احمد بخشایش، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی تابناک درباره چگونگی همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متعاقب قطعنامه اخیر آژانس علیه ایران و اینکه آیا موضوع اورانیوم ۶۰ درصد در یک روند مذاکراتی میان ایران و آمریکا مورد بررسی قرار خواهد گرفت یا با همکاری ایران با آژانس، اظهار کرد: احساس من این است که آژانس، به‌ عنوان ابزاری در دست آمریکا و اروپا، مقدمات لازم را فراهم می‌کند تا پرونده ایران در اسفندماه به شورای امنیت ارجاع شود. با این حال، خود آنها نیز می‌دانند که این اقدام نهایتا به نفع ایران تمام می‌شود، زیرا احتمالا روسیه و چین در شورای امنیت از حق وتوی خود استفاده خواهند کرد.

وی افزود: نکته دوم این است که اروپا، آمریکا و رژیم صهیونیستی چندان به سخنان ترامپ توجه نکردند. ترامپ گفت ما تأسیسات هسته‌ای ایران را بمباران و نابود کردیم، اما آنها این ادعا را باور نکردند. از این جهت نیز دست ایران در موقعیت برتری قرار دارد.

اسنپ‌بک و تلاش برای ایجاد فشار داخلی

بخشایش با اشاره به اینکه اقدامات اروپا در راستای «اسنپ‌بک» ارزیابی می‌شود، تصریح کرد: آنها در تلاش‌ هستند در قالب اسنپ‌بک فشار مضاعفی بر ایران وارد کنند تا بازار داخلی دچار تلاطم شود، ارز افزایش یابد، ناهنجاری‌های اقتصادی ایجاد شود و شکاف میان دولت و ملت گسترش یابد. هدفشان این است که در صورت بروز تنش‌هایی مشابه حوادث مربوط به گذشته، مسیر را برای اقدامات بعدی فراهم کنند. با این حال، اگر ایران دو ماه دیگر همین مسیر مقاومت را ادامه دهد، اروپایی‌ها ناچار به اعطای امتیازات بیشتر خواهند شد.

اختلافات درباره غنی‌سازی ۶۰ درصد و نوع بازرسی‌ها

عضو کمیسیون امنیت ملی بیان کرد: آنها از ایران می‌خواهند جزئیات مربوط به اورانیوم ۶۰ درصد و سقف ادامه غنی‌سازی را اعلام کند. این دو موضوع اکنون در اختیار ایران است و می‌تواند در مذاکرات جامع گره‌گشا باشد. ایران خواهان رفع تحریم‌هاست و آنها در مقابل می‌خواهند ایران فاقد توان تولید بمب اتم باشد. اما اینکه می‌گویند غنی‌سازی باید صفر شود، یعنی ایران هیچ فعالیتی نداشته باشد؛ در حالی که ایران برای مصارف صلح‌آمیز، کشاورزی و درمان به غنی‌سازی نیاز دارد. آنها باید تحریم‌ها را بردارند تا ایران نیز از طریق بازرسی‌ها راه‌های اعتمادسازی را نشان دهد.

وی افزود: در این دو موضوع اختلافاتی وجود دارد. آنها خواستار بازرسی‌های برجامی هستند و می‌خواهند ماهانه یا هر دو تا سه ماه گزارش‌گیری کنند؛ اما ایران معتقد است برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ پایان یافته و بازرسی‌ها باید بر مبنای NPT و به‌ صورت فصلی انجام شود. این اختلاف‌نظر موجب نوعی شکاف در جامعه بین‌المللی شده است.

کشتی‌ها و پاسخ متقابل ایران

بخشایش ادامه داد: آنها قصد داشتند چند کشتی ایران را توقیف کنند، اما سپاه نیز کشتی متعلق به آنها را در دریای سرخ به آب‌های سرزمینی ایران نزدیک کرد و اعلام کرد اگر شما ضربه‌ای وارد کنید، پاسخ متقابل دریافت خواهید کرد. ایران فقط در آب‌های سرزمینی خود فعال نیست، بلکه در نزدیکی سواحل دیگر کشورها نیز قادر به توقیف کشتی‌های آنهاست.

