یکی از چالش‌های بنیادین کلان‌شهر تهران، نبود مدیریت یکپارچه شهری است. امروز اداره شهر بیش از ۳۰ دستگاه مختلف را درگیر می‌کند که هرکدام به‌صورت پراکنده و بدون هماهنگی کامل تصمیم‌گیری می‌کنند. این چندپارگی باعث شده سیاست‌ها هم‌افزایی نداشته باشند، تصمیمات با تأخیر اجرا شوند و مسئولیت‌ها میان نهادها به‌طور مداوم پاس‌کاری شود.
پیامد فقدان مدیریت یکپارچه شهری در حوزه آلودگی هوا کاملاً محسوس است. اجرای قانون هوای پاک، که یکی از جامع‌ترین قوانین محیط‌زیستی کشور است، بدون یک فرماندهی واحد مختل می‌شود. هر دستگاه بخشی از کار را انجام می‌دهد، اما هیچ ساختار مستقلی برای هدایت، نظارت و هماهنگی کل فرآیند وجود ندارد. نتیجه این وضعیت، اتلاف منابع، تأخیر در تصمیم‌گیری، ناهماهنگی در اجرای طرح‌ها و بی‌ثباتی سیاست‌هاست. علاوه بر این، مردم در شناسایی مسئولان اصلی مشکلات روزمره خود سردرگم می‌شوند و اعتماد عمومی به نهادهای مسئول کاهش می‌یابد.
ایجاد مدیریت یکپارچه شهری می‌تواند بسیاری از این معضلات را حل کند. چنین مدیریتی نه‌تنها سرعت و کارآمدی تصمیمات را افزایش می‌دهد، بلکه شفافیت و پاسخگویی را به شکل چشمگیری بهبود می‌بخشد. با وجود یک فرماندهی واحد و هماهنگ، می‌توان بسیاری از بحران‌ها—از جمله آلودگی هوا—را از مرحله هشدار و اضطرار به سطحی کنترل‌پذیر و پیشگیرانه منتقل کرد.
در حقیقت، مدیریت یکپارچه شهری یک ضرورت ملی و زیست‌محیطی است. بدون آن، هیچ برنامه‌ای حتی قوانین جامع مانند قانون هوای پاک نمی‌تواند به شکل کامل اجرا شود و اهداف سلامت شهروندان و کاهش آلاینده‌ها محقق گردد. این مدل مدیریتی، تضمین می‌کند که منابع و سیاست‌ها به‌طور هماهنگ به سمت کاهش آلودگی و ارتقای کیفیت زندگی هدایت شوند و تهران به یک شهر قابل تنفس تبدیل شود.
رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران
