همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: با گسترش استفاده از گوشی‌های هوشمند، لپ‌تاپ و کامپیوتر، نگرانی‌ها درباره سلامت چشم‌ها هم بیشتر شده است. به خصوص بعد از انتشار خبری که نشان می‌دهد آمار شیوع قوز قرنیه در بین ایرانی‌ها ۱۰ برابر میانگین جهان است. بسیاری از کاربران نگرانند که ساعات طولانی کار با صفحه‌نمایش باعث بروز بیماری‌هایی مانند قوز قرنیه در آنها یا کودکان‌شان شود؛ اختلالی که قرنیه چشم را به‌تدریج نازک و مخروطی شکل می‌کند و دید کامل حتی با عینک را مشکل می‌کند. اما واقعیت چیست و آیا اسکرین‌تایم بالا عامل مستقیم این بیماری است؟
افرادی که زیاد با موبایل و ... کار می‌کنند
دکتر فرهاد نجات، جراح و متخصص چشم در گفتگو با همشهری‌آنلاین تاکید می‌کند که «استفاده از موبایل یا لپ‌تاپ و تبلت و ... به طور مستقیم باعث قوز قرنیه نمی‌شود و افرادی که زمان زیادی را صرف کار با صفحه‌نمایش می‌کنند، الزماً بیشتر دچار قوز قرنیه نمی‌شوند.»
نجات توضیح می‌دهد که این مشکل غیرمستقیم است: «کسانی که زیاد با این وسایل کار می‌کنند معمولاً دچار خشکی چشم می‌شوند و خشکی چشم باعث خارش، سوزش و درنتیجه مالش مکرر چشم و دست زدن به آن می‌شود. این مالیدن چشم، یکی از عوامل مستعدکننده‌ی قوز قرنیه است. به عبارتی، اسکرین‌تایم مستقیم عامل بیماری نیست، اما رفتارهای ناشی از آن می‌تواند به شکل غیرمستقیم خطر بیماری را افزایش دهد.»
این جراح چشم تاکید می‌کند که موبایل و کامپویتر و تبلت تنها متهم نیستند و حساسیت‌ها و آلرژی‌ها هم نقش مهمی دارند: «افرادی که حساسیت دارند — به گیاهان، خاک، بوی عطر و ادکلن، پر بالش، حیوانات خانگی و گیاهان آپارتمانی — در معرض آلرژن‌ها علائمی پیدا می‌کنند که یکی از مهم‌ترین آنها خاریدن و مالیدن چشم‌ها است. همین خارش مکرر و مالش تهاجمی باعث پیشرفت قوز قرنیه می‌شود.»
به گفته نجات، «قوز قرنیه بیشتر به عوامل محیطی مربوط است تا ژنتیکی؛ کمتر از ۲۰ درصد موارد ابتلا به این بیماری به وراثت برمی‌گردد و بقیه عوامل به رفتارها و شرایط محیطی وابسته‌اند. مثلا خارش مداوم چشم ناشی از خشکی یا آلرژی یکی از عوامل اصلی محیطی است که می‌تواند بیماری را تشدید کند. و البته افرادی که استعداد ژنتیکی یا ضعف ساختاری قرنیه دارند، در مواجهه با مالش مکرر چشم، خطر ابتلا یا پیشرفت قوز قرنیه در آنها افزایش می‌یابد.»
بیشتر بخوانید؛
متخصصان تاکید دارند که تشخیص به‌موقع می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. روش‌هایی مانند جراحی کراس‌لینکینگ (Cross-linking) می‌توانند قرنیه را تقویت کنند و جلوی تغییر شکل آن را بگیرند، به شرطی که در مراحل اولیه انجام شود. بنابراین آگاهی والدین و کاربران از نشانه‌هایی مثل خارش و مالش مداوم چشم و تغییر شماره چشم، اهمیت زیادی دارد.
توصیه نجات برای کاربران گوشی و لپ‌تاپ کاملا روشن است: «حفظ رطوبت چشم، جلوگیری از مالش چشم و کنترل آلرژی می‌تواند نقش پیشگیرانه مهمی در سلامت قرنیه داشته باشد.»
او می‌گوید: «والدین باید حواس‌شان حتی به نوع گل‌هایی که در آپارتمان نگه می‌دارند هم باشد. چون بعضی از آنها به شدت آلرژی‌زا هستند. علاوه بر این، کاهش مدت استفاده طولانی از صفحه‌نمایش هم به کاهش خشکی چشم کمک می‌کندش و احتمال ابتلا به بیماری قوز قرنیه را کاهش می‌دهد.»
