خبرگزاری مهر، گروه استانها: خراسان جنوبی در مسیر تازه‌ای از توسعه مرزی قرار گرفته است؛ مسیری که از تصویب قانون ساماندهی تجارت مرزی آغاز شد و اکنون با فعال‌سازی کارت‌های مرزنشینی، رنگ تحقق به خود گرفته است.
پس از ماه‌ها رایزنی، پیگیری و مطالبه‌گری استاندار، دستگاه‌های اجرایی و نمایندگان مردم، این استان به‌عنوان پنجمین استان کشور مجوز رسمی بهره‌مندی از قانون کولبری را دریافت کرد؛ مجوزی که به‌گفته مسئولان می‌تواند خراسان جنوبی را به «بانه شرق» تبدیل کرده و شیوه معیشت مرزنشینان را متحول سازد. اکنون بیش از ۱۱ هزار خانوار ساکن در شعاع ۵۰ کیلومتری مرز، کارت تجاری دریافت کرده‌اند و فرآیند واردات و صادرات قانونی آن‌ها در حال شکل‌گیری است.
مصطفی نخعی، نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی ۲۴ دی ماه سال گذشته به رسانه‌ها اعلام کرد: پیرو رایزنی‌های گسترده علاوه بر چهار استانی که بر اساس مصوبات قبلی هیئت وزیران مجوز کولبری داشتند خراسان جنوبی نیز به عنوان پنجمین استان مجوز استفاده از مزایای قانون ساماندهی تجارت مرزی (کولبری) را کسب کرد.
وی ادامه داد: براساس مصوبه هیئت وزیران ۴ استان شامل ۳ استان در غرب و یک استان در شرق از مزایای قانون کولبری یا همان تجارت مرز به صورت رسمی و قانونی استفاده می‌کردند.
نخعی با اشاره به تصویب قانون سامان دهی تجارت مرزی در مجلس یازدهم اضافه کرد: قسمت عمده این قانون هم در فراکسیون مرزنشینان با ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و وزارت صنعت، معدن و تجارت تهیه و تدوین شد و در مجلس شورای اسلامی نیز به تصویب رسید.
به گفته وی اوایل امسال نیز قانون سامان دهی تجارت مرزی به دولت ابلاغ شد و اکنون آئین نامه‌های آن در حال تدوین است.
نماینده مردم نهبندان و سربیشه با اشاره به اینکه مزایای استفاده از این قانون به دلیل اختلاف نظرهایی که در مجلس شورای اسلامی بود به دولت واگذار شد تصریح کرد: بعد از ابلاغ این قانون به دولت استانداری، اداره کل صمت و دیگر متولیان امر در خراسان جنوبی پیگیر بهره‌مندی خراسان جنوبی از این قانون بودند.
وی با بیان اینکه مزایای قانون در این زمینه مشخص است افزود: سقف معافیت مالیاتی به ازای هر خانوار در ماه است. همچنین اقلام آن هم در حال نهایی شدن تا مصوب شود.
بنابراین گزارش، پس از کسب این مجوز همه متولیان امر در پی عملی شدن و تحقق این موضوع برآمدند و سید محمدرضا هاشمی، استاندار خراسان جنوبی گفت: با این اقدام خراسان جنوبی به بانه شرق مبدل خواهد شد و به طور حتم تحول اقتصاد مرزنشینی خراسان جنوبی را در پی خواهد داشت.
افزایش کارگزاران و توسعه کولبری در خراسان جنوبی
آنچه در پی می‌آید آخرین پیگیری‌ها برای تحقق این مهم در خراسان جنوبی است.
غلامحسین حسینی، رئیس اتاق تعاون خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به تلاش‌های صورت‌گرفته در مسیر ساماندهی کارگزاران کولبری گفت: پس از تکمیل فرآیند بارگذاری مدارک در سامانه، جلسات متعددی با حضور کارگزاران و با همراهی معاونت اقتصادی استانداری و اداره کل صنعت، معدن و تجارت برگزار شده است.