وی افزود: روح اسنپ‌بک این بود که در صورت شک به محموله، کشتی‌های ایران بازرسی شود؛ اما ایران صراحتا اعلام کرد اگر چنین اقدامی انجام شود، متقابلا کشتی‌های آنها را توقیف خواهد کرد.

پیش‌بینی درباره امتیازات احتمالی در دو ماه آینده

او تأکید کرد: اگر وضعیت فعلی دو ماه دیگر ادامه یابد، طرف‌های غربی امتیازات بیشتری به ایران خواهند داد، زیرا امیدشان برای فشار مؤثر کاهش می‌یابد.

پاسخ به اظهارات ترامپ درباره تمایل ایران به توافق

در خصوص اظهارات ترامپ که گفته بود ایران خواهان توافق است و همچنین اظهارات بن سلمان مبنی بر حمایت عربستان از توافق ایران و آمریکا، بخشایش گفت: همه به امید آینده نشسته‌اند. زمانی که ترامپ گفت ۶۰ روز فرصت می‌دهد و موضوع جدی شد، به این دلیل بود که آنها از ابتدا قصد حمله نظامی به ایران را داشتند. در شش دور مذاکرات، تیم مذاکره‌کننده ما گزارش می‌داد که آمریکا در مذاکرات آسان می‌گیرد و ما تصور می‌کردیم ترامپ به‌دنبال کسب جایزه صلح نوبل است، اما هدف او فریب ایران بود.

وی ادامه داد: ترامپ این سخنان را بیشتر برای ایجاد فشار روانی مطرح می‌کند. ممکن است محتوای نامه آقای پزشکیان به ترامپ درخواست کاهش فشار از ایران در شورای حکام و اصرار نکردن بر اسنپ‌بک و قطعنامه‌ها باشد. احتمالاً در آن نامه بر نیاز به یک صلح جامع تأکید شده است؛ به همین دلیل است که ترامپ می‌گوید ایران به توافق علاقه دارد.

تحلیل رفتار ترامپ و تحولات داخلی آمریکا

بخشایش افزود: ترامپ معمولاً با منطق و استدلال صحبت نمی‌کند. او تاجر است و زیاد بلوف می‌زند. می‌گوید ایران دنبال مذاکره است، در حالی که بدون دستور رهبری چنین چیزی ممکن نیست. رهبری نیز صرفاً افق را روشن کرده‌اند و گفته‌اند اگر آمریکا رفتار مشخصی داشته باشد، امکان مذاکره وجود دارد.

وی با اشاره به مشکلات داخلی ترامپ گفت: پیروزی زهران ممدانی در انتخابات شهرداری نیویورک، نشان‌دهنده نارضایتی مردم از رفتارهای ترامپ است. از سوی دیگر، برخی نمایندگان کنگره نیز رفتارهای ترامپ را مغایر قانون اساسی دانسته‌اند و این مسائل برای او دغدغه‌زا شده است؛ با این‌حال، ایران برای ترامپ همچنان یک موضوع حساس و حل‌نشده است.

محتوای نامه پزشکیان به بن‌سلمان

در پایان بخشایش درباره نامه رئیس‌جمهور ایران به ولیعهد سعودی گفت: من از جزئیات نامه اطلاع ندارم، اما با توجه به اظهارات ترامپ و بن‌سلمان، برداشت من این است که ممکن است در آن نامه درخواست کاهش فشار در شورای حکام و ارجاع این پرونده از سوی شورای حکام در اسفندماه به شورای امنیت مسائلی مطرح شده باشد یا به موضوع صلح، ثبات و امنیت کشتیرانی در منطقه اشاره شده باشد.