valve گفته قیمت این محصول مطابق با بازار فعلی PC خواهد بود. یک منبع آگاه دیگر نیز گفته بود که مایکروسافت ممکن است به دلیل کمبود رم، بار دیگر قیمت ایکسباکس سری X را افزایش دهد؛ قیمتی که همین حالا هم ۱۵۰ دلار بیشتر از زمان عرضه پنج سال پیش است.
نشریه کرهای Seoul Economic Daily گزارش داده که شرکت SK Hynix میخواهد ۵۰۰ میلیارد دلار برای ساخت کارخانههای تولیدی جدید هزینه کند و اولین آنها در سال ۲۰۲۷ آماده خواهد شد. میکرون نیز برنامه دارد یک کارخانه در نیویورک بسازد. البته میدانیم که این تأسیسات بر تولید محصولات مصرفی متمرکز نخواهد بود و روی تولید برای دیتاسنترهای هوش مصنوعی تمرکز دارند. SK Hynix هفته گذشته به سرمایهگذاران اعلام کرد انتظار دارد کمبود رم تا اواخر ۲۰۲۷ ادامه پیدا کند.
