به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد تاکی صبح چهارشنبه در نشست اول از سلسله نشست‌های الگوی سوم زن مسلمان ویژه مربیان پرورشی و امین مدارس شهرستان شهرکرد با اشاره به اینکه شخصیت انسان به‌قدر فکر و اندیشه او ارزش دارد، اظهار کرد: انسان وقتی سطح دیدش را پایین و اندک بگیرد، منزلت و شخصیت او نیز تقلیل خواهد یافت در حالی که امروز برخی بانوان ایران اسلامی درگیر مسائل کوچک شدند.
مدرس حوزه و دانشگاه با ذکر اینکه افق دید انسان وقتی به مسائل کم‌اهمیت تمرکز کند به همان اندازه شخصیت او افول خواهد کرد، ادامه داد: امام خمینی (ره) قائل بودند که زنان جمهوری اسلامی باید در مقدرات اساسی مملکت دخالت داشته باشند و پرسش اینجاست که چند درصد از بانوان ما به مسائل اساسی و ساختاری کشور توجه دارند.
تاکی بیان کرد: معتقدم یکی از عوامل اصلی عدم دستیابی بانوان به جایگاه اصلی خود، خود بانوان هستند زیرا خودشان را مشغول مباحث و مسائل فرعی کردند، خودشان را کم گرفتند لذا به جایگاه واقعی خود دست نیافتند.
وی با بیان اینکه بانوان سطح فکرشان را به مسائل جزئی تقلیل دادند لذا جایگاه آنها تقلیل می‌یابد، تصریح کرد: مثلاً بانویی که در آموزش و پرورش خدمت می‌کند شاید به ذهنش هم خطور نکند که درباره عدالت آموزشی یا نحوه نقش‌آفرینی مردم در حاکمیت و ده‌ها مسئله مهم دیگر ورود داشته باشد. بانوان اساساً به این دست موضوعات فکر نمی‌کنند بنابراین نمی‌توانند نقش اساسی در این عرصه‌ها ایفا کنند.
مدرسه؛ محل تربیت نیروی کار به جای انسان متعالی
تاکی با انتقاد از اینکه امروز آموزش و پرورش محل تربیت انسان متعالی نیست، بیان کرد: به نظر می‌رسد آموزش و پرورش به امر تربیت کارگرانِ با مهارت بپردازد با این توضیح که امروز در مدرسه نوین چیزی به نام دین و حتی عقیده معنا ندارد زیرا ساختاری که در نظام تعلیم و تربیت تعبیه شده، تربیت نیروی کار است و نه نیروی انسانی متعالی.
وی با یادآوری اینکه در گذشته فرزندان در قاطبه خانواده‌ها شغل پدر را ادامه می‌دادند، افزود: کارکرد مکتب‌خانه هم این بود که فرزندان هم خواندن و نوشتن و هم احکام و اعتقادات یاد بگیرند یعنی کار و مهارت داشتند و خلأ دانشی درباره احکام دین را نیز با مکتب‌خانه رفع می‌کردند و انسان کاملی می‌شدند.
تاکی با بیان اینکه از زمان انقلاب صنعتی شغل پدر موضوعیت خود را از دست داد، ادامه داد: با ورود صنعت، تربیت کارگران متناسب با هر عرصه اهمیت پیدا کرد و آموزش و پرورش نوین عهده‌دار این تربیت شد.
این مدرس حوزه و دانشگاه با ذکر اینکه در چنین نظام تعلیم و تربیتی مبتنی بر پرورش کارگر به جای پرورش انسان، کارهای مدرسان و مربیان طرح امین حقیقتاً کم‌اثر است، افزود: به همین ترتیب، جایگاه مربی امین در مقایسه با جایگاه معلم ریاضی و علوم نیز تنزل پیدا می‌کند.
تاکی بیان کرد: پرسش اینجاست که چرا آموزش و پرورش از یک نهاد انسان‌ساز به یک نهاد کارگرساز تبدیل شد و اگر دقت کنیم بسیاری از دانش‌آموزان خاصه در شهرهای بزرگ ترجیح می‌دهند تحصیل نکنند و مستقیم وارد بازار کار شوند زیرا اساساً آموزش و پرورش در پرورش کارگر و تقویت علم و مهارت شغلی هم موفق نبوده است.
