گزارشهای جدیدی منتشر شده که نشان میدهند با وجود ماهوارههایی که در مدار زمین مستقر هستند، ثبت تصاویر دقیق توسط هابل و دیگر تلسکوپهای مدار بیش از هر زمان دیگری دشوار شده است.
براساس یک مطالعه جدید از پژوهشگران ناسا که در مجله Nature منتشر شده، نوری که ماهوارهها ساطع میکنند، میتواند طی دهه آینده کیفیت نزدیک به 40 درصد تصاویر هابل و تا 96 درصد تصاویر سه تلسکوپ دیگر را تحت تأثیر قرار دهد. پژوهشگران هشدار دادهاند که این روند میتواند توانایی دانشمندان برای شناسایی سیارکهای خطرناک یا کشف سیارات جدید را با تهدید جدی مواجه کند. به گفته آنها اگر محدودیتی برای آلودگی نوری ناشی از شبکههای ماهوارهای اعمال نشود، دید ما از فضا روزبهروز تارتر خواهد شد.
«آلخاندرو بورلاف»، دانشمند ناسا و نویسنده اصلی این مطالعه میگوید:
«تمام دوران کاری من صرف تلاش برای بهبود توان دید تلسکوپها، حساستر و دقیقتر کردن آنها و ثبت تصاویر بهتر شده است. اما برای اولینبار با پدیدهای روبرو شدهایم که ممکن است وضعیت آینده را بدتر کند.»
به گفته محققان، ردهای نورانی ماهوارهها که مانند رگههایی از نور در تصاویر دیده میشوند، فقط بین سالهای 2018 تا 2021 در 4.3 درصد تصاویر هابل ثبت شدهاند. طبق اعلام آژانس فضایی اروپا، اکنون تعداد ماهوارههای فعال مدار زمین از 5000 عدد در سال 2019 به بیش از 15800 عدد رسیده و در صورت اجرای برنامههای فعلی پرتاب، این رقم طی ده سال آینده میتواند به 560 هزار ماهواره برسد.
بورلاف و همکاران او چشمانداز 4 تلسکوپ را شبیهسازی کردهاند. به گفته آنها، هابل ممکن است بهطور میانگین 2.14 ماهواره را در هر نوردهی ثبت کند (یعنی لحظهای که تلسکوپ شاترِ دوربین خود را باز کرده تا نور وارد حسگر شود و یک تصویر ثبت شود). در سوی دیگر، تلسکوپ فضایی چینی Xuntian که سال آینده پرتاب میشود، بهطور میانگین ممکن است 92 ماهواره در هر تصویر خود داشته باشد.
محققان ناسا میگویند میدان دید کوچکتر هابل تا حدی از شدت این مشکل کم میکند. همچنین تلسکوپهای قدرتمند دیگر مانند جیمز وب به اندازه کافی از زمین فاصله دارند و از آلودگی نوری ماهوارهها دور هستند.
اما مشکل فقط به حضور تصادفی ماهوارهها در قاب محدود نمیشود؛ چرا که این اجسام نور خورشید، ماه یا زمین را بازتاب میکنند و همین تابش میتواند برخی جزئیات حساس را از دید تلسکوپها پنهان کند. به گفته بورلاف، این تابش شاید اجازه ندهد تغییرات ظریف در روشنایی یک ستاره تشخیص داده شود؛ تغییراتی که ممکن است نشاندهنده وجود یک سیاره فراخورشیدی باشد.
بورلاف تأکید کرده که اکنون و پیش از اینکه تعداد ماهوارهها از کنترل خارج شود، بهترین زمان برای یافتن یک راهحل است. این موضوع درحالی بیان شده که ساخت ماهوارههای تیرهتر که انعکاس نور کمتری دارند نیز تاکنون آزمایش شده، اما چالشهای را برای شرکتها بههمراه دارد، زیرا این اجسام داغتر میشوند و نور فروسرخ بیشتری منتشر میکنند.
بورلاف در پایان میگوید:
«ما باید راهی بهینه برای استقرار منظومههای ماهوارهای و تلسکوپهای فضایی پیدا کنیم تا بتوانیم بهصورت پایدار در کنار یکدیگر فعالیت کنیم.»
