در حالی که هدف اصلی بلک فرایدی در کشورهای مبدأ، فروش با حاشیه سود بسیار کم است، اما این رویداد در ایران به بهانهای برای سودجویی و گرانفروشی تبدیل شده است که این معضل، ریشه در فقدان نظارت کافی و شفاف بر قیمتگذاری مرجع کالاها در پلتفرمهای آنلاین دارد؛ چراکه نهادهای نظارتی مانند کشورهای پیشرفته، موظف به بررسی قیمتهای چند هفته پیش از تخفیف نیستند تا جلوی «قیمتسازی کاذب» را بگیرند بنابراین هیجان خرید مردم، مجوزی برای سوءاستفاده و از بین بردن اعتماد کاربران شده است.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، بررسیهای خبرنگار تابناک نشان می دهد که از کمپینهای تخفیفی امسال، از جمله رویداد بلک فرایدی دیجیکالا، نشان میدهد که باوجود تکذیبها و توجیهاتی مانند «خطای فنی» اما روش های زیادی برای گرانفروشی پنهان در لفافه تخفیف به کار گرفته می شود که از گرانتر بودن کالای تخفیفخورده دیجیکالا نسبت به قیمت عادی فروشگاههای دیگر گرفته تا افزایش ساختگی قیمت پیش از حراج و تخفیفهای صوری ۹۹ درصدی می شود که حکایت از یک واقعیت تلخ دارد و آن چیزی نیست جز اینکه «مشتری در جستجوی خرید ارزان، فریب خورده است».
شایع ترین این روش ها که سعی در فروختن اجناس گران خود به خریداران دارد این موارد است:
1- افزایش مصنوعی قیمت کالا و تخفیف روی آن
شایعترین ترفند این است که قیمت کالا چند روز یا هفته قبل از شروع تخفیف، به صورت مصنوعی افزایش مییابد و سپس روی همان قیمت کاذب، تخفیف اعمال میشود برای مثال اگر قیمت قبل از تخفیف ۱۵۰،۰۰۰ تومان (قیمت واقعی یا عادی) باشد که با افزایش مصنوعی به ۲۰۰،۰۰۰ تومان می رسد که در نهایت، با اعمال تخفیفمثلاً ۲۰٪ تخفیف روی ۲۰۰،۰۰۰ تومان به میزان ۴۰،۰۰۰ تومان کاهش می یابد ؛ این درحالی است که قیمت نهایی با تخفیف۱۶۰،۰۰۰ تومان می شود؛ درنتیجه کالا ۱۰،۰۰۰ تومان گرانتر از قیمت عادی به فروش میرسد.

2- فروش کالای با تخفیف، گرانتر از فروشگاههای دیگر
بارها دیده شده است که پس از مقایسه قیمت کالای تخفیف خورده دیجی کالا با سایر آنلاینشاپها یا فروشگاههای دیگر، قیمت دیجی کالا با تخفیف هم گرانتر از دیگر فروشگاه ها است برای نمونه قیمت پاوربانک پاوربانک هیسکا مدل HP-۱۳۱PD ظرفیت ۱۰۰۰۰ میلی آمپر در دیجی کالا یک میلیون و ۸۳۰ هزارتومان است؛ درحالیکه همین کالا در سایت ترب یک میلیون و ۴۲۹ هزارتومان فروخته میشود.


۳. ارائه کد تخفیفهای بزرگ (مثل ۹۹ درصدی) به صورت صوری
دیجی کالا در برخی کمپینها مانند کمپین «شکار گنج» تخفیفهای بسیار بزرگ تا ۹۹ درصد روی تعداد محدودی کالا اعمال میشود، اما شرایط دسترسی به کدها توسط رباتها یا خطای فنی سایت به شکلی است که عملاً کاربر عادی شانسی برای استفاده از آن ندارد. بنابراین تخفیف ۹۹ درصدی روی کالایی با قیمت چند میلیون تومان، با این وجود که کد توسط کاربر واقعی پیدا شده، به دلیل خطا یا ناموجود شدن لحظهای امکان استفاده وجود ندارد.
تخفیفات بلک فرایدی که چندسالی است فروشگاه های اینترنتی با عنوان «حراج» به سراغ آن می رود که در واقعیت نتیجه ای جز از دست رفتن اعتماد کاربران به پلتفرمهای آنلاین و به طور کلی مفهوم حراج در ایران ندارد و مشتری با این تصور که در یک رویداد جهانی مانند بلک فرایدی فرصت خرید ارزان را پیدا کرده، اقدام به خرید میکند، اما در نهایت متوجه میشود فریب خورده است.
البته هدف اصلی بلک فرایدی در کشورهای مبدأ، تخلیه انبار و فروش با حاشیه سود بسیار کم برای شروع فصل جدید است که متاسفانه بهانهای برای سودجویی بیشتر و فروش کالاها با قیمتهایی برابر یا بالاتر از قیمت عادی در ایران میشود که به دلیل نبود نظارت کافی و شفاف بر قیمتگذاری پیش از تخفیف در پلتفرمهای فروش آنلاین این مساله رخ می دهد؛ درصورتی که در کشورهای پیشرفته، نهادهای نظارتی موظف به بررسی قیمتهای مرجع کالاها پیش از اعمال تخفیفها هستند تا از قیمتسازی کاذب جلوگیری شود.
بهانه ای برای سوءاستفاده از هیجان خرید مردم
کمپینهای تخفیفی با تبلیغات گسترده و ایجاد حس فوریت خرید که با عناوینی مانند «تنها همین امروز» و « تعداد محدود» همراه است مردم را به خرید سریع و بدون مقایسه قیمت ترغیب میکند؛ درحالیکه وبسایتهایی وجود دارد که نمودار قیمت یک کالا را در ۳۰ روز یا بیشتر در دیجیکالا نشان میدهد که آیا قیمت پایه کالا قبل از اعمال تخفیف، به صورت مصنوعی بالا برده شده است یا خیر و یا اینکه آیا قیمت نهایی با تخفیف، واقعاً از قیمت عادی چند هفته قبل ارزانتر است؟
به گزارش تابناک، نهادهای نظارتی به خواب رفتهاند و پلتفرمهای اینترنتی با استفاده از این خلاء، اعتماد عمومی را با مفهوم «حراج» نابود کردهاند بنابراین از امروز، هرگاه واژه تخفیف را در این پلتفرمها دیدید، به یاد بیاورید که پاور بانک تخفیفخوردهای که در بازار یک میلیون تومان و۴۰۰ هزارتومان بود در دیجی کالا یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان به شما فروخته میشود که این یک سوءاستفاده آشکار از عنوان جهانی برای غارت جیب مردم است.