به گزارش ایسنا، خبرگزاری «آکسیوس» در مقاله‌ای جدید یک تصویر جامع از طرح ۲۸بندی «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا برای پایان جنگ اوکراین و روسیه ارائه داد، طرحی که اوکراین را ملزم می‌کند امتیازات سرزمینی قابل‌توجهی به روسیه بدهد، اندازه ارتش خود را کاهش دهد و به‌طور دائمی از پیوستن به ناتو صرف‌نظر کند.
به گزارش آکسیوس، با وجود تمامی این امتیازات، «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین مخالفت کامل خود را با این طرح اعلام نکرده است.
آکسیوس گزارش می‌دهد که ایالات متحده، اوکراین را تحت یک ضرب‌الاجل شدید برای دستیابی به توافق قرار داده است.
یک مقام ارشد کاخ سفید به رسانه آمریکایی گفت پذیرش این طرح برای اوکراین ساده نیست، اما ادامه جنگ احتمالاً باعث از دست رفتن مناطق بیشتری از خاک این کشور خواهد شد.
خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از یک مقام آمریکایی تاکید کرد که طرح پایان جنگ در اوکراین شامل تضمین‌های امنیتی مشابه سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است.
به نوشته آکسیوس، پیش‌نویس این طرح را «استیو ویتکاف» نمایندۀ ویژه ترامپ با مشارکت «مارکو روبیو» وزیر خارجه و «جارد کوشنر» داماد ترامپ تدوین کرده‌اند.
این رسانه اضافه می‌کند که ویتکاف با نمایندۀ روسیه «کریل دیمیتریف» نیز مشورت کرده و دیمیتریف گفته است نسبت به این طرح خوش‌بین است زیرا موضع روسیه در آن لحاظ شده است. اگرچه «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه هنوز این طرح را علناً تایید نکرده، اما آکسیوس می‌نویسد که این تعاملات نشان‌دهندۀ سطحی غیرمعمول از حضور مسکو در این فرآیند است.
پس از این گفت‌وگوها، ویتکاف و کوشنر طرح را با مشاور امنیت ملی زلنسکی، «رستم امروف»، بررسی کردند. آکسیوس گزارش می‌دهد که پنتاگون این طرح مکتوب را روز پنجشنبه مستقیماً به زلنسکی تحویل داده و او نیز اعلام آمادگی کرده تا درباره این طرح با ترامپ و تیم او گفت‌وگو کند.
بر اساس گزارش آکسیوس، زلنسکی این طرح را «چشم‌انداز آمریکا» می‌داند، نه یک پیشنهاد نهایی. یک مقام آمریکایی نیز اذعان کرده که این طرح ممکن است در جریان مذاکرات تغییر کند.
آکسیوس می‌نویسد که در واقع اوکراین نسبت به بسیاری از بخش‌های این طرح واکنش «مثبت» نشان داده و توانسته برخی از مواضع خود را وارد متن کند. همچنین ترامپ شخصاً این طرح نهایی‌شده را تایید کرده است.
طرح پیشنهادی آمریکا اوکراین را ملزم می‌کند کریمه، لوهانسک و دونتسک را عملاً قلمروی روسیه بشناسد و وضعیت خرسون و زاپوریژیا در خطوط درگیری کنونی تثبیت شود. همچنین نیروهای اوکراین باید از بخش‌هایی از دونتسک که در کنترل دارند، عقب‌نشینی کنند تا منطقه‌ای حائل و غیرنظامی ایجاد شود که به‌طور بین‌المللی متعلق به روسیه شناخته شود، هرچند نیروهای روسیه وارد آن نشوند.
در مقابل، این طرح وعده می‌دهد اگر روسیه بار دیگر به اوکراین حمله کند، یک «واکنش نظامی هماهنگ و قاطع» صورت گیرد ــ هرچند این گزارش اشاره می‌کند که در متن مشخص نشده آمریکا چه نقشی در چنین واکنشی خواهد داشت. با این همه، این نخستین نمونه از اعلام آمادگی آمریکا برای ارائۀ تضمین‌های ملموس امنیتی به کی‌یف است.
آکسیوس همچنین توضیح می‌دهد که این طرح شامل شروط سخت سیاسی و نظامی برای کی‌یف است: محدود شدن تعداد نیروهای ارتش به ۶۰۰ هزار نفر، اصلاح قانون اساسی برای ممنوعیت دائمی عضویت در ناتو و اضافه شدن بندی مشابه در اساسنامه ناتو. گزارش اشاره می‌کند که زلنسکی پیش‌تر این شروط را غیرقابل‌قبول دانسته است.
