همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: در صفحات مجازی بازار رژیم‌های دیجیتال داغ‌تر از همیشه است. اما پرسش اصلی این است: آیا این رژیم‌ها علمی‌اند یا فقط نسخه‌هایی برای فروش بیشتر؟ در دنیای امروز، تغذیه از آشپزخانه به الگوریتم‌ها انتقال پیدا کرده است. متخصصان تغذیه دیگر تنها منبع الهام نیستند؛ بلکه اینفلوئنسرهایی با هزاران دنبال‌کننده، هر روز نسخه‌ای تازه برای پاک‌سازی بدن می‌پیچند.
رژیم‌های نسل جدید؛ از ترفند تا برند
آرین علی‌پور قزلجه، کارشناس تغذیه می‌گوید: بسیاری از رژیم‌های ترند شده نه‌تنها پایه علمی ندارند، بلکه گاه خطرناک و ناسازگار با فیزیولوژی بدن انسان‌اند. او معتقد است در این بازار پرهیاهو، علم و تبلیغ درهم‌آمیخته و مرز میان واقعیت و بازاریابی گم شده است.
در شبکه‌های اجتماعی، رژیم‌ها به‌سرعت ویروسی می‌شوند: از «کیتو» و «فستینگ ۱۶ ساعته» گرفته تا «دیتاکس سه‌روزه» و «رژیم‌های مربوط به ذهن». همه هم با وعده ری ست‌کردن بدن و آرام‌سازی ذهن، مخاطبان را مجذوب می‌کنند.
او در تحلیل این روند عنوان می‌کند: الگوریتم‌ها در این فضا تعیین می‌کنند چه چیزی دیده شود، نه دانش و علم تغذیه. هرچه رژیم عجیب‌تر و محدودکننده‌تر باشد، شانس دیده‌شدنش بیشتر است.
بدنی که نسخه عمومی نمی‌خواهد
علی‌پور تأکید می‌کند بسیاری از این برنامه‌ها توسط افراد غیرمتخصص طراحی می‌شوند؛ افرادی که بیشتر از توجه به بازار علم، بازار را می‌شناسند.
تغذیه علمِ تفاوت‌هاست. ژنتیک، متابولیسم، وضعیت هورمونی و حتی خواب و استرس، در نیازهای غذایی هر فرد نقشی حیاتی دارند. بااین‌حال، اغلب رژیم‌های آنلاین نسخه‌ای یکسان برای همه می‌نویسند. علی‌پور هم این نکته را تاکید می‌کند و می‌گوید: بدن انسان یک موجود پویا و واحد است و هر کس با دیگری متفاوت است؛ بنابراین نمی‌توان برای همه یک نسخه تجویز کرد. این ساده‌سازی، همان جایی است که سلامت قربانی می‌شود.
بدن ایده‌آل؛ وسوسه‌ای مدرن
او یادآور می‌شود بسیاری از کسانی که چنین رژیم‌هایی می‌گیرند دچار کاهش متابولیسم، کمبود ریزمغذی‌ها یا اختلالات تیروئید و گوارشی می‌شوند عوارضی که در پست‌های تبلیغاتی هیچ اثری از آن‌ها نیست.
چرا باوجود شکست‌های مکرر، مردم هنوز جذب این رژیم‌ها می‌شوند؟ پاسخ در میل به کنترل، دیده‌شدن و مقایسه نهفته است. شبکه‌های اجتماعی، تصویری از «بدن ایده‌آل» ساخته‌اند که هر روز در ذهن مخاطب تکرار می‌شود. آرین علی‌پور قزلجه در این باره می‌گوید: انسان امروز در جست‌وجوی زیبایی فوری است، نه سلامت پایدار. این میل، سوخت اصلی بازار رژیم‌های دیجیتال است.
بیشتر بخوانید:
-
رژیم کتو ؛ لاغری سریع یا بازی با سلامت متابولیک؟
-
زمان‌های مختلف در رژیم فستینگ ؛ فستینگ ۱۲ و ۱۶ ساعته چگونه است؟ | رژیم فستینگ برای این افراد مناسب است
سواد تغذیه دیجیتال؛ حلقه گمشده
در عصر دیجیتال، دانستن کافی نیست؛ باید آگاه انتخاب کرد. کاربران باید بپرسند: آیا این رژیم علمی است؟ آیا با بدن من سازگار است؟ منبع آن کیست؟ علی‌پور در این باره هم می‌گوید: افزایش سواد تغذیه‌ای، بهترین راه در برابر تبلیغات فریبنده است. او پیشنهاد می‌دهد رسانه‌ها و مدارس در آموزش تغذیه علمی نقش پررنگ‌تری ایفا کنند تا مردم بتوانند میان علم و تبلیغ تمایز قائل شوند.
سلامت در سایه
جهان دیجیتال می‌تواند سکوی آگاهی باشد، نه بازار فریب. اما تا زمانی که کاربران به دنبال ترند و لایک باشند، سلامت در سایه می‌ماند. شاید وقت آن رسیده است، به‌جای جست‌وجوی معجزه در هر رژیم تازه، بدن خود را بشنویم؛ نه الگوریتم‌ها را. تغذیه واقعی یعنی تعادل، نه افراط. شنیدن نیاز بدن، بهترین نسخة سلامتی است.