وی افزود: فرمانداری‌ها نیز در شهرستان‌های مرزی جلساتی برگزار کرده‌اند تا آشنایی و هماهنگی بیشتری درخصوص روند فعالیت کارگزاران ایجاد شود. همچنین طی هفته‌های گذشته اسامی تمامی کارگزاران فعال به دستگاه‌های مرتبط اعلام و مهلت یک‌هفته‌ای برای ارائه گزارش عملکرد در زمینه جذب و فعال‌سازی کارت‌ها تعیین شده است.
۱۱ هزار خانوار مشمول کولبری
حسینی با بیان اینکه بخش قابل توجهی از مرزنشینان در شعاع ۵۰ کیلومتری مرز هنوز کارت خود را فعال نکرده‌اند، گفت: این موضوع عامل اصلی کاهش ظرفیت صادراتی کولبران است و لازم است کارگزاران فعال پیگیری بیشتری داشته باشند.
رئیس اتاق تعاون استان بیان داشت: تاکنون ۴۷۷ نفر از مرزنشینان در سامانه گمرک ثبت و از این محل ۱۶۹ هزار و ۷۷۰ دلار صادرات انجام شده که این روند رو به افزایش است.
وی اعلام کرد: آخرین وضعیت کولبری در استان با افزایش تعداد کارگزاران و تسهیل ترخیص کالا از گمرکات در حال توسعه است.
وی افزود: تعداد محدودی از کارگزاران پیش‌تر معرفی شده و فعالیت خود را آغاز کرده‌اند و بخشی از کالاهای مصوب ۸۷ قلم از گمرکات استان ترخیص شده است. با این حال، برای بهره‌مندی بیشتر مرزنشینان و تقویت اقتصاد استان، تصمیم بر آن گرفته شده تا تعداد بیشتری کارگزار وارد چرخه کولبری شوند.
حسینی همچنین اشاره کرد: علاوه بر کالاهای قبلی، اقلام جدیدی از محصولات افغانستان در حال اضافه شدن به فهرست کولبری است که انتظار می‌رود تأثیر مثبت اقتصادی بیشتری داشته باشد.
وی تصریح کرد: در شرایط فعلی حدود ۱۱ هزار خانوار در چهار شهرستان مرزی مشمول کولبری هستند و درآمد هر کولبر ماهانه ۶ درصد از سهمیه ۶۰۰ دلاری است که قبل از ترخیص کالا به حساب آنان واریز می‌شود.
رئیس اتاق تعاون خراسان جنوبی تاکید کرد: با افزایش کارگزاران و بهبود جانمایی‌ها در پایانه‌های گمرکی، شرایط کولبری تا پایان سال بهبود یافته و زمینه افزایش سهمیه و شعاع کولبری در سال آینده فراهم خواهد شد.
فراهم‌سازی استفاده کولبران از سهمیه واردات از همه بازارچه‌های مرزی استان
الیاس جویبان، معاون بازرگانی اداره‌کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی هم در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: متقاضیانی که امکان واردات از بازارچه مرزی ماهیرود را دارند، می‌توانند از سهمیه تعیین‌شده استفاده کنند و هدف بر این است که این سهمیه برای همه کولبران استان قابل دسترس باشد.
وی افزود: در مراحل اولیه، حدود ۵۰۰ نفر سهمیه دریافت کردند که به دلیل جذابیت موضوع، حجم تقاضا برای بهره‌مندی از سایر بازارچه‌ها افزایش یافته و بسیاری از کولبران کارت‌های مرزنشینی خود را فعال کرده‌اند.
جویبان با بیان اینکه کارگزاران و فرمانداری‌ها باید براساس محل سکونت و شعاع ۵۰ کیلومتری مرز نسبت به معرفی افراد اقدام کنند، گفت: در همین راستا استعلامات لازم انجام شده و مکاتبه با وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز صورت گرفته تا شرایط فعالیت در هر چهار بازارچه مرزی استان فراهم شود و عوائد آن نصیب همه کولبران خراسان جنوبی گردد.
معاون بازرگانی صمت خراسان جنوبی در خصوص چالش‌های روند واردات نیز توضیح داد: ضوابط موجود در حوزه استاندارد کالا بسیار سخت‌گیرانه است و پیش از ثبت آماری واردات، باید مراحل اولیه پرداخت و مجوزهای استاندارد و جهاد کشاورزی تکمیل شود که در صورت عدم تأیید استاندارد، امکان برگشت کالا و توقف فرآیند وجود دارد.