به‌گفته آکسیوس، این طرح همچنین بخش اقتصادی گسترده‌ای دارد؛ از جمله استفاده از ۱۰۰ میلیارد دلار از دارایی‌های مسدودشدۀ روسیه برای بازسازی اوکراین تحت رهبری آمریکا، که ۵۰ درصد سود آن به ایالات متحده می‌رسد. اروپا نیز ۱۰۰ میلیارد دلار دیگر اضافه می‌کند. سایر دارایی‌های مسدودشده روسیه به صندوق مشترک آمریکا–روسیه منتقل می‌شود تا پروژه‌های اقتصادی مشترک اجرا کند و انگیزه بازگشت به جنگ را کاهش دهد. رفع تحریم‌ها نیز به‌صورت تدریجی و مشروط انجام می‌شود و روسیه دوباره به گروه G8 دعوت خواهد شد.
آکسیوس می‌افزاید که این طرح شامل همکاری‌های گسترده آمریکا و اوکراین در انرژی، زیرساخت گاز، هوش مصنوعی و استخراج مواد معدنی است. اوکراین دسترسی موقت به بازارهای اتحادیه اروپا خواهد داشت و انتخابات ظرف ۱۰۰ روز از توافق برگزار خواهد شد.
به نوشته این گزارش، طرح مذکور شامل موارد بحث‌برانگیزی مانند «عفو کامل» برای همه طرف‌های درگیر ــ از جمله مقام‌ها و نظامیان روسیه ــ نیز می‌شود. در نهایت، آکسیوس گزارش می‌دهد که اجرای توافق زیر نظر «شورای صلح» به ریاست ترامپ خواهد بود و آتش‌بس به‌محض پذیرش متن توسط طرفین اجرا می‌شود.
اهمیت این طرح چیست؟
طبق گزارش الجزیره، در صورت اجرا، این طرح با وادار کردن اوکراین و متحدان غربی‌اش به دادن امتیازات قابل توجه، چشم‌انداز امنیتی اروپا را تغییر خواهد داد.
پیش‌نویس طرح جدید دولت ترامپ برای پایان دادن به جنگ اوکراین، کی‌یف را ملزم به واگذاری خاک به روسیه و ایالات متحده را ملزم به شناسایی مؤثر کریمه و سایر سرزمین‌های اوکراین که توسط مسکو تصرف شده به عنوان خاک روسیه، به همراه محدودیت‌های سختگیرانه در مورد اندازه ارتش اوکراین می‌کند.
اما این پیشنهاد با موانع سیاسی و حقوقی قابل توجهی روبه‌رو است. واگذاری سرزمین در اوکراین غیرقابل قبول است و صریحاً توسط قانون اساسی اوکراین ممنوع شده است.
زلنسکی بارها اعلام کرده است که با واگذاری هیچ سرزمینی که توسط نیروهای روسی تصرف شده است، موافقت نخواهد کرد و تاکید می‌کند که هرگونه توافق صلح باید حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین را حفظ کند.
این پیش‌نویس، مانند توافق آتش‌بس در غزه، تصریح می‌کند که اجرای این طرح «توسط شورای صلح به ریاست ترامپ نظارت و تضمین خواهد شد».
در این پیش‌نویس آمده است که برای هرگونه تخلف، تحریم‌هایی اعمال خواهد شد.
این پیش‌نویس تصریح می‌کند که کریمه، لوهانسک و دونتسک «به عنوان قلمرو بالفعل روسیه، از جمله توسط ایالات متحده» به رسمیت شناخته خواهند شد، که این یک انحراف قابل توجه از سیاست سنتی ایالات متحده است که تمامیت ارضی اوکراین را تایید می‌کند. این پیش‌نویس نشان می‌دهد که مناطق خرسون و زاپوریژیا در خط تماس مسدود خواهند شد، که عملاً به منزله به رسمیت شناختن آن خط است.
در این پیش‌نویس آمده است که روسیه سایر سرزمین‌های مورد توافق فراتر از پنج منطقه‌ای را که در حال حاضر کنترل می‌کند، واگذار خواهد کرد.
این طرح خواستار عقب‌نشینی نیروهای اوکراینی از بخش‌هایی از دونتسک که تحت کنترل دارند، می‌شود و این عقب‌نشینی یک منطقه حائل غیرنظامی ایجاد می‌کند که از نظر بین‌المللی متعلق به فدراسیون روسیه شناخته می‌شود.
