خبرگزاری مهر، گروه استانها-مرضیه ولی پور: در دل کوهستان‌های سر به فلک کشیده زاگرس، مردمانی زندگی می‌کنند که پوشش سنتی‌شان نه تنها گنجینه‌ای از هنر و تاریخ است، بلکه الگویی کم‌نظیر برای حجاب کامل و پوشش اصیل محسوب می‌شود.
لباسی که هر بخش از آن، از نقش‌ونگار گرفته تا دوخت و رنگ، روایت‌گر داستانی از شکوه، غیرت و ایمان است و ریشه در دل تاریخ و طبیعت این منطقه دارد.
تبلور هویت در پارچه و دوخت
در این رابطه رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: این لباس‌ها به خوبی نشان می‌دهند که چگونه می‌توان در چارچوب ارزش‌های فرهنگی و دینی، پوششی زیبا، مدرن و هویت‌مند داشت.
ولی الله امیری اصل اظهار کرد: ترویج و معرفی این پوشش‌های بومی می‌تواند به عنوان یک الگوی بومی و موفق، هم در حفظ میراث فرهنگی و هم در ترویج سبک پوشش کامل و باوقار در جامعه بسیار مؤثر باشد.
وی تاکید کرد: این میراث ارزشمند که روزگاری در بادهای تند زاگرس و در میان جنگل‌های بلوط جلوه‌گر بود، امروز باید به عنوان سرمایه‌ای فرهنگی بیش از پیش شناخته شده و از طریق برنامه‌ریزی‌های فرهنگی و رسانه‌ای، زمینه احیا و ترویج آن در میان نسل جوان فراهم شود.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه تصریح کرد: این استان از جمله مناطقی است که با وجود تمامی دگرگونی‌های تاریخی، موفق شده اصالت فرهنگی، قومی و عشیره‌ای خود را به خوبی حفظ کرده و پوشش سنتی و محلی مردم این استان، گواه زنده بر این ادعا و نماد پایبندی به سنتهای اسلامی و ایرانی است.
لباس زنان این استان متشکل از «دامن پرچین» رنگین، «پیراهن» و «سربند» های منقش و زیباست که به طور طبیعی پوششی کامل را ایجاد می‌کند.
لباس مردان نیز شامل «چوقا» بالاپوشی از پشم گوسفند، «شلوار» و «کلاه نمدی» خاصی است که علاوه بر کارایی بالا در محیط کوهستانی، نشان‌دهنده اصالت و عزت مردان عشایر است.
از جامه تا کلاهچه؛ نگاهی به اجزای پوشش زنانه لری
پیراهن زنانه «جومه یا جامه»؛ این پیراهن به شکل یک مستطیل دولایه است که از گردن تا مچ پا را می‌پوشاند. رنگ آن وابسته به سن و مناسبت است، رنگ‌های شاد برای جوانان و مراسم عروسی، و رنگ‌های تیره برای افراد مسن و مراسم عزاداری استفاده می‌شود.
چارقد: برای پوشش کامل مو و ایجاد حجاب به دور سر استفاده می‌شود و در گذشته چارقدها بلندتر و به طور کامل پیشانی را می‌پوشاندند.
تنبان یا تمبون «شلوار محلی»: این شلوار از پارچه‌ای به طول ۵ تا ۷ متر تهیه می‌شود، زیبایی تنبان در تنوع رنگی، دوخت‌های تزئینی و سوزن‌دوزی‌های ظریف آن است.
دلگ «کت زنانه»: این پوشش از پارچه‌های ضخیم مانند مخمل دوخته شده و دورتا دور آن را با نوارهای رنگی و گاهی سکه تزئین می‌کنند.
کلاهچه «کلاه زنانه»: این کلاه به عنوان پوشش زیرین چارقد و برای پوشش کامل موها استفاده شده و با پولک، منجوق و سکه تزئین می‌شود.
شال؛ بالاپوشی برای مردان استوار زاگرس
شال شبیه به یک ردای بلند با آستین‌های گشاد و بلند است. این لباس با یک «شال» کمربند پارچه به کمر بسته می‌شود، برای راحتی بیشتر در حرکت، سوارکاری و جلوگیری از تعریق، در زیر بغل آن دو سوراخ مثلثی شکل و در دو طرف کمر دو چاک بلند ایجاد می‌کنند.
لباس کامل لری پوشش کاملاً اسلامی
خانم حبیبی، یکی از خیاطان با سابقه شهر یاسوج که بیش از ۱۸ سال است لباس محلی می‌دوزد در گفت و گو با خبرنگار مهر با حسرت از تغییر نسل‌ها می‌گوید: نسل‌های قبل روزانه از این لباس استفاده می‌کردند، اما نسل کنونی تنها در جشن‌ها و عروسی‌ها به سراغ آن می‌آیند.
او به تنوع در سلیقه‌ها اشاره می‌کند و می‌افزاید: مادربزرگ‌ها رنگ‌های تیره و آرام را می‌پسندند، در حالی که جوانان به سراغ رنگ‌های شاد و پارچه‌های درخشان می‌روند.
خانم حبیبی با بیان اینکه یک دست لباس کامل لری یک پوشش کاملاً اسلامی را تشکیل می‌دهد، هشدار می‌دهد: نفوذ فرهنگ‌های بیگانه و بی‌توجهی به تغییرات در طراحی این لباس‌ها، می‌تواند به تاراج هویت فرهنگی ما بینجامد.
تأیید شرعی یک میراث فرهنگی
کارشناس مسائل مذهبی هم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، پوشش محلی لری را کاملاً همسو با موازین شرعی دانست و گفت: این پوشش که ریشه در طبیعت و فرهنگ غنی ایران دارد، نه تنها مانعی ندارد، بلکه می‌تواند به عنوان الگویی اصیل و بومی برای نسل امروز معرفی شود.
حجت‌الاسلام علی امینی اطهر در خصوص پوشش سنتی زنان لر گفت: با توجه به اینکه این پوشش معمولاً بدن را به خوبی می‌پوشاند و طراحی آن به گونه‌ای است که موجب جذب نگاه‌های نامحرم نمی‌شود، می‌توان آن را همسو با معیارهای اصلی حجاب شرعی دانست.
حجت الاسلام حمزه پیش‌قدم، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان نیز با اشاره به ریشه‌دار بودن حجاب در سنت ایرانیان گفت: «اگر به ایران باستان و حتی اقوام مختلف مانند کرد، لر و ترک مراجعه کنیم، پیشینه‌ای از پوشش متناسب با فرهنگ خود را شاهد هستیم که با حجاب اسلامی همخوانی دارد.»
نجات یک میراث؛ از حرف تا عمل
این میراث ارزشمند که روزگاری در بادهای تند زاگرس و در میان جنگل‌های بلوط جلوه‌گر بود، امروز نیازمند توجه جدی است، نجات لباس لری از فراموشی تنها با عزمی ملی و مشارکت نهادهای فرهنگی، سرمایه‌گذاران و مردم بومی ممکن است.
اجرای طرح‌های ترویجی و نوسازی اقتصادی در این حوزه، تنها یک اقدام فرهنگی نیست؛ بلکه سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌ای است که می‌تواند به ایجاد اشتغال، رونق گردشگری و تقویت غرور فرهنگی در منطقه بینجامد.
این سرمایه‌گذاری، در حقیقت، سرمایه‌گذاری بر روی هویت ملی ایران است. باید کاری کرد تا لباس لری نه تنها در گالری‌های یاسوج بلکه در خیابان‌های شهر و در زندگی روزمره مردم، جاری و زنده بماند.
