بازار ارزهای دیجیتال هنوز هم تحت فشار پیامدهای سقوط سنگین ۱۰ اکتبر قرار دارد؛ بحرانی که با از دست رفتن ارزش استیبل کوین USDe متعلق به اتنا (Ethena) در صرافی بایننس آغاز شد و یک آبشار لیکوئیدیشن ویرانگر را به راه انداخت.
تام لی (Tom Lee)، مدیر ارشد سرمایه‌گذاری در شرکت فاند استارت (Fundstrat)، ویژگی لیکوئیدیشن خودکار یا ADL را «نقصی» توصیف کرد که باید با دریافت اطلاعات قیمت از منابع دیگر برطرف می‌شد. در این مقاله، براساس گزارش ای‌ام‌بی کریپتو (AMBCrypto)، بررسی می‌کنیم که چطور ۲ استیبل کوین سقوط بازار را رقم زدند.
برای کسانی که آشنایی ندارند، سیستم اهرم‌زدایی خودکار (Auto-Deleveraging) یا ADL، مانند یک «مارجین کال» عمل می‌کند و زمانی که قیمت به زیر آستانه مشخصی از وثیقه سقوط کند، موقعیت‌های معاملاتی فرد را به‌طور خودکار می‌بندد.
از دست رفتن پگ یا برابری دلاری USDe، باعث فعال شدن لیکوئیدیشن‌های اجباری در بایننس شد و این بحران مانند آتش به سرعت به سایر پلتفرم‌ها سرایت کرد.
در تاریخ ۱۰ اکتبر، USDe که یک دلار سینتیتک طراحی‌شده برای حفظ برابری ۱:۱ با دلار آمریکا است، برای چند دقیقه تا سطح ۰.۶۵ دلار سقوط کرد که به معنای از دست رفتن پگ به میزان نزدیک به ۴۰ درصد بود. از آنجایی که بسیاری از معامله‌گران فیوچرز از USDe به عنوان وثیقه استفاده می‌کردند، موقعیت‌های آن‌ها به صورت اجباری لیکوئید شد.
همچنین، مدتی طول کشید تا بازارسازان بتوانند به بایننس دسترسی پیدا کرده و نقدینگی لازم برای بازگرداندن ثبات به بازار را تأمین کنند، موضوعی که این آبشار لیکوئیدیشن را عمیق‌تر کرد. سایر پلتفرم‌ها و جفت‌ارزها نیز تحت تأثیر قرار گرفتند. پلتفرم‌هایی مانند هایپرلیکوئید (Hyperliquid) نیز برای تضمین پایداری پلتفرم خود، سیستم ADL را فعال کردند.
نتیجه نهایی فاجعه‌بار بود: نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار از موقعیت‌های معاملاتی از بین رفت، معامله‌گران روحیه خود را از دست دادند و متأسفانه گزارش‌هایی از خودکشی نیز منتشر شد. بازار پس از این سقوط هرگز به روزهای قبل بازنگشت و در هفته‌های بعد، قیمت بیت کوین به زیر ۱۱۰ هزار و سپس ۱۰۰ هزار دلار سقوط کرد و اکنون برای باقی ماندن بالای ۹۰ هزار دلار تلاش می‌کند.
اما این هرج‌ومرج در اکتبر به پایان نرسید.
در تاریخ ۴ نوامبر، اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) شاهد سرایت بحرانی دیگر بود که این بار به دلیل از دست رفتن پگ xUSD، استیبل کوین مصنوعی و سودآور از پروژه استریم فایننس (Stream Finance) رخ داد.
برای آن دسته از کاربرانی که اطلاع ندارند، xUSD مانند بسیاری از استیبل کوین‌های سودآور، سپرده‌های کاربران را دریافت کرده و سپس آن‌ها را در استراتژی‌های «تولید سود» به کار می‌گیرد. این استراتژی‌ها و ذخایر پشتوانه باید قابل ردیابی و تأیید باشند.
در مورد xUSD، همه‌چیز مبهم بود و ۹۳ میلیون دلار از دارایی‌های کاربران به یک صندوق خارجی منتقل شده بود. این موضوع باعث وحشت، از دست رفتن پگ و هجوم کاربران برای بازخرید دارایی‌های مرتبط شد. در نتیجه، تنها در چند روز بیش از ۴۰ میلیارد دلار نقدینگی از اکوسیستم دیفای خارج شد.
با وجود این، xUSD هرگز نتوانست پگ ۱:۱ خود را بازیابد و تیم توسعه‌دهنده آن نیز سکوت کرده و کاربران را با زیان‌های هنگفت تنها گذاشته است.
اکنون سرمایه‌گذاران از استیبل کوین‌های مصنوعی دوری می‌کنند، به طوری که ارزش بازار USDe از ۱۰ اکتبر تا به امروز نصف شده است. این رویدادها بار دیگر نشان داد که اعتماد در دنیای ارزهای دیجیتال چقدر شکننده است و ریسک‌های پنهان در ابزارهای مالی پیچیده تا چه حد می‌تواند ویرانگر باشد.
سقوط‌های اخیر USDe و xUSD زنگ خطری جدی برای سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال است. این بحران‌ها نشان دادند که چگونه مکانیسم‌های خودکار مانند ADL می‌توانند یک شوک کوچک را به فاجعه‌ای تمام‌عیار تبدیل کنند و شفافیت در استیبل کوین‌های سودآور تا چه اندازه حیاتی است.
به عنوان یک سرمایه‌گذار، ضروری است که سبد دارایی‌های خود را بازنگری کرده و میزان وابستگی خود به استیبل کوین‌های مصنوعی و الگوریتمی را ارزیابی کنید. همیشه پیش از سرمایه‌گذاری، در مورد شفافیت ذخایر و استحکام مکانیسم‌های پایداری یک استیبل کوین تحقیق کنید تا از تکرار چنین زیان‌های سنگینی جلوگیری شود.