وی افزود: اصلاح برخی فرآیندها برای تسهیل واردات کولبران در دست پیگیری است و تلاش می‌کنیم مشکلات در حین انجام کار برطرف شود تا روند فعالیت آن‌ها متوقف نشود.
گلایه از روند کند اجرای قانون کولبری
مصطفی نخعی، نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر اعلام کرد: پس از رایزنی‌های گسترده و فشرده با دولت، خراسان جنوبی به جمع استان‌های دارای کولبری اضافه شده است.
وی با اشاره به اینکه قانون جدید اختیار تعیین استان‌های دارای کولبری را به دولت داده است، گفت: دولت ابتدا اصرار داشت تنها چهار استان قدیمی امکان کولبری را داشته باشند، اما خوشبختانه با تلاش‌های مستمر، استان خراسان جنوبی نیز به این جمع اضافه شد.
نخعی افزود: موضوع کولبری در سفرهای رئیس‌جمهور شهید به استان نیز مطرح شده بود و اکنون با تصویب قانون، کارگزاران مشخص و جمعیت تحت پوشش نیز تعیین شده‌اند. با این حال گلایه داریم که دولت در پیگیری اجرای این موضوع کمی کند عمل می‌کند و امیدواریم هرچه سریع‌تر اقدامات لازم انجام شود تا مرزنشینان استان از مزایای این طرح بهره‌مند شوند.
اثر نخستین محموله کولبری بر مهار قیمت‌ها در استان
در همین حال، روند اجرایی قانون ساماندهی تجارت مرزی امروز با خبری تازه همراه شد. الیاس جویبان، معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صمت خراسان جنوبی، از فعال‌سازی عملیاتی رویه کولبری در استان خبر داد و گفت: این اقدام اثر فوری خود را در تأمین کالاهای اساسی و تعدیل قیمت‌ها نشان داده است.
به گفته وی، با هماهنگی میان اداره‌کل گمرک، استانداری و مرزبانی، واردات برخی اقلام ضروری از جمله خشکبار، برنج و موز در دستور کار قرار گرفته و تاکنون ۲۰ تن موز از طریق مرزهای استان وارد شده است موضوعی که موجب کاهش محسوس قیمت این محصول در بازار شده و نرخ آن را از حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ هزار تومان به نزدیک ۸۰ هزار تومان رسانده است.
جویبان با اشاره به تفویض اختیارات جدید به استانداران مرزی ابراز امیدواری کرد بخش قابل توجهی از نیازهای اساسی استان از طریق مرزنشینان و پیله‌وران تأمین شود تا هم معیشت مرزی تقویت و هم بازار داخلی در مسیر کنترل و ثبات قرار گیرد.
آنچه امروز در خراسان جنوبی رقم خورده، نقطه آغاز مسیری تازه در ساماندهی تجارت مرزی و تقویت اقتصاد مرزنشینان است؛ مسیری که از تصویب قانون آغاز شد، با صدور کارت‌های تجاری شکل گرفت و اکنون با فعال‌سازی عملیاتی رویه کولبری به مرحله اثرگذاری رسیده است.
واردات نخستین محموله‌ها و کاهش محسوس قیمت برخی کالاها نشان می‌دهد که این طرح، اگر به‌صورت کامل اجرا و از موانع اداری و زیرساختی آن کاسته شود، می‌تواند هم در تنظیم بازار داخلی نقش‌آفرینی کند و هم موتور محرکی برای اشتغال پایدار در نوار مرزی باشد.
با این حال، تحقق کامل اهداف قانون منوط به سرعت‌بخشی دستگاه‌های اجرایی، افزایش تعداد کارگزاران، به‌روزرسانی زیرساخت‌های گمرکی و مشارکت جدی خود مرزنشینان است.
خراسان جنوبی امروز در آستانه تبدیل شدن به «بانه شرق» قرار دارد؛ فرصتی که اگر با برنامه‌ریزی، نظارت و هم‌افزایی همه بخش‌ها همراه شود، می‌تواند آینده‌ای متفاوت برای اقتصاد مناطق مرزی رقم بزند و امید تازه‌ای در سبد معیشت هزاران خانوار این خطه بکارد.
