مهدی هدایت‌نیا در گفتگو با خبرنگار مهر با تشریح دلایل افزایش قیمت شیر خام، هشدار داد که در صورت ادامه صادرات بی‌ضابطه و عدم تأمین علوفه دامداران، بازار داخلی لبنیات با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.
دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع لبنی استان خراسان رضوی در رابطه با افزایش قیمت شیر اظهار کرد: یک عامل به‌تنهایی نمی‌تواند باعث افزایش قیمت شیر شود و عوامل مختلفی دخیل هستند. یکی از این عوامل افزایش نرخ دلار است که باعث افزایش صادرات و در نتیجه افزایش قیمت شیر می‌شود. دومین عامل، خروج شیر از استان است که میزان آن در ماه گذشته افزایش یافته است. سومین عامل، صادرات بی‌رویه فرآورده‌های لبنی است؛ برای مثال، تنها در مهرماه نسبت به مرداد، چهار هزار تن پنیر بیشتر صادر شده و نسبت به ماه‌های قبل، صادرات حدود ۵۰ درصد افزایش داشته است.
وی گفت: علاوه بر این، مشکل عدم تأمین علوفه توسط دولت برای گاوداران باعث شده تولید شیر کاهش یابد و قیمت شیر ۵۰ درصد افزایش پیدا کند. طبیعی است زمانی که قیمت ۵۰ درصد افزایش پیدا می‌کند، سایر عوامل اثر چندانی ندارند.
هدایت نیا درباره صادرات گفت: نظارت بر صادرات توسط دولت انجام نمی‌شود؛ دولت خواستار افزایش صادرات است و عملاً برنامه هفتم توسعه مانع اعمال محدودیت برای صادرات شده است. کارخانه‌ای که در خارج از کشور مشتری پیدا کرده، دولت نمی‌تواند یک‌باره محدودیتی ایجاد کند و این موضوع شاید سال آینده تغییر کند.
دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع لبنی استان خراسان رضوی ادامه داد: درخواست وزارت جهاد کشاورزی ارسال شده تا برای دو محصولی که شیر فراوان نیاز دارند، مانند شیر خشک و پنیر اولیه، محدودیت حداقلی اعمال شود؛ برای مثال، شیر خشک ۱۲ کیلو شیر برای تولید یک کیلو نیاز دارد و پنیر اولیه ۱۵ کیلو شیر مصرف می‌کند. پیشنهاد شد حداقل ۳۰ درصد محدودیت برای صادرات اعمال شود تا بازار به ثبات برسد.
وی افزود: دولت در رابطه با شیر خشک اقداماتی آغاز کرده و نامه‌ای برای گمرک ارسال شده تا فقط کارخانه‌هایی که در لیست هستند حق صادرات داشته باشند و صادرات با کارت یک‌بارمصرف محدود شود. این اقدام بخشی از بازار را به ثبات می‌رساند، اما مشکل بزرگی وجود دارد: اکثر کارت‌های کارخانه‌ها بسته شده و سایت‌هایشان باز نیست.
هدایت نیا تاکید کرد: قیمت شیر ۵۰ درصد افزایش یافته و تا زمانی که نرخ ارز و تأمین علوفه دامداران حل نشود، سایر عوامل تأثیر زیادی نخواهد داشت. حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد قیمت تمام‌شده شیر مربوط به شیر خام است. وقتی نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند، توجیه صادرات بالاتر می‌رود و با محدودیت فعلی، دولت در حال پیگیری است.
کاهش مصرف سرانه لبنیات ادامه دارد
دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع لبنی استان خراسان رضوی درباره نقش دلال‌ها گفت: دلال‌ها و واسطه‌گران نقش چشمگیری در صادرات شیر دارند اما در بازار داخلی نقشی ندارند. کارخانجات معمولاً شیر را مستقیماً از دامدار خریداری می‌کنند و دلال‌ها وارد این چرخه نمی‌شوند.
وی در ادامه درباره برنامه اتحادیه برای کنترل قیمت‌ها گفت: هدف ما جلوگیری از افزایش بی‌رویه قیمت‌هاست چون این نابسامانی به مصرف‌کننده داخلی آسیب می‌زند. کارخانجات بر اساس قانون تجارت حق تعیین قیمت دارند و اگر شیر ارزان عرضه کنند، محصول ارزان در اختیار مردم قرار می‌گیرد. قیمت فعلی ۵۰ درصد بالاتر هنوز مصوب وزارت جهاد کشاورزی نیست و دامدار می‌گوید چون علوفه کافی دریافت نمی‌کند، باید آزاد بخرد و حق با دامدار است.
هدایت نیا به وضعیت شیر مدارس اشاره کرد: کاهش مصرف سرانه لبنیات ادامه دارد و وقتی مصرف سرانه کاهش پیدا می‌کند، توزیع شیر مدارس اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. نزدیک به دو ماه از شروع مدارس گذشته اما عملیات اجرایی توزیع شیر در آموزش و پرورش کند پیش می‌رود، در حالی که اعتبارات مالی تخصیص یافته و ۶۸۰ میلیارد همت برای این کار اختصاص داده شده است. استان خراسان رضوی همیشه در توزیع شیر مدارس پیشتاز بوده اما اکنون هنوز در پیچ و خم اجرایی مانده است.
وی افزود: اجرای سریع طرح توزیع شیر مدارس می‌تواند هم به سلامت دانش‌آموزان کمک کند و هم بخشی از کاهش مصرف سرانه لبنیات در کشور را جبران نماید.
