با پیشرفت روزافزون فناوری و گسترش جمعیت شهری، برنامه‌ریزی شهری تبدیل به یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت و پایداری شهرها شده است. در سال ۲۰۲۵، شهرهایی که توانسته‌اند به بهترین نحو فناوری، طراحی پایدار و مدیریت منابع را در هم آمیزند، به‌عنوان نمونه‌های برجسته این حوزه شناخته می‌شوند. در ادامه به معرفی پنج شهر برتر جهان در زمینه هوشمندسازی و برنامه‌ریزی شهری می‌پردازیم.
به گزاش ایمنا، شهر زوریخ در کشور سوئیس با تکیه بر زیرساخت‌های پیشرفته دیجیتال و استفاده گسترده از سامانه‌های هوش مصنوعی، به‌عنوان هوشمندترین شهر جهان شناخته شده است. این شهر با تحلیل لحظه‌ای داده‌های ترافیکی و مصرف انرژی، توانسته محیطی کارآمد با حداقل اتلاف منابع برای شهروندان خود ایجاد کند. همچنین حکمرانی دیجیتال شفاف و مشارکت فعال مردم در مدیریت شهری، سطح بالای اعتماد عمومی را در این شهر فراهم آورده و فرهنگ مشارکت دیجیتال را در میان ساکنان توسعه داده است.
در جایگاه دوم، اسلو پایتخت نروژ قرار دارد که با اجرای سیاست‌های بلندمدت کاهش ردکربن و توسعه زیرساخت‌های مدیریت هوشمند انرژی، نمادی از شهری پایدار و فناوری‌محور در شمال اروپا شده است. ژنو از دیگر شهرهای سوئیسی است که سومین رتبه در فهرست هوشمندترین شهرهای ۲۰۲۵ را به خود اختصاص داده است. این شهر با تمرکز بر امنیت داده‌ها، حکمرانی دیجیتال شفاف و سیستم حمل‌ونقل عمومی پاک، الگویی از توسعه شهری انسان‌محور و پایدار به‌شمار می‌رود.
دبی در خاورمیانه به‌عنوان چهارمین شهر هوشمند جهان مطرح است. از سال ۲۰۱۶ برنامه «شهر هوشمند دبی» آغاز شده و با پروژه‌های متعددی همچون نورپردازی هوشمند معابر، بازیافت خودکار پسماند و توسعه انرژی خورشیدی همراه بوده است. دبی به مرکز تجمع استارتاپ‌های هوش مصنوعی و بلاک‌چین در منطقه تبدیل شده است.
جایگاه پنجم به ابوظبی تعلق دارد که با سرمایه‌گذاری‌های گسترده در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه از طریق شهرک فناوری مصدر، در مسیر تبدیل شدن به یکی از پایدارترین پایتخت‌های جهان حرکت می‌کند. برنامه «اتصال ابوظبی» نیز خدمات دولتی و شهری را به شکل یکپارچه مدیریت می‌کند که سبب افزایش کارایی و شفافیت حکمرانی شده است.
علاوه‌بر این موارد، شهرهایی همچون سنگاپور با شبکه‌های پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری گسترده، استفاده بهینه از فضای سبز و فناوری‌های نوین در مدیریت منابع، از نمونه‌های موفق برنامه‌ریزی شهری به‌شمار می‌آیند. در اروپا شهرهای کپنهاگ، آمستردام و بارسلونا با پروژه‌هایی همچون محدود کردن تردد خودروها و تمرکز بر توسعه حمل‌ونقل پاک، کیفیت زندگی را به‌طور قابل‌توجهی ارتقا داده‌اند.
شهر پرت‌لند در آمریکا نیز نمونه‌ای موفق از برنامه‌ریزی شهری پایدار است که با مدیریت هوشمند منابع آب و توسعه متوازن حمل‌ونقل عمومی، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است و شهرهای برازیلیا، چندیگار و میلانو نمونه‌های برجسته‌ای از شهرسازی مدرن و پایدار در مناطق مختلف جهان هستند که هر کدام با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، الگوهای موفقی برای توسعه شهری ارائه می‌دهند.
این شهرها نه‌تنها به نیازهای امروزی پاسخ می‌دهند بلکه با برنامه‌ریزی هوشمند و توجه ویژه به پایداری، خود را برای چالش‌های آینده آماده کرده‌اند و الهام‌بخش سایر کلان‌شهرها برای تحقق زندگی بهتر و پایدارتر محسوب می‌شوند.
