به گزارش همشهری آنلاین، گنبد حرارتی یا گنبد گرما یک پدیده آب و هوایی است که طی آن یک ناحیه پرفشار در اتمسفر تشکیل می شود و هوای گرم را به دام می اندازد، همچون یک درپوش یا کلاه که هوا را در یک محفظه به دام انداخته باشد. این فشار، هوای گرم «به دام افتاده» را به داخل یک توده گرمتر و گنبدی شکل به سمت پایین می راند و برای مدتی مانع از جا به جایی طبیعی هوا می شود؛ این گنبد حرارتی دوره های طولانی مدت دمای بیش از حد بالا را ایجاد می کند. از آنجایی که هوا نمی تواند فرار کند، دما برای روزها یا هفته ها افزایش می یابد و وضعیت خطرناکی ایجاد می کند تا زمانی که یک جبهه سرد گنبد گرما را در هم بشکند. چنانکه این پدیده آب و هوایی نه تنها فعالیت در فضای باز را دشوار و غیرممکن می کند، بلکه می تواند مرگبار نیز باشد.
پیشینه در دنیا
تا کنون گنبدهای حرارتی در سرتاسر آمریکا و بسیاری از نقاط جهان رخ داده است. موج گرمای آمریکای شمالی در سال ۱۹۳۶ و موج گرمای اروپا در سال ۲۰۰۳ نمونه های مخرب از پدیده گنبد گرمایی محسوب می شوند. همچنین در سال ۱۹۹۵، موجی از گرما به غرب میانه رسید که موجب مرگ حدود ۶۰۰ نفر در منطقه شیکاگو شد.
گنبد گرما در ایران
در سال های ۱۴۰۰ به بعد گنبد گرما به عنوان یک پدیده آب و هوایی گریبان ایران هم گرفته است. با اینکه ایران کشوری گرم و خشک است، اما در مردادماه ۱۴۰۲ پایگاه اطلاع رسانی دولت به نقل از وزارت نیرو اعلام کرد هسته گنبد حرارتی گرمترین تابستان تاریخ بر فراز ایران پدیدار شده است.