این طرح همچنین تصریح می‌کند که نیروهای روسی وارد منطقه غیرنظامی نخواهند شد و هر دو کشور متعهد می‌شوند که ترتیبات ارضی را با زور تغییر ندهند، در غیر این صورت ضمانت‌های امنیتی لغو خواهد شد. ضمانت‌های امنیتی که در این پیش‌نویس تصریح شده است که اوکراین دریافت خواهد کرد، جزئیاتی ندارد، اما نشان می‌دهد که ایالات متحده برای این ضمانت‌ها «غرامت» دریافت خواهد کرد.
این طرح می‌افزاید: «اگر روسیه به اوکراین حمله کند، علاوه بر پاسخ نظامی قاطع و هماهنگ، تمام تحریم‌های جهانی دوباره برقرار می‌شوند و به رسمیت شناختن سرزمین‌های جدید و تمام مزایای این توافق لغو می‌شود.»
همچنین بیان می‌کند که اگر اوکراین بدون هیچ‌گونه اقدام تحریک‌آمیزی موشکی به سمت مسکو یا سن پترزبورگ پرتاب کند، ضمانت امنیتی باطل و بی‌اعتبار تلقی می‌شود.
این طرح ایجاد یک «گروه کاری مشترک ایالات متحده و روسیه در مورد مسائل امنیتی را برای تضمین اجرای تمام مفاد توافق‌نامه پیش‌بینی می‌کند.
همچنین تصریح می‌کند که به «همه طرف‌های» درگیر در جنگ «عفو کامل برای اعمالشان در طول جنگ اعطا می‌شود و تضمین می‌شود که هیچ ادعا یا شکایتی در آینده ثبت نخواهد شد.
این طرح خواستار بازگشت «همه غیرنظامیان بازداشت شده و گروگان‌ها»، از جمله کودکان، و تبادل همه اسرای جنگی و اجساد است. این طرح، راه‌اندازی مجدد نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا را تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصریح و تولید برق آن را به طور مساوی بین روسیه و اوکراین تقسیم می‌کند.
بسیاری از ایده‌های این طرح ۲۸ ماده‌ای در مذاکرات قبلی توسط اوکراین و مقامات اروپایی رد شده و به عنوان امتیازهایی به روسیه تلقی می‌شوند.
مقامات آمریکایی گفتند که این طرح هنوز در حال تدوین است و هرگونه توافق نهایی مستلزم امتیازدهی از هر دو طرف، نه فقط اوکراین، خواهد بود.
آنها توضیح دادند که برخی از نکات مورد بحث - از جمله مواردی که به نظر می‌رسد به نفع خواسته‌های مسکو است - نهایی نیستند و تقریباً مطمئناً تکامل خواهند یافت.
سخنگوی کاخ سفید در یک نشست مطبوعاتی در روز پنجشنبه گفت که این طرح هنوز «در حال تغییر» است.
«کارولین لویت»، سخنگوی کاخ سفید به نیوزویک گفت که رئیس جمهور ترامپ «از امتناع هر دو طرف از پایبندی به توافق صلح ناامید شده است.»
این مقام افزود: «با این وجود، رئیس جمهور و تیمش هرگز تسلیم نمی‌شوند و ایالات متحده در حال کار روی یک طرح دقیق و مورد قبول طرفین برای توقف کشتار و دستیابی به صلحی پایدار و باثبات است.»
اولنا هالیوچکا، از بنیانگذاران مرکز بین‌المللی پیروزی اوکراین، روز پنجشنبه به نیوزویک گفت: «همه چیز در این پیشنهاد یا برای تقویت موقعیت روسیه در میدان نبرد یا برای دامن زدن به تنش‌های داخلی در اوکراین طراحی شده است. هیچ‌کس بیش از اوکراینی‌ها خواهان صلح نیست، اما ما خواهان یک صلح واقعی و پایدار هستیم و آنچه ارائه می‌شود هیچ ارتباطی با صلح ندارد.»
طرح ۲۸ ماده‌ای که ترامپ آن را تشریح و تایید کرده است، جدیدترین تلاش کاخ سفید برای پایان دادن به جنگ روسیه در اوکراین است. برخی از مفاد این توافق، از جمله واگذاری مناطقی که در حال حاضر تحت کنترل روسیه نیستند، قبلاً توسط اوکراینی‌ها کاملاً رد شده بود. با این حال، مقامات آمریکایی فرصت جدیدی را برای احیای مذاکرات می‌بینند.
