به گزارش ایرنا، حسن سالاریه رییس سازمان فضایی ایران روز سه شنبه ۲۷ آبان ماه ۱۴۰۴، در آیین اختتامیه جام رسانه‌ای امید با اشاره به تاریخچه ورود ماهواره ها به فضا گفت: به تدریج، ماهواره‌های مخابراتی
متعددی در سطح جهانی خدماتی از قبیل خدمات مخابراتی، ماهواره‌های ناوبری، خدمات موقعیت‌یابی و ماهواره‌های سنجشی با هدف ارائه خدمات تصویربرداری را ارائه می‌دهند. این تغییر نگرش به فضا به عنوان یک بستر برای توسعه اقتصادی کشورها، در واقع موجب حرکت صنعت فضایی در سطح جهانی شد و آن را به یک صنعت راهبردی در بخش‌های مختلف اقتصادی، امنیتی و سیاسی تبدیل کرد.
وی گفت: صنعت فضایی کشور ما پس از جنگ تحمیلی آغاز شد و با رشد صنعت موشکی و توسعه الکترونیک در کشور، شکل گرفت. در واقع، آغاز صنعت فضایی ما با رشد صنعت پرتابگرها همراه بود. در نیمه دهه ۸۰ شمسی،
سازمان فضایی ایران با این هدف که مدیریت کلان بخش فضایی و حضور در میان بازیگران مختلف صنعت فضایی در دنیا بازی کند تأسیس شد.
سالاریه افزود: در سال‌های ابتدایی تأسیس سازمان فضایی، پروژه‌های متعددی تعریف گردید که نقطه عطف پیشرفت فضایی ما در سال ۸۷ با پرتاب ماهواره امید توسط پرتابگر سفیر مجموعه وزارت دفاع، رقم خورد. در همان ایام، پروژه‌های مختلفی در دانشگاه‌های معتبر کشور نظیر دانشگاه شریف، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه امیرکبیر و دانشگاه مالک اشتر تعریف شد که محصول آن، ماهواره‌های متعددی از جمله ماهواره شریف، ماهواره امیرکبیر، پیام، نوید، ظفر و ماهواره رصد بود.
رییس سازمان فضایی ایران گفت: ماهواره‌های سری فجر نیز از جمله ماهواره‌های اولیه به لحاظ تفسیر و دقت هستند. با گذشت زمان، ماهواره‌هایی با دقت و کیفیت بالاتر تولید شدند. ماهواره‌های اولیه دارای دقت تصویربرداری پایین‌تری بودند، اما اکنون ماهواره‌هایی با دقت برداشت زیر ۵ متر در حال فعالیت هستند.
وی گفت: خبر خوشی که باید به آن اشاره کرد، پرتاب یک سه‌گانه ماهواره‌ای است که شامل ماهواره ظفر ۲، ماهواره پایا و ماهواره نمونه دوم کوثر می‌باشد. هر سه ماهواره‌ای سنجشی با دقت‌های تفسیر متفاوت هستند که نشان‌دهنده رشد سریع صنعت فضایی در سال‌های اخیر است.
سالاریه گفت: کشور ما دارای پتانسیل بالایی در زمینه ساخت ماهواره و زیرساخت‌های فضایی است و نیروی انسانی کارآمد و توانمندی دارد. بر این اساس، اگر بخواهیم مروری بر اتفاقات اخیر صنعت فضایی داشته باشیم، می‌توانیم به چند محور پیشرفت اشاره کنیم؛ محور اول، حوزه پایگاه‌های پرتاب و محور دوم، حوزه پرتابگرهای ایرانی است. در حال حاضر، ما دارای پرتابگرهای سیمرغ و سایر پرتابگرهای متعدد هستیم که ظرفیت پرتابی ایران را تا چند صد کیلوگرم افزایش داده‌اند.
معاون وزیر ارتباطات افزود: ورود بخش خصوصی به صنعت فضایی ایران، به منزله افزایش رقابت، تسریع در فرآیند ساخت ماهواره و اقتصادی شدن حوزه فضایی در کشور است. ماهواره کوثر به عنوان نخستین ماهواره‌ای که به این عرصه وارد شد، آغازگر پروژه‌ای بسیار مهم و راهبردی به نام «منظومه شهید سلیمانی» بود. این پروژه، اولین منظومه با هدف ارائه خدمات اینترنت اشیا و انتقال داده‌ها در شرایط بحران و اضطراری از نقاط مهم کشور به یک ایستگاه مرکزی در فضا است. این پروژه به همت مجموعه‌ای از بخش‌های خصوصی و دولتی در حال اجراست.
وی ادامه داد: در سال‌های اخیر، تثبیت پرتابگرها را شاهد بوده‌ایم. به عنوان مثال، پرتاب ماهواره نور ۳ که یک ماهواره تصویربرداری با دقتی بهتر از ۲ متر بود، توسط پرتابگر «باسل» در سال ۱۴۰۲ انجام شد و این موفقیت، دستاوردی عظیم برای کشور محسوب می‌شود.
رییس سازمان فضایی ایران گفت: پایگاه فضایی، به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز پرتاب ماهواره در منطقه غرب آسیا، از سال ۱۴۰۲ در سه فاز احداث گردید و در سال جاری، اولین پرتاب آزمایشی از این پایگاه انجام خواهد شد. تصاویری از مراحل اولیه احداث پایگاه و بخش‌های مختلف آن نیز موجود است.
