به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، دیروز در دل جنگل‌های خوزستان، ماموران پاسگاه منابع طبیعی قیلاب با صحنه‌ای تکان‌دهنده مواجه شدند؛ قاچاقچیان چوب اقدام به قطع بلوط های سرزنده کردند، درختانی که هنوز سبز و شاداب بودند و حاصل سال‌ها رشد آهسته و طاقت‌فرسا بودند تا به زغال تبدیل شوند.
این اقدام فراتر از یک جرم محیط‌زیستی ساده است؛ زنگ خطری برای کل اکوسیستم زاگرس محسوب می‌شود. بلوط‌های این منطقه، رشد ده‌ها ساله دارند و جایگزینی هر درخت از دست رفته، عملاً غیرممکن است. نمونه‌های ثبت‌شده نشان می‌دهد در مناطقی که ۷۱ اصله بلوط کاشته شده، پس از سی و چند سال تنها درختانی با ارتفاع چهار تا پنج متر حاصل می‌شوند؛ هر درخت بلوط، نموداری از صبر، مقاومت و پیوستگی زیست‌بوم است و قطع آن، نه تنها زیستگاه، بلکه حافظه طبیعی منطقه را نیز تخریب می‌کند.
علت روی آوردن قاچاقچیان به درختان زنده، کمبود دسترسی به چوب خشک و شرایط دشوار جنگل است. آنها با روش کف‌زنی، درختان سالم را قربانی می‌کنند؛ روشی که فراتر از از بین بردن چند درخت، یک زنجیره نابودی طبیعی ایجاد می‌کند. زادآوری طبیعی در زاگرس، تحت فشار چرای دام و بهره‌برداری بی‌رویه، تقریباً متوقف شده و درختانی که امروز قطع می‌شوند، جایگزین طبیعی ندارند؛ این امر اکوسیستم منطقه را در معرض تهدیدی جدی قرار می‌دهد.
پیامدهای این تخریب، تنها محدود به از دست رفتن درختان نیست. جنگل‌های بلوط زاگرس اکوسیستمی شکننده و دیرباز هستند؛ محل زندگی گونه‌های گیاهی و جانوری متنوع، تنظیم‌کننده منابع آبی و خاک و سد طبیعی در برابر فرسایش زمین. قطع درختان سرزنده باعث تخریب خاک، کاهش تنوع زیستی و افزایش آسیب‌پذیری در برابر تغییرات اقلیمی می‌شود و چرخه طبیعی حیات را در منطقه برهم می‌زند.
با وجود اینکه تاکنون زغال‌گیری از چوب خشک مرسوم بوده، این رفتار تازه و بی‌سابقه قاچاقچیان باید هشداری جدی برای مسئولان منابع طبیعی و جوامع محلی باشد. بدون برخورد قانونی و بازدارنده، چنین اقدامات سودجویانه‌ای ممکن است به رویه‌ای رایج تبدیل شود و نسل‌های آینده را از دیدن این جنگل‌های کهنسال محروم کند.
این پرونده، نه یک حادثه محلی ساده، بلکه نمونه‌ای از آسیب‌های ساختاری و مدیریتی در حفاظت از منابع طبیعی است؛ فقدان نظارت مستمر، فشار اقتصادی و نبود جایگزین‌های درآمدی برای جوامع محلی، همه زمینه‌ساز رشد چنین رفتارهایی هستند. اگر قصد داریم زاگرس، این نگین طبیعت ایران، حفظ شود، باید همه عوامل دخیل در حفاظت از جنگل‌ها بازبینی شده و با خاطیان برخوردی قاطع انجام شود که هم عبرت‌آموز و هم بازدارنده باشد.
درختان بلوط زاگرس، ده‌ها سال صبر کرده‌اند تا زمین را سبز کنند و حیات را به جریان بیندازند. امروز، ما در آستانه تصمیمی تاریخی هستیم؛ تصمیمی که می‌تواند مسیر حفاظت از این میراث طبیعی را تضمین کند یا آن را برای همیشه از دست بدهد.
