همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: وزارت بهداشت اعلام کرد که در سال‌های اخیر قهوه‌های «پرکافئین» با عنوان‌های تجاری کلی مانند قهوه اسکلت و قهوه «آرزوی مرگ» در میان مصرف کنندگان محبوبیت یافته است. این قهوه‌ها که از مخلوط انواع خاصی از دانه‌های قهوه (بیشتر از دسته «روبوستا») تهیه می‌شود، اغلب حاوی چندین برابر کافئین بیشتر از یک فنجان قهوه از نوع عربیکا است. کافئین، ماده اصلی فعال در قهوه، یک محرک سیستم عصبی مرکزی است که در مقادیر مناسب باعث افزایش هوشیاری و تمرکز می‌شود، اما در دوزهای بالا آثار منفی شدیدی دارد.
روزنامه همشهری درباره اثرات و مضرات قهوه غلیظ و فواید مصرف متعادل قهوه گفت و گویی با دکتر مجید حسن قمی متخصص تغذیه انجام داده که در پی می‌آید.
چرا قهوه غلیظ خوب نیست؟
این متخصص با بیان اینکه قهوه غلیظ می‌تواند باعث تحریک بیش‌ازحد قلب، افزایش ضربان و بالا رفتن فشار خون شود، می‌گوید: به همین دلیل نوشیدن قهوه غلیظ به ویژه برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا فشار خون بالا خطرناک است.
او همچنین به بی‌خوابی و اضطراب و مشکلات گوارشی به عنوان دیگر عوارض مصرف زیاد قهوه اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: مصرف زیاد کافئین باعث اختلال در خواب و افزایش سطح اضطراب می‌شود. قهوه غلیظ به خصوص در ساعات عصر یا شب می‌تواند خواب را مختل کند و به مرور باعث خستگی مزمن شود. از سویی دیگر مصرف قهوه غلیظ باعث مشکلات گوارشی نیز می‌شود، قهوه اسیدی است و مصرف غلیظ آن می‌تواند موجب ترش کردن، رفلاکس معده، تحریک مخاط معده و حتی زخم گوارشی شود.
به گفته دکتر مجید حسن قمی مصرف زیاد قهوه با غلظت بالا باعث وابستگی می‌شود و در صورت نخوردن قهوه فرد دچار یک سری عوارض می‌شود. بدن به مرور به کافئین زیاد و غلیظ عادت می‌کند و قطع ناگهانی آن موجب سردرد، خستگی، بی‌حوصلگی و کاهش تمرکز می‌شود. همچنین مصرف قهوه غلیظ باعث کاهش جذب برخی مواد معدنی می‌شود. مصرف زیاد قهوه جذب آهن، کلسیم و منیزیم را کاهش می‌دهد و در طولانی‌مدت ممکن است منجر به پوکی استخوان یا کم‌خونی شود.
فواید مصرف متعادل قهوه
این متخصص به این مساله اشاره می‌کند که در کنار این مضرات، پژوهش‌های معتبر نشان می‌دهند که مصرف معتدل قهوه می‌تواند اثرات مثبتی هم داشته باشد. او در این باره توضیح می‌دهد: دوز مناسب کافئین باعث بهبود توجه، حافظه کوتاه‌مدت و واکنش ذهنی می‌شود. قهوه همچنین متابولیسم را بالا می‌برد و در کنترل وزن مؤثر است، به‌ویژه اگر بدون شکر و خامه مصرف شود. نتایج مطالعات نشان داده‌اند که مصرف منظم قهوه با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، پارکینسون، آلزایمر و برخی سرطان‌ها (مانند کبد و روده بزرگ) مرتبط است. قهوه همچنین حاوی پلی‌فنول‌ها و آنتی‌اکسیدان‌هایی است که از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو محافظت می‌کنند.
چه مقدار قهوه بخوریم؟
دکتر مجید حسن قمی با بیان اینکه میزان مجاز مصرف قهوه به سن، وضعیت سلامت و حساسیت فرد نسبت به کافئین بستگی دارد، می‌گوید: به طور کلی توصیه می‌شود، حداکثر مصرف روزانه کافئین برای بزرگسالان سالم: حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلی‌گرم در روز، معادل ۲ تا ۳ فنجان قهوه معمولی (هر فنجان حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین) باشد. برای افراد حساس یا دارای بیماری‌های قلبی، گوارشی و زنان باردار مصرف باید کمتر و با مشورت پزشک باشد. ساعات صبح تا اوایل بعدازظهر بهترین ساعات مصرف قهوه هستند. مصرف بعد از ساعت ۴ عصر می‌تواند خواب شب را مختل کند.
این متخصص درباره کیفیت قهوه نیز می‌گوید: قهوه تازه، برشته، دم شده به صورت استاندارد و بدون شکر، خامه یا شربت‌های شیرین افزوده شده بهترین انتخاب است. قهوه فوری یا بسیار غلیظ (مانند اسپرسوی چندباره) نباید به طور مداوم مصرف شود.
بیشتر بخوانید:
