همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: در هفته‌های اخیر، گزارش‌های متعددی از گسترش تب برفکی در میان دام‌های کشور منتشر شده است؛ بیماری ویروسی که به‌سرعت میان گله‌ها شیوع می‌یابد و می‌تواند تنها در چند روز خسارات سنگینی به تولید گوشت و لبنیات وارد کند.
دکتر مصطفی نوری‌زاده، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران در مورد جزئیات علمی، خطرات و راهکارهای کنترل این بیماری به همشهری آنلاین می گوید: تب برفکی یا Foot-and-Mouth Disease (FMD) یکی از قدیمی‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌های ویروسی در بین دام‌های اهلی است که با ضایعات تاولی در دهان، پا و پستان دام‌ها همراه است. عامل بیماری هم ویروسی از خانواده پیکورناویریده است که سرعت جهش بالایی دارد و همین امر کنترل آن را دشوار می‌سازد. ویروس می‌تواند از طریق تماس مستقیم، وسایل آلوده، آب، خوراک یا حتی هوا به‌سرعت منتقل شود.
راه‌های انتقال و میزان خطر برای انسان
ویروس تب برفکی اغلب دام‌ها را درگیر می‌کند، اما نوری‌زاده تأکید می‌کند احتمال انتقال به انسان نیز وجود دارد؛ به‌ویژه در تماس مستقیم با دام بیمار یا مصرف لبنیات خام.
به گفته او اگرچه ابتلای انسان نادر است، اما رعایت‌نکردن اصول بهداشتی در دامداری‌ها و صنایع لبنی می‌تواند احتمال بروز عفونت را افزایش دهد.
علائم هشداردهنده در دام‌ها
علائم این بیماری شامل تب ناگهانی، کاهش اشتها، افزایش بزاق، تاول در زبان، لثه و پاهاست. دام‌های بیمار معمولاً بی‌حال می‌شوند و تولید شیرشان کاهش پیدا می‌کند. در گوسفندان و بزها علائم خفیف‌تر است، اما همین حیوانات می‌توانند ناقل خاموش ویروس باشند و بیماری را به دیگر دام‌ها منتقل کنند.
خطر اقتصادی پنهان
تب برفکی فقط یک بیماری دامپزشکی نیست، بلکه تهدیدی اقتصادی است. نوری‌زاده با بیان این مطلب، هشدار می‌دهد شیوع گسترده تب برفکی می‌تواند صادرات محصولات دامی را مختل کرده، تولید داخلی را کاهش دهد. همچنین هزینه‌های واکسیناسیون و درمان را به طور چشمگیری افزایش دهد.
به گفته این پزشک کنترل ناکافی در مناطق مرزی و جابه‌جایی غیرقانونی دام‌ها، از دلایل اصلی بازگشت مجدد این بیماری است.
بیشتر بخوانید:
پیشگیری؛ مهم‌تر از درمان
نوری‌زاده با بیان این که واکسیناسیون منظم دام‌ها، قرنطینه دام‌های جدید، ضدعفونی محل نگهداری و آموزش دامداران از ارکان اصلی کنترل بیماری است، عنوان می‌کند: پایش مستمر و تشخیص سریع، می‌تواند جلوی فاجعه را بگیرد. در صورت مشاهدة علائم، باید فوراً با دامپزشک تماس گرفته و از انتقال دام جلوگیری کرد.
او تاکید می‌کند: مردم سهم مهمی در کنترل تب برفکی دارند. خودداری از مصرف شیر خام و گوشت نیم‌پز، اطمینان از پاستوریزه بودن فرآورده‌های لبنی و گزارش موارد مشکوک به دامپزشکی، از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌تواند خطر انتقال ویروس را کاهش دهد.
به گفته نوری‌زاده تب برفکی اگرچه یک بیماری دامپزشکی است، اما اثرات آن فراتر از دامداری‌ها می‌رود. رعایت بهداشت، واکسیناسیون منظم، قرنطینه دقیق و اطلاع‌رسانی سریع، کلیدهای اصلی مهار این ویروس خطرناک هستند. پیشگیری از تب برفکی، فقط به سود دامداران نیست، بلکه امنیت غذایی و سلامت عمومی جامعه را تضمین می‌کند.
