شاهین شایان آرانی درباره نوسانات اخیر بازار ارز اظهار کرد: در یک هفته تا ۱۰ روز اخیر، متأسفانه بازار ارز دوباره با افزایش قیمت مواجه شد و رکوردهای جدیدی ثبت شد؛ بهطوریکه دلار در بازار به حدود ۲۰۰ هزار تومان رسیده است. به نظر میرسد همچنان هم امکان افزایش بیشتر وجود دارد. البته ریشه اصلی این افزایش، همان علل بلندمدت اقتصاد ایران و انتظارات تورمی است.
به گزارش ایسنا، وی ادامه داد: اینکه نرخ ارز در چنین بازه زمانی کوتاهی تا این حد افزایش پیدا کند، قطعاً غیرعادی است. موتور محرک افزایش نرخ ارز، تورم است؛ تا زمانی که تورم مهار نشود، این فشار همیشه وجود دارد و نرخ ارز به سمت بالا حرکت میکند. بیماری تورم در کشور ما سالهاست جدی است و هنوز اهمیت آن به اندازه کافی درک نشده است. اینکه سالیان سال تورم بالای ۲۰ تا ۲۵ درصد داشته باشیم اصلاً قابل قبول نیست.
شایان افزود: اینکه آیا علاوه بر تورم، عوامل دیگری هم در این مدت دخیل بوده است؛ اما این نوسانات علامت میدهد که بازار معاملات ارزی بیش از حد دستخوش هیجان و حساسیت به اخبار شده و این خطرناک است. متأسفانه به نظر میرسد بانک مرکزی تا حدی کنترل بازار را از دست داده یا ابزارش تضعیف شده است که پیام خوبی برای اقتصاد ندارد.
او تأکید کرد: بانک مرکزی وظیفه دارد نرخ ارز را کنترل کند و اجازه ندهد بازار بهصورت افسارگسیخته رشد کند، زیرا تبعات آن برای اقتصاد خرد و کلان بسیار زیاد است. درست است که فشار تورمی وجود دارد، اما بانک مرکزی باید در همین فضا هم نرخ ارز را مهار کند. تا مدتها عملکرد قابل قبولی داشت، اما اکنون نمیدانم چرا اوضاع از دستشان خارج شده و چه اتفاقی افتاده که بازار با این سرعت رو به بالا میرود. نهاد ناظر باید سریع وارد عمل شود؛ اما یا اقدامی نشده یا توان انجام آن نیست. در هر دو حالت، علامت خوبی برای اقتصاد نیست.
این کارشناس اقتصادی درباره نقش سیاست خارجی و رخدادهای بینالمللی – از جمله سیاستهای آمریکا و اتفاقات ونزوئلا – بر بازار ارز گفت: از شهریور تاکنون قیمت ارز بین ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش داشته است. این میزان افزایش با نرخ تورم داخلی همخوانی ندارد. بنابراین اگر قرار باشد تنها با تورم توجیه شود، منطقی نیست. این که آیا خبر یا اتفاق خاصی رخ داده یا ترس و نگرانی میان فعالان اقتصادی افزایش یافته، قابل بررسی است؛ اما دقیقاً همینجا است که نقش بانک مرکزی مطرح میشود.
وی توضیح داد: دلیل وجود بانک مرکزی، ایجاد حاشیه اطمینان و تنظیم معاملات ارزی است. اگر بیتکوین یا رمزارزها روزی هفت درصد بالا و پایین میشوند، ارز ملی نباید اینگونه باشد. نرخ ارز باید در یک دامنه مشخص نوسان کند و اگر هم رشد دارد، متناسب با تورم باشد، نه با چنین سرعتی در مدت کوتاه. این وضعیت یک ایراد جدی است و مسئولان بانک مرکزی باید هرچه سریعتر اقدام کنند.»
شایان درباره راهکارها نیز گفت: بانک مرکزی خودش تخصص و ابزار لازم را دارد و باید پاسخگو باشد. این نهادی است که باید بازار را کنترل و از بروز چنین جهشهایی جلوگیری کند.
او درباره اینکه آیا اکنون زمان مناسبی برای خرید یا فروش ارز است، اظهار کرد: سرمایهگذاری روی ارز به قصد سودآوری، یک اقدام غلط و خطرناک است. تنها کسانی که نیاز ارزی دارند باید خرید انجام دهند. افرادی که مصرف ششماهه یا یک ساله دارند، ممکن است ناچار به خرید باشند، اما سرمایهگذاری به قصد کسب سود در بازار ارز – در شرایطی که نظارت کافی وجود ندارد – ریسک بسیار بالایی دارد.
وی در پایان گفت: بهطور کلی عملکرد سیاستگذاری ارزی در چند سال گذشته، بهویژه در این بخش قابل دفاع نیست و نمیتوان ارزیابی مثبتی ارائه کرد.