چرا آموزش و پرورش به یک نهاد کارگرساز تبدیل شد؟
این مدرس حوزه و دانشگاه با تأکید بر اینکه از حدود دو سده قبل محور روابط اجتماعی و انسانی تغییر یافته و به تبع آن، آموزش و پرورش نیز تغییر کرده است، افزود: بزرگ‌ترین و ریشه‌ای‌ترین نکته این است که از حدود ۲۰۰ سال قبل، تمام تعاملات بر بازار و کالا مبتنی شد یعنی علم که تا آن زمان یک ارزش و فضیلت انسانی بود، تبدیل به یک کالای مادی شد و لذا از آن زمان مباحثی مانند مالکیت معنوی آثار موضوعیت یافت.
تاکی اظهار کرد: در دوران ما کتاب و مقاله به مثابه یک کالا است که خرید و فروش و با پول معامله می‌شود در حالی که تا چندین هزار سال بشر کتاب می‌نوشت و مسئله مالکیت معنوی مطرح نبود.
وی با تصریح اینکه امروز همه روابط اجتماعی انسان‌ها تبدیل به کالا شده است، گفت: تمام روابط در جامعه امروز بر اساس سود و کالا بنا نهاده شده و آدم، علم، اخلاق و همه چیز کالا شده است لذا آموزش و پرورش نیز طبیعتاً با مبنا و نگاه کالا کار می‌کند یعنی چه کند تا دانش‌آموز در قامت یک کالای خوب به تحویل جامعه داده شود.
تاکی با تأکید بر اینکه واقعیت غرب مبتنی بر کالا بودن انسان در جامعه تسری یافته است، بیان کرد: همین منطق کالامحور و مبتنی بر بازار باعث تبدیل آموزش و پرورش به یک نهاد کارگرساز شده است. معلم در گذشته این نگاه را داشت که تمام دغدغه‌ها را کنار بگذارد و در راستای اعتلای انسانیت گام بردارد، امروز اما نگاه‌ها کالامحور شده است.
وی با بیان اینکه تبعات آموزش و پرورش کارگرساز هر روز گسترده‌تر و نمایان‌تر می‌شود، افزود: هر روزه ارزش علم و معلم کمتر می‌شود و این آموزش و پرورش، نه فقط منطبق با اسلام بلکه منطبق با انسانیت نیست؛ امروز سرمایه‌دارها آموزش و پرورش را به استثمار خود درآوردند برای اینکه بهتر و بیشتر، کارگر پرورش دهند.
تکامل عالم خلقت در پرتو نظام زوجیت محقق می‌شود
تاکی یادآور شد: بر اساس منظومه قرآنی نظام خلقت بر مبنای زوجیت بنا نهاده شده و انسان‌ها و حیوانات، نباتات و جمادات بر اساس نظام زوجیت شکل گرفته است زیرا تکامل، تعادل و نظم عالم در رابطه دوگانه تعریف شده و در پایه آفرینش عالم، زوجیت وجود دارد یعنی همه عالم نیازمند است و جز در سایه ترکیب به تکامل نمی‌رسد.
این مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه خانواده و جامعه جز در نظام زوجیت به تکامل نخواهد رسید، افزود: زوجیت به معنای ازدواج مرسوم نیست و جامعه برای دستیابی به تکامل، نیازمند حضور زنان است یعنی جامعه جز با حضور اجتماعی زنان و مردان به تکامل و تعادل نمی‌رسد و این، نظریه اسلامی است.
تاکی با یادآوری اینکه تکامل اجتماعی در سایه زوجیت شکل می‌گیرد، گفت: تکامل تک‌تک انسان‌ها جز در بستر زوجیت محقق نمی‌شود و حتی خاتم الانبیا (ص) نیز که اسوه قرآنی و کامل‌ترین انسان بودند، به نگاه و رفتار مادرانه و روح مادرانه حضرت زهرا (س) نیاز دارند.
این مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه مزیت اصلی نسبت به مرد در عالم تکوین، لطافت روح و عدم وابستگی به برخی محاسبات است، ادامه داد: لذا می‌تواند نقش مادری را بر عهده بگیرد و نقش مربی بپذیرد؛ مرد محاسبه‌گر است و همه چیز را با حساب و کتاب نگاه می‌کند بنابراین نمی‌تواند مربی باشد.
تاکی با تأکید بر اینکه زن از مایه روحش دل می‌سوزاند و انسان دیگری را رشد و پرورش می‌دهد، گفت: خلقت نیازمند این روحیه زن بوده لذا بهترین تعیُن زن، تعیُن فرهنگی و اجتماعی است. ساختار تعلیم و تربیت اگر با این نگاه به حالت سنتی و قدیمی خود بازگردد به این اصل خواهد رسید که بانوان باید سیاستگذاران اصلی نظام تعلیم و تربیت کشور باشند چرا که مربی بودن، مزیت زن است.
