به گزارش ایسنا، اینکه هر چند وقت یک‌بار دفع مدفوع دارید، ممکن است یک سؤال بسیار شخصی به نظر برسد، اما پاسخ شما می‌تواند چیزهای زیادی را در مورد سلامت کلی شما آشکار کند.

یک مطالعه جدید روی ۱۴۲۵ نفر بررسی کرده است که آنها چند وقت یک‌بار اجابت مزاج می‌کنند و این آمار را با داده‌های جمعیت‌شناختی، ژنتیکی و سلامت آنها مقایسه کرد.

در حالی که سالم‌ترین شرکت‌کنندگان گزارش دادند که یک یا دو بار در روز مدفوع می‌کنند، تیمی به رهبری محققان مؤسسه زیست‌شناسی سیستم‌ها(ISB) دریافتند که اجابت مزاج بیش از حد یا خیلی کم، هر دو با مشکلات اساسی مختلف سلامت مرتبط هستند.

شان گیبونز(Sean Gibbons)، میکروبیولوژیست ISB و نویسنده مسئول این مطالعه می‌گوید: این مطالعه نشان می‌دهد که چگونه دفعات اجابت مزاج می‌تواند بر تمام سیستم‌های بدن تأثیر بگذارد و چگونه دفعات اجابت مزاج نامنظم ممکن است یک عامل خطر مهم در ایجاد بیماری‌های مزمن باشد.

وی افزود: این بینش‌ها می‌توانند استراتژی‌هایی را برای مدیریت دفعات اجابت مزاج، حتی در جمعیت‌های سالم برای بهینه‌سازی سلامت و تندرستی ارائه دهند.

این مطالعه عادات دستشویی رفتن افرادی را که به‌طورکلی سالم بودند، یعنی بدون سابقه مشکلات کلیوی یا روده‌ای مانند بیماری کلیوی، سندرم روده تحریک‌پذیر یا بیماری کرون بودند، بررسی کرد.

شرکت‌کنندگان خودشان گزارش دادند که چند وقت یک‌بار قضای حاجت می‌کنند و محققان آنها را در چهار دسته سازماندهی کردند.

اولین دسته کسانی که مبتلا به یبوست بودند و یک یا دو بار در هفته اجابت مزاج داشتند.

دومین گروه با برچسب «کم-طبیعی» شامل افرادی که ۳ تا ۶ بار در هفته دفع مدفوع داشتند.

سومین دسته با برچسب «زیاد-طبیعی» شامل کسانی که یک تا سه بار در روز اجابت مزاج می‌کردند.

چهارمین گروه نیز شامل افرادی بود که اصطلاحا اسهال بودند و چهار بار یا بیشتر دفع مدفوع آبکی در روز داشتند.

محققان همچنین متابولیت‌ها و شیمی خون بیماران، ژنتیک آنها و میکروب‌های روده موجود در نمونه‌های مدفوع آنها را تجزیه و تحلیل کردند.

این تیم به دنبال ارتباط احتمالی بین دفعات اجابت مزاج و این نشانگرهای سلامتی و همچنین عوامل دیگری مانند سن و جنس آنها بود.

به طور کلی، کسانی که تعداد دفعات اجابت مزاج کمتری را گزارش کردند، زنان، جوانان و با شاخص توده بدنی(BMI) پایین‌تری بودند، اما حتی با در نظر گرفتن این عوامل، افراد مبتلا به یبوست یا اسهال، ارتباط واضحی با مشکلات زمینه‌ای سلامت نشان دادند.

باکتری‌هایی که معمولاً در دستگاه گوارش فوقانی یافت می‌شوند، در نمونه‌های مدفوع شرکت‌کنندگان مبتلا به اسهال شایع‌تر بودند. در همین حال، نمونه‌های خون آنها نشانگرهای زیستی مرتبط با آسیب کبدی را نشان داد.

نمونه‌های مدفوع افرادی که تعداد دفعات اجابت مزاج کمتری داشتند، سطوح بالاتری از باکتری‌های مرتبط با تخمیر پروتئین داشتند. این یک خطر شناخته شده ناشی از یبوست است.

یوهانس جانسون-مارتینز(Johannes Johnson-Martinez)، مهندس زیستی در ISB می‌گوید: اگر مدفوع بیش از حد در روده بماند، میکروب‌ها از تمام فیبر غذایی موجود استفاده می‌کنند و آن را به اسیدهای چرب کوتاه زنجیره مفید تخمیر می‌کنند. پس از آن، اکوسیستم به تخمیر پروتئین‌ها روی می‌آورد که چندین سم تولید می‌کند که می‌توانند وارد جریان خون شوند.

مطمئناً برخی از این محصولات جانبی در نمونه‌های خون این بیماران یافت شد. به طور خاص، متابولیتی به نام ایندوکسیل-سولفات(indoxyl-sulfate) که یک محصول شناخته شده از تخمیر پروتئین است که می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند، زیاد شده بود.

این تیم تحقیقاتی اظهار می‌کند که این یافته، شواهد بالقوه‌ای از ارتباط علّی بین دفعات اجابت مزاج و سلامت کلی بدن است.

امید است که افراد بتوانند عادات خود و در نتیجه سلامت خود را تغییر دهند. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که میکروبیوم روده می‌تواند خیلی سریع‌تر از آنچه تصور می‌شود، تغییر کند. به عنوان مثال، یک مطالعه در سال ۲۰۲۵ از آلمان که هنوز مورد بررسی دقیق قرار نگرفته است، بزرگسالان غیرفعالی را که دو یا سه بار در هفته تمرینات مقاومتی را شروع کرده بودند، ردیابی کرد. کسانی که بیشترین تمرین را داشتند، تنها در هشت هفته تغییراتی در ترکیب باکتری‌های روده خود نشان دادند.

این نوع تغییرات ممکن است به برخی افراد کمک کند تا از دسته مبتلا به یبوست یا اسهال خارج شده و به محدوده اجابت مزاج سالم‌تری برسند.

کسانی که دفعات اجابت مزاج بهتری داشتند، گزارش دادند که فیبر بیشتری می‌خورند، آب بیشتری می‌نوشند و بیشتر ورزش می‌کنند. نمونه‌های مدفوع آنها همچنین سطوح بالایی از باکتری‌های مرتبط با تخمیر فیبر را نشان داد.

یک کارآزمایی بالینی که در سال ۲۰۲۵ توسط محققان آمریکایی منتشر شد، نشان داد افرادی که میکروب‌های تولیدکننده متان زیادی در روده خود دارند، به طور ویژه در تبدیل فیبر غذایی به اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه کارآمد هستند.

این نشان می‌دهد که هم مقدار فیبر و هم ترکیب خاص میکروب‌ها در روده یک فرد مهم است که توضیح می‌دهد چرا دو نفر که رژیم غذایی یکسانی دارند، می‌توانند پیامدهای سلامتی متفاوتی را تجربه کنند.

البته همه در برهه‌ای از زندگی خود، پس از ابتلا به یک بیماری معده یا خوردن پنیر زیاد، خود را در یک حالت افراطی یا برعکس یافته‌اند، اما این مطالعه به بررسی روال روزمره افراد پرداخته و نشان می‌دهد که چگونه نسخه عادی ما می‌تواند به مشکلات سلامتی که از آنها آگاه نبودیم، اشاره کند.

این پژوهش در مجله Cell Reports Medicine منتشر شده است.