همشهری آنلاین – گروه سیاسی: روز پنجشنبه در وین پرده دیگری از نمایش ضدایرانی محور غربی روی صحنه رفت و قطعنامه ضدایرانی «غیرالزام‌آور» و «سیاسی»، که ازسوی آمریکا و تروئیکای اروپایی ارائه شده بود، با ۱۹ رای موافق، ۱۲ رای ممتنع و ۳ رای مخالف به تصویب رسید؛ قطعنامه‌ای که علاوه بر واکنش قاطع ایران، انتقادهای بین‌المللی گسترده‌ای را نیز به‌دنبال داشته‌است. این درحالی است که این اقدام را باید گام بعدی طرف غربی برای افزایش فشارها بر ایران، پس از ناکامی در دستیابی به اهداف ترسیمی در پروژه «فعال سازی اسنپ‌بک» دانست.
واکنش ایران چه بود؟
- پایان رسمی توافق قاهره: یکی از نخستین واکنش‌های ایران به قطعنامه تصویب شده، اعلام پایان رسمی «توافق قاهره» بود؛ توافقی که براساس حسن‌نیت ایران در همکاری با آژانس منعقد شده بود. براین اساس، سیدعباس عراقچی، وزیرامورخارجه بلافاصله پس از تصویب قطعنامه، از ارسال نامه رسمی ایران به مدیرکل آژانس و اعلام بی‌اعتبار بودن و پایان توافق قاهره خبرداد.
- اخلال در همکاری با آژانس: رئیس دستگاه دیپلماسی ایران با اشاره به فشارهای آمریکا و تروئیکای اروپایی برای تصویب قطعنامه ضدایرانی، تاکید کرد که این کشورها با این اقدام خود و بی‌توجهی به تعامل‌ها و حسن‌نیت ایران، اعتبار و استقلال آژانس را خدشه‌دار کردند و موجب اخلال در روند تعامل‌ها و همکاری‌های آژانس و ایران می‌شوند.
- هشدار ایران: رضا نجفی، نماینده دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز تاکید کرد که جمهوری‌اسلامی این قطعنامه را «یک حرکت کاملا سیاسی» می‌داند و حتما در مقابلش عکس‌العمل لازم را نشان خواهد داد.
- اقدام‌های دیگری در راه است: اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امورخارجه نیز با اشاره به پایان دادن رسمی به «توافق قاهره» با آژانس، تاکید کرد که انجام اقدام‌های دیگری نیز ازسوی ایران «حتما» مدنظر قرار دارد.
- تجدیدنظر اساسی: کاظم غریب آبادی، معاون وزیر امور خارجه پیش‌تر هشدار داده بود که درصورت تصویب قطعنامه علیه ایران، تجدیدنظر اساسی در روابط ایران با آژانس صورت خواهد گرفت.
نکات ویژه یک قطعنامه
- اتهام‌زنی به ایران: این قطعنامه بدون اشاره به همکاری‌های مستمر ایران با آژانس، جمهوری‌اسلامی را به عدم پایبندی به تعهدهای پادمانی متهم کرده‌است.
- باز گذاشتن پرونده ایران: در این قطعنامه از مدیرکل آژانس خواسته شده پیش از هر نشست عادی سه‌ماهه شورای‌حکام، گزارشی درباره اجرای توافق پادمان ایران و همچنین اجرای مفاد قطعنامه‌های مرتبط شورای‌امنیت ارائه دهد.
- درخواست دسترسی فوری: یکی از نکات مهم قطعنامه تصویب شده، تاکید بر ضرورت دسترسی فوری آژانس به اطلاعات دقیق درباره ذخایر مواد هسته‌ای اعلام‌شده ایران است.
- سکوت در برابر تجاوز: در قطعنامه تصویب شده در شورای‌حکام، هیچ اشاره‌ای به حمله تجاوزکارانه آمریکا و رژیم‌صهیونیستی به تاسیسات هسته‌ای ایران نشده‌است.
- تعلیق کامل: این قطعنامه همچنین از ایران خواسته همه فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی و بازفرآوری، ازجمله تحقیق و توسعه و پروژه‌های مربوط به آب سنگین را تعلیق کند.
واکنش‌های بین‌المللی
- بیانیه ۸ کشور: بلاروس، چین، کوبا، ایران، نیکاراگوئه، روسیه، ونزوئلا و زیمبابوه با صدور بیانیه مشترکی، ضمن تاکید بر تعهد دیرینه تهران به عدم اشاعه هسته‌ای، از موضع هسته‌ای جمهوری‌اسلامی ایران حمایت کردند.
- واکنش تند چین: لی سونگ، نماینده دائم چین در آژانس، تاکید کرد که زور و مقابله نمی‌تواند مساله هسته‌ای ایران را حل کند.
- حمایت پاکستان: محمد طاهر اندرابی، سخنگوی وزارت امورخارجه پاکستان ضمن اشاره به موضع اسلام‌آباد در مخالفت با اقدام‌های تنش‌زا و ضد دیپلماسی درباره مسئله هسته‌ای ایران، تاکید کرد که پاکستان حامی حق تهران برای غنی‌سازی اورانیوم است.
- قدردانی از ایران: ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امورخارجه روسیه، ضمن تاکید بر پایبندی تهران به پیمان منع اشاعه هسته‌ای، از موضع ایران در قبال زیاده‌خواهی غرب در موضوع هسته‌ای قدردانی کرد.
- شکاف در شورای حکام: طارق رئوف، رئیس سابق بخش شفاف‌سازی طی گفت‌وگویی درباره قطعنامه اخیر تاکید کرد که ترکیب آرا، نشان دهنده وجود شکاف در شورای‌حکام است.
خطوط قرمز ایران
- غنی‌سازی صفر: رد راهبرد غربی «غنی‌سازی صفر» و حفظ چرخه سوخت هسته‌ای از مهم‌ترین خطوط قرمز ایران دراین حوزه‌است.
- مخالفت با موکول کردن هر اقدامی به گزارش آژانس: ایران بارها اعلام کرده گزارش‌های گزارش با رویکرد سیاسی و غیرفنی تدوین می‌شود و نمی‌توان اقدام‌ها را به این موضوع منوط کرد.
- قانون مجلس: تهران تاکید دارد که قانون الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس، مبنای مناسبات دوجانبه خواهد بود و به مسیر پیش رو شکل خواهد داد.
- عدم همکاری در تاسیسات آسیب دیده: مقام‌های ایرانی تاکید کرده‌اند که تعامل ایران با آژانس محدود به همکاری درباره تاسیساتی خواهد بود که در جریان جنگ ۱۲ روزه آسیب ندیده‌اند.
- واکنش به اقدام‌های ضد ایرانی: تهران نشان داده در برابر رویکردهای خصمانه آژانس و دولت‌های غربی سکوت نخواهد کرد و واکنش مناسب به این دست اقدام‌ها نشان خواهد داد.
- همکاری‌های بی‌پاسخ: جمهوری‌اسلامی همواره بر این موضوع تاکید کرده است که همکاری با آژانس براساس حسن‌نیت تهران، همیشگی نیست و باید با پاسخ مناسب طرف‌های مقابل همراه شود.
- نپذیرفتن نظارت فراپادمانی: تهران تاکید دارد که برخلاف نظر طرف غربی، زیر بار بازرسی‌های غیرمتعارف و فراپادمانی نخواهد رفت.
