به گزارش همشهری آنلاین ، دستور رئیس‌جمهور مبنی بر اینکه خودروسازان ظرف یک سال باید مصرف سوخت موتورهای خود را اصلاح کنند و در غیر این صورت ارز دولتی و مجوز تولید دریافت نخواهند کرد در حالی صادر می‌شود که شواهد و آمارهای رسمی نشان می‌دهد مصرف سوخت خودروهای ایرانی فاصله قابل‌توجهی با میانگین جهانی دارد و همین مسئله یکی از عوامل تشدید ناترازی انرژی و افزایش واردات بنزین است.

بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد اگر خودروهای داخلی مطابق استانداردهای جهانی تولید می‌شدند، مصرف روزانه بنزین ایران باید حدود ۶۰میلیون لیتر می‌بود. اما اکنون مصرف بنزین در روزهای عادی ۱۱۰ تا ۱۱۵میلیون لیتر و در روزهای پیک مانند نوروز تا ۱۵۲میلیون لیتر در روز و تقریبا ۲برابر مصرف استاندارد جهانی است.

این تفاوت عظیم نشان می‌دهد که مشکل فقط در الگوی استفاده نیست، بلکه ریشه در فناوری موتور، کیفیت سوخت، فرسودگی ناوگان و پلتفرم‌های قدیمی خودروهای داخلی دارد.

چرا خودروهای ایرانی پرمصرفند؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش بزرگی از خودروهای داخلی بر پایه پلتفرم‌های مربوط به دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ تولید می‌شود. این پلتفرم‌ها به‌طور ذاتی بازده پایینی دارند و حتی با به‌روزرسانی‌های جزئی، قابل رقابت با استانداردهای جهانی نیستند.

اگرچه از سال۹۸ بسیاری از خودروهای داخلی با استاندارد آلایندگی یورو۵ تولید می‌شوند، اما سوخت ارائه‌شده در کشور عمدتا یورو۴ و در برخی نقاط حتی پایین‌تر است. همین ناهماهنگی مصرف سوخت را ۵ تا ۲۵درصد افزایش می‌دهد.

ناوگان فرسوده یکی دیگر از مشکلات است. از ۲۷میلیون خودرو کشور ۷میلیون خودرو به‌طور کامل فرسوده‌اند و ۱۶میلیون خودرو نیز در مرز فرسودگی هستند. مصرف سوخت در خودروهای فرسوده به‌طور متوسط ۳۰ تا ۵۰درصد بالاتر است.

همچنین قانون هوای پاک تولید ۳۰درصد خودروهای دوگانه‌سوز را الزام کرده بود، اما این قانون در سال‌های اخیر به‌دلیل تحریم و بی‌برنامگی اجرا نشده است.

چالش‌های ارزی

مسعود پزشکیان در انتقاد از وضعیت صنعت خودرو، مستقیما به موضوع مصرف بالای ارز اشاره کرد و تأکید کرد دولت به هیچ‌ عنوان حاضر نیست برای تولید خودروهای پرمصرف و قدیمی ارز اختصاص دهد. براساس گزارش رسمی بانک مرکزی از ابتدای سال تا ۲۶آبان سال۱۴۰۴، ۵.۵میلیارد دلار ارز فقط برای بخش حمل‌ونقل و خودرو پرداخت شده است. در همین حال، مصرف بالای سوخت کشور را وادار کرده تا سالانه ۳ تا ۴میلیارد دلار برای واردات بنزین هزینه کند. این وضعیت به ‌گفته کارشناسان انرژی، برای اقتصاد کشور ناپایدار است و بدون اصلاح صنعت خودرو، ناترازی انرژی در سال‌های آینده تشدید خواهد شد.

مقایسه مصرف خودروهای داخلی

بررسی‌های رسمی نشان می‌دهد مصرف سوخت اغلب محصولات ایرانی بالاتر از استاندارد جهانی است. برای نمونه میزان مصرف پژو پارس xu7 حدود ۹.۱ لیتر، دنا و دناپلاس ۷.۷لیتر و حتی سوزوکی ویتارای اتومات ۹.۷لیتر است. همچنین میزان مصرف خودروهای سایپا مانند شاهین ۷.۲لیتر، کوئیک ۷.۱لیتر و پراید ۱۱۱ و ۱۳۱ هردو ۶.۴۴لیتر است. این در حالی است که خودروهای اقتصادی جهان مصرفی حدود ۵ تا ۵.۵لیتر دارند.