
در پایان دیدار پرسپولیس و استقلال خوزستان در هفته دهم لیگ برتر، آنچه باید جشن پیروزی سرخپوشان باشد، به آغاز بحرانی جدید میان دو قطب سنتی فوتبال ایران تبدیل شد.
به گزارش سرویس ورزشی تابناک، در دقایق پایانی مسابقه در روز ۱۶ آبان ماه، هنگام همراهی بازیکنان پرسپولیس با هواداران در تشویق معروف «ایسلندی»، گروهی از تماشاگران حاضر در ورزشگاه شعارهایی زشت و توهینآمیز علیه استقلال سر دادند؛ اتفاقی که بهسرعت در فضای مجازی پخش شد و در آستانه دربی ۱۰۶، شعلههای تنش را میان دو باشگاه ریشهدار پایتخت شعلهور کرد.
آغاز جنجال با یک ویدیو؛ اشتباهی که گران تمام شد
ساعاتی پس از بازی، صفحه رسمی باشگاه پرسپولیس در اقدامی بحثبرانگیز، ویدیوی همین تشویقها را منتشر کرد؛ غافل از آنکه در بخشی از فیلم و با کمی دقت، صدای همان شعارهای رکیک شنیده میشود.
انتشار این ویدیو از سوی رسانه رسمی باشگاه، نه تنها خطای فردی تلقی نشد، بلکه بهدلیل جایگاه رسمی آن، موجی از اعتراضات را بهدنبال داشت. بسیاری از چهرههای استقلالی — از مدیر و مربی گرفته تا پیشکسوت و مسئول رسانهای — در واکنشهایی که بعضاً به همان اندازه شعارها زشت و ناپسند بودند، پاسخ دادند و سطح تنش را چند برابر کردند.
در گزارش ۱۷ آبان تابناک ورزشی آمده بود: «نمیتوان باور کرد چنین اتفاقی بدون هماهنگی یا هدایت لیدرها رخ دهد. این پرسش جدی است که چگونه گروهی از هواداران به یکباره شعاری مشترک سر میدهند؟ نقش لیدرها در چنین صحنههایی غیرقابل انکار است.» در این گزارش تأکید شده بود که زشتی ماجرا تنها در شعارها خلاصه نمیشود، بلکه انتشار ویدیو از رسانه رسمی باشگاه بود که ماجرا را غیرقابل توجیه کرد.
واکنشها؛ از انکار تا حمله متقابل
پس از بالا گرفتن اعتراضها، پیمان حدادی، مدیرعامل پرسپولیس، در استوری اینستاگرامش نوشت: «بیاحترامی به رقبا به دور از فرهنگ غنی پرسپولیس است» و همزمان از اخراج عامل انتشار ویدیو جنجالی خبر داد. در همان ساعات، برخی رسانهها نوشتند یکی از لیدرهای شناختهشده پرسپولیس نیز از کانون هواداران کنار گذاشته خواهد شد. با این حال، واکنشها از سوی دو طرف به همینجا ختم نشد.
در باشگاه استقلال، پستها و استوریهای تند و بعضاً توهینآمیز از مسئولان رسانهای، پیشکسوتان و مدیران منتشر شد. از توییت علی تاجرنیا سرپرست مدیرعاملی باشگاه که نوشت: «با یک برد پرده میافتد و اقتضای طبیعتشان هویدا میشود» تا پست علی نظری جویباری عضو هیئتمدیره استقلال که عباراتی، چون «مکتب کذاب» و «جام اسنپی» را به کار برد همگی نشان میداد فضای رسانهای فوتبال ایران تا چه اندازه از مدار اخلاق و خویشتنداری فاصله گرفته است.
در این میان، بهزاد غلامپور مربی دروازهبانهای استقلال هم با استفاده از ادبیاتی تند و تحقیرآمیز، وارد میدان شد و تنها بر شدت التهاب افزود.