سالاری ادامه داد: اتفاق مهم دیگری که در حوزه اکتشافات فضایی و زیست فضا، که از موضوعات کلیدی و مهم در دنیا به شمار می‌رود، رخ داده، باتوجه به نگاهی برای رشد اقتصادی از بستر فضا و استفاده از منابع ارزشمند ماورای جغرافیا و سیارات است. پیشرفت‌های خوبی از اواخر دهه ۸۰ شمسی تا اوایل دهه ۹۰ در این زمینه حاصل شده است، در دی ماه ۱۴۰۲ پرتاب ماهواره ثریا که آغازگر تثبیت فرآیند پرتابگرهای سوخت جامد ایرانی بود، انجام شد. این ماهواره‌بر از نوع «قائم فتح» بود و این پرتاب موفقیت‌آمیز، ظرفیت پرتابگرهای سوخت جامد را در کنار پرتابگرهای سوخت مایع به ما اضافه کرد.
وی ادامه داد: تثبیت عملکرد ماهواره‌بر سیمرغ نیز به وقوع پیوست. ماهواره‌بر سیمرغ که با سوخت مایع توسط سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع و نیروی هوافضای سپاه ساخته شده بود، سه ماهواره را در مدار قرار داد. در بهمن ۱۴۰۲، نمایی از ماهواره‌های ظفر که به زودی پرتاب خواهد شد، ارائه گردید. همچنین، ماهواره ناهید ۲ در مرداد ۱۴۰۴ در مدار قرار گرفت و نخستین ماهواره مخابراتی و بلوک انتقال مداری سامانه ۱ که امکان رسیدن به
مدارهای ارتفاع بالا را برای کشور فراهم می‌کند، رونمایی شد.
وی گفت: به همت متخصصین صنعت فضایی ایران، در شهریور ۱۴۰۳، دومین پرتاب متوالی موفق قائم با موفقیت انجام شد و ماهواره چمران ۱ که یک ماهواره تحقیقاتی برای تست عملکرد و کنترل مداری است، به مدار پرتاب شد. این ماهواره همچنان قابلیت استفاده دارد و اخیراً تست‌های مختلفی با موفقیت در مدار انجام شده است.
سالاریه افزود: رخداد مهم دیگری که به وقوع پیوست، اولین پرتاب ماهواره‌هایی بود که به طور کامل توسط بخش خصوصی ساخته شده بودند. ماهواره‌های کوثر ۱ و هدهد توسط پرتابگر خارجی «سایوس» از پایگاه روسیه به مدار قرار گرفتند. این امر نشان‌دهنده تثبیت حضور بخش خصوصی در صنعت فضایی ایران و افزایش سرعت و رقابت در این حوزه است.
رییس سازمان فضایی ایران ادامه داد: در آذر ۱۴۰۳، پرتاب موفق اولین تست عملکرد سیمرغ انجام شد که عملاً دومین پرتاب موفق سیمرغ بود. این پرتاب با موفقیت ۳۰۰ کیلوگرم بار را در مدار قرار داد که برای کشور ما یک دستاورد مهم محسوب می‌شود. در بهمن ۱۴۰۳ رونمایی از ماهواره‌ای مخابراتی برای ارتفاع بالا و تست عملکرد ارتباطی انجام شد. نمونه دوم ماهواره پارس ۱ با دقت تصویربرداری صحنه و ماهواره پارس ۲ با دقت تصویربرداری بهتر از ۳ متر نیز با موفقیت رونمایی شد.
وی یادآور شد: برای رسیدن به نقطه ۳۶۰۰۰ کیلومتر در بهمن ۱۴۰۳، یک تست زیرمداری انجام شد و سیمرغ ارتقا یافته برای نخستین بار مورد ارزیابی قرار گرفت.
سالاریه گفت: در مرداد ۱۴۰۴ پرتاب موفقیت آمیز ناهید ۲ و استقرار نخستین ماهواره مخابراتی در مدار است که در ارتفاع پایین اولین تست های یک ماهواره کاملا ایرانی در حوزه مخابرات انجام گرفت و نمونه دوم این ماهواره در حال ساخت توسط پژوهشگاه فضایی ایران و در برنامه پرتاب قرار داد.
رییس سازمان فضایی ایران افزود: در تابستان ۱۴۰۴، ما شاهد پرتاب‌های زیرمداری مختلفی بودیم. اولین نمونه از منظومه شهید سلیمانی و زیر مدار ذوالنجاح با هدف تثبیت فناوری پرتابگر، فاز اول پایگاه چابهار در وضعیت پیشرفت ۹۳ درصدی قرار دارد. امسال اولین پایگاه‌های کنترل ماهواره در مرکز سلماس و مرکز کنارات، که دو ایستگاه مهم و راهبردی برای کنترل ماهواره و دریافت داده‌ها و تصاویر ماهواره‌ای هستند، به بهره‌برداری خواهند رسید.
سالاریه ادامه داد: ایران در جمع کشورهایی است که با برنامه فضایی چین به ماه می رود و ما یک محمموله تحقیقاتی برای نخستین بار در ماه قرار است که مستقر شود و این همکاری بین المللی در زمینه استفاده از منابع ارزشمند ما شکل می گیرد. کپسول‌های پیشرفته‌تری که در حال طراحی و ساخت هستند، بهبود فضای کنترل‌پذیری را به همراه خواهند داشت.
وی گفت: برنامه‌های متعددی در صنعت فضایی در حال اجراست و طبق آخرین برنامه‌ریزی‌ها، سه ماهواره سنجشی که به زودی در اوایل دی ماه در مدار قرار خواهند گرفت، می‌توانند خدمات زیادی را در توسعه خدمات تصویری در حوزه‌های مختلف مانند کشاورزی، منابع زیستی، محیط زیست و منابع آب کشور فراهم کنند.
سالاریه افزود: پیشرفت صنعت فضایی ایران به همت متخصصین ایرانی با قدرت ادامه دارد و امیدواریم که دستاوردهای بیشتری در آینده نزدیک حاصل شود.
