عصر ایران - در کشفی که درک ما از سرنوشت نئاندرتال ها و چگونگی جایگزینی آن ها توسط انسان های خردمند (هومو ساپینس) را به چالش می کشد، دانشمندان موفق شدند ژنوم یک نئاندرتال باستانی را توالی یابی کنند که نزدیک به 50 هزار سال در انزوای کامل ژنتیکی زندگی کرده بود.
این نمونه که با نام مستعار «تورین» (Thorin) شناخته می شود، حدود 42000 سال پیش در دره رون فرانسه می زیست. یافته های جدید که در ژورنال Cell Genomics منتشر شده است، نشان می دهد که انقراض بزرگ ترین گونه از انسان های اولیه، بسیار پیچیده تر از تصورات پیشین است.
داستان کشف تورین به سال 2015 بازمی گردد؛ زمانی که تیم دیرینه انسان شناسی به رهبری لودویک اسلیماک (Ludovic Slimak)، قطعه ای از فک یک نئاندرتال را در غار ماندرین (Grotte Mandrin) در دره رون فرانسه کشف کرد. اسلیماک و تیمش از سال 1998 در این منطقه کاوش می کردند.
اسلیماک در مصاحبه ای در سال 2022 اظهار داشت: "من از سال 2015 شروع به پیدا کردن بقایای این نئاندرتال کردم، اما هر سال فقط یک دندان یا یک قطعه استخوان پیدا می کنیم." در نهایت، مشخص شد که این نمونه متعلق به نئاندرتالی است که در آستانه انقراض گونه خود زندگی می کرده است.
لودویک اسلیماک با دندان شیری یک انسان خردمند و یک نئاندرتال ژست گرفته است.
با تجزیه و تحلیل ژنوم تورین، محققان به یافته ای شگفت آور رسیدند:
به رغم این واقعیت که گروه های دیگر نئاندرتال ها و حتی انسان های خردمند در آن دوران در نزدیکی دره رون حضور داشتند، تبار تورین برای مدت 50 هزار سال به طور کامل از نظر ژنتیکی منزوی مانده بود.
این تحلیل نشان داد که تورین دارای «هموزیگوسیتی ژنتیکی بالا» است که نشانه روشنی از درون آمیزی در گذشته اخیر این تبار منزوی است.
برخلاف بسیاری از نئاندرتال ها، هیچ مدرکی مبنی بر آمیزش ژنتیکی تورین با انسان های خردمند هم عصر خود کشف نشد.
دکتر اسلیماک سال ها پیش بر اساس تجزیه و تحلیل ابزارهای سنگی کشف شده در دره رون، نظریه پردازی کرده بود که نئاندرتال های این منطقه باید با همتایان خود در مناطق مجاور متفاوت باشند. ابزارهای آنها، سبک جدید ابزارسازی مناطق دیگر را منعکس نمی کرد.
اسلیماک در این باره می گوید: "جمعیت تورین 50 هزار سال را بدون تبادل حتی یک ژن با جمعیت های کلاسیک نئاندرتال گذرانده است."
وی در ارزیابی اهمیت این کشف، نتیجه گیری می کند که:
"باید همه چیز درباره بزرگترین انقراض در تاریخ بشر و درک ما از این فرآیند باورنکردنی که منجر شد هومو ساپینس تنها بازمانده نسل بشر باشد، بازنویسی شود. چگونه می توانیم تصور کنیم که جمعیتی 50 هزار سال در انزوا زندگی کرده، در حالی که فقط دو هفته پیاده روی با سایر جمعیت ها فاصله داشته است؟ همه فرآیندها باید دوباره مورد بازبینی قرار گیرند."
این مطالعه نشان می دهد که گروه های نئاندرتال ها در اروپا بسیار متنوع تر و از نظر ژنتیکی مجزاتر از آن چیزی بوده اند که قبلا تصور می شد و این امر پازل چگونگی و چرایی انقراض آنها را پیچیده تر می کند.
