همشهری - مسعود میر: هنر در بزرگترین گنجینه هنری جهان اسلام برای ما بدل شده به پازل خواستنی حرم امام رضا این فقط حرف آیین و مذهب نیست که حرف از هنر جهانی است. هنری که در همه تاریخ پیرامون شخصیت قدیسان فخراوری کرده و در ایران زمین هم به مبارکی دلبستگی به امام رئوف بدل گشته به چشمه زلال و هماره جوشان.
این یک واقعیت تاریخی است که آثار هنری بسیاری در طول تاریخ از بین رفته اند اما آنچه بیشتر از هنر باقی مانده بسیار هم زلف آیین هاست. بررسی آثار تاریخ هنر نشان می دهد که کاخ ها ویران شدند اما کلیساها و مسجدها و اماکن آیینی باقی ماندند حتی اگر دستخوش تغییر کاربری شده باشند. از سیستین در رم بگیرید تا نوتردام در پاریس، از ایاصوفیه در استانبول تا مسجد بزرگ دمشق. حرف قیاس نیست اما وقتی در فالنامه شاه طهماسب سه تصویر از جمال امام رضا موجود است یعنی ارادت ما ایرانیان به حضرت سبقه تاریخی دارد و البته هنوز مستمر است.
حالا گروهی دغدغه مند و اهل فرهنگ و هنر می خواهند با این ایده که می توان بر اساس شخصیت یک قدیس یا امام، آثار فاخر خلق کرد دنبال نظریه پردازی در یک کنگره بین المللی هستند؛ کنگره بین المللی مکتب هنر رضوی که به برگزاری دومین دوره اش نزدیک می شود. موسسه افرینش های هنری آستان قدس رضوی بانی این کنگره است و قرار است در روزهای پایانی بهمن ماه در مشهد گام دوم این کنگره برداشته شود.
سید رضی موسوی گیلانی، دبیر علمی کنگره در بخش هایی از صحبت هایش به هنر میکل آنژ در نمازخانه کلیسای سیستین اشاره کرد و همین موضوع سبب شد تا سوال همشهری از حاضرین در جلسه به موضوع کاربردی شدن نتایج این کنگره ها و افق آینده ذهنی شان مرتبط شود. سوال از این قرار بود که بعنوان مثال درهمان کلیسای سیستین در مجموعه موزه واتیکان اجازه عکاسی از نقاشی آفرینش آدم داده نمیشود اما در گوشه و کنار موزه و مجموعه واتیکان می توان کارت پستال ها و آثار هنری و صنایع دستی مختلفی با این نقش خریداری کرد در حالیکه ایرانیان عاشق امام رضا برای خرید یک سوغات هنری از آستان قدس رضوی گزینه های متکثر، کاربردی و همه پسند ندارند. در پاسخ به این موضوع امیرمهدی رحیمی مدیرعامل مرکز آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی و دبیرکل کنگره تاکید کرد که: «هنر در مجموعه آستان قدس رضوی از ابتدا در خدمت زیارت بوده است و امری انتزاعی به شمار نمی رفته است. با اینکه در دوره های مختلف تاریخی شمایل این هنر متفاوت بوده است و بعنوان مثال هنر صفویه در حرم با هنر قاجار و دورههای متاخر متفاوت است اما همواره استمرار داشته و متوقف نشده و در خدمت زیارت بوده است. »به گفته رحیمی در کلیساها هنر در فضای مذهبی قالب است اما در حرم رضوی هنر در خدمت معنای زیارت است. او گفت : «البته نکته شما درست است اما باید یادآوری کنم در مکتب هنر رضوی فقط نمی خواهیم حرف ها در کتابخانه ها بمانند و در حد نظریه بمانند بلکه قرار بر این است که این هنر به زندگی مردم وارد شود و خلق آثار هنرهای کاربردی هم فعالیم و البته این گستره باز هم افزایش خواهد داشت.»