بیانیه پرسپولیس؛ توجیه به جای عذرخواهی
در نیمهشب همان روز، باشگاه پرسپولیس بیانیهای رسمی منتشر کرد که برخلاف انتظار، هیچ عذرخواهی صریحی در آن دیده نمیشد. بیانیهای که بیش از آنکه بخواهد فضای متشنج را آرام کند، تلاش داشت با اشاره به «خطای سهوی» و «شیطنت رسانهای»، صورتمسئله را کوچک جلوه دهد.
افشین پیروانی، مدیر تیم فوتبال پرسپولیس نیز در واکنشی مشابه نوشت: «خطای سهوی از سوی یک عضو این خانواده بزرگ هرگز نمیتواند بر دژ ستبر ارزش و فرهنگ آن سایه بیفکند.» اما در همان متن، منتقدان را «نارفیق» و «عامل هجمه» خطاب کرد تا عملاً فضا را آرام نکند.
ورود کریم باقری و تغییر فضا
چند روز بعد، وقتی التهاب همچنان ادامه داشت، کریم باقری در نقل قولی کوتاه، اما صریح، مسیر ماجرا را عوض کرد. باقری ضمن محکوم کردن شعارهای هواداران پرسپولیس، از استقلالیها عذرخواهی کرد و گفت: «اتفاقاتی که در پایان مسابقه رخ داد، بدون تردید مورد قبول هیچکس نیست. توهین و بیاحترامی در هر شرایطی و از سوی هر فرد یا گروهی، عملی ناپسند است و باید مورد توجه و اصلاح قرار گیرد. به سهم خودم، بابت رفتارهای نادرستی که رخ داد و باعث رنجش و ناراحتی دوستان عزیزمان در باشگاه بزرگ استقلال شد، صمیمانه عذرخواهی میکنم. احترام متقابل، شایسته نام فوتبال ایران و هواداران نجیب هر دو تیم است.» سخنان باقری با استقبال گسترده در فضای فوتبال مواجه شد و عملاً به مثابه آبی روی آتش عمل کرد.
بیانیههای همسو؛ بازگشت عقلانیت پس از طوفان
در نهایت، دو باشگاه در ۲۱ آبان با انتشار بیانیههایی همزمان و همسو، تلاش کردند غائله را پایان دهند. پرسپولیس در بیانیه خود بر لزوم حفظ حرمتها و تبدیل رقابت به احترام متقابل تأکید کرد و نوشت: «هیچ برد و باختی ارزش خدشهدار شدن حرمت انسانها را ندارد... پرسپولیس و استقلال، هر دو بخشی از هویت مردم ایران هستند.»
باشگاه استقلال نیز در واکنشی مشابه، در بیانیهای با ادبیاتی آرام و فرهنگی آورد: «قدرت حقیقی نه در فریاد که در وقار است، نه در خشونت که در احترام است... فوتبال زبان دوستی است نه مرز جدایی.»
ماجرای تشویق ایسلندی و شعارهای ناشایست شاید در ظاهر یک اتفاق ساده در سکوهای ورزشگاه بود، اما در واقع آیینهای از زخم کهنه فوتبال ایران را نشان داد؛ زخمی به نام بیفرهنگی هواداری و بیمسئولیتی رسانهای. از انتشار ویدیویی اشتباه تا پستهای توهینآمیز مدیران، همه و همه ثابت کرد که فوتبال ایران هنوز با معیارهای حرفهای فاصله دارد.
با این حال، رفتار حرفهای کریم باقری و بیانیههای پایانی دو باشگاه نشان داد اگر عقلانیت بر احساسات غلبه کند، حتی دیرهنگام، میتوان از التهاب و تقابل، به گفتوگو و احترام رسید. فوتبال ایران در مرحله خطرناکی است و در سالیان اخیر، چنین تشنجهایی حتی به قیمت جان هواداران تمام شده است و حالا بیش از هر چیز باید از «تشویقهای ایسلندیِ پرخطر» فاصله بگیرد و دوباره به جایی برگردد که احترام، شور، و رقابت سالم معنای واقعی فوتبال باشد.