به گزارش تابناک؛ از زمان شاه تهماسب صفوی که تهران مورد توجه قرار گرفت برای ایجاد امنیت، خندق‌هایی به دورش کنده شد. این کار را شاه عباس صفوی هم ادامه داد تا این که وقتی نوبت به سلطنت ناصرالدین شاه رسید به دستور او ۴ خندق جدید به دور تهران کشیده شد و در این بین بازاری هم وجود داشت به نام بازار کنار خندق که شرحش را می‌خوانیم:

«یک زمانی تهران بازاری داشت به نام بازار کنار خندق، بازاری پر و پیمون و پر از جنس. به آن بازار «مفت برها» هم می‌گفتند همه چیز در این بازار پیدا می‌شد. از خوراک و پوشاک و خرازی گرفته تا عطریات و عتیقه و هر چی که دلت می‌خواهد. بازاری با صفا و شلوغ که خرید‌های درباری‌های درجه اول دربار ناصرالدین شاه از آن جا انجام می‌شد.

اما نکته این بود که پولی پرداخت نمی‌کردند. برای همین هم به آن بازار مفت بر‌ها می‌گفتند، چون هر چی درباری‌ها می‌خواستند کاسبان این بازار باید مفتی براشون می‌فرستادند و جالب این که برای کاسب‌ها این کار افتخار محسوب می‌شد و می‌گفتند جنس ما رفته است اندرون شاهی.

البته این کسبه این امتیاز را هم داشتند که نوکر‌ها و باج گیر‌ها در آن دوره زمانه جرات نمی‌کردند سراغ این دکان‌ها بروند و از این‌ها طلب باج کنند؛ و در این جا این اصطلاح را به کار می‌بردند که «ضرر به جا و حرمت به جا»

از بازار خندق امروزه دیگر اثری باقی نمانده است، اما آن روز‌ها از سه راه مسجد شاه (امام خمینی فعلی) شروع می‌شد و تا شمس العماره امروزی در کاخ گلستان ادامه داشت.

نانوایی حاج علی جغجغه

از نکات جالب این بازار وجود نانوایی معروف حاج علی جغجغه بود که صاحبش مردی صبور بود که وقتی نانوایی اش شلوغ می‌شد بچه‌ها را دور خود جمع می‌کرد و با تخم یک بوته خار، یک جغجغه براشون درست می‌کرد و اگر صدای این جغجغه در می‌آمد بچه‌ها ذوق می‌کردند و بازی به این شکل بود که جغجغه هر کسی که صدا نکند باید یک کولی به بقیه بدهد. اما این بازی درس بزرگی برای بچه‌ها داشت و آن درس این بود که: آدم باید در این زندگی صدا داشته باشد و گرنه دیگران سوار کول او می‌شوند.»

این بازار با به قدرت رسیدن رضا‎خان برچیده شد.