خبرگزاری مهر، گروه استانها: در حالی که نیمهٔ دوم سال جاری با افزایش آلودگی هوا در پایتخت آغاز شده و در این بین در فضای مجازی و برخی رسانه‌ها گمانه زنی‌هایی در خصوص تعطیلی مدارس استان تهران شاهدیم، اما پرسش اساسی این است که تعطیلی مدارس استان تهران چگونه و با چه شاخص‌هایی اتخاذ می‌شود و احتمال تکرار آن چقدر است؟
بررسی داده‌های رسمی و رسانه‌ای نشان می‌دهد که تعطیلی مدارس در استان تهران تابعی از شاخص کیفیت هوا، شرایط جوی و تصمیمات کارگروه اضطرار است، اما شفافیت کافی در اعلام معیارها وجود ندارد.
در سال جاری، گزارش‌ها حکایت از آن دارند که از ابتدای سال، تنها شش روز هوای پاک در تهران ثبت شده است؛ ۱۲۱ روز «قابل قبول»، ۹۵ روز «ناسالم برای گروه‌های حساس»، هشت روز «ناسالم» و دو روز «بسیار ناسالم».
به‌عبارت دیگر، شهروندان و مسئولان با دوره‌های مکرر مواجهه با هوای ناسالم روبرو هستند. در برخی از این روزها، شاخص کیفیت هوا تا عدد ۱۵۲ نیز بالا رفته است، که در دسته «ناسالم برای همه گروه‌ها» قرار می‌گیرد.
اگرچه عدد دقیق شاخص آلودگی هوا برای تعطیلی مدارس استان تهران به تفکیک روز و علت در دسترس عمومی نیست، اما می‌توان الگوی نسبی را مشاهده کرد، وقتی شاخص کیفیت هوا از حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ عبور می‌کند و شرایط جوی پایدار مانع تجدید هوای شهر می‌شود، احتمال تدوین مصوبه تعطیلی افزایش می‌یابد.
به نظر نمی‌رسد، مدارس در هفته جاری تعطیل شوند
یک منبع آگاه در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: وقتی شاخص کیفیت هوا به عددی برسد که سلامت گروه‌های حساس را تهدید کند و مدل‌های پیش‌بینی هواشناسی نیز از وزش یا بارش مؤثر خبر ندهند، کارگروه اضطرار آلودگی هوا تصمیم به تعطیلی یا دورکاری کارکنان می‌گیرد.
این بیان نشان می‌دهد که تصمیم برای تعطیلی نه صرفاً بر مبنای شاخص هوا بلکه بر ترکیب شاخص و پیش‌بینی جوی اتخاذ می‌شود.
وی افزود: بیش از ۸۰ درصد منابع آلودگی هوای تهران ناشی از وسایل نقلیه است؛ اگر تنها بر تعطیلی مدارس تمرکز کنیم ولی منابع تولید آلاینده را کنترل نکنیم، احتمال تکرار تعطیلی‌ها در هر فصل سرد بیشتر می‌شود.
این منبع آگاه گفت: تصمیم تعطیلی بر اساس شاخص کیفیت هوا و پیش‌بینی جوی است و تعطیلی مدارس تنها میزان مواجهه را کاهش می‌دهد نه تولید آلاینده‌ها را، بنابراین برای کاهش دائمی تعطیلی‌ها باید سیاست‌هایی چون نوسازی حمل‌ونقل، بهبود کیفیت سوخت و ارتقای حمل‌ونقل عمومی دنبال شود.
وی اضافه کرد: چون شرایط سکون و وارونگی هوا عامل مهمی در تشدید آلودگی است، ترکیب شاخص هوا و پیش‌بینی جوی باید ملاک تصمیم‌گیری قرار گیرد.
این منبع آگاه به کاهش نسبی آلاینده‌ها تا روز چهارشنبه اشاره کرد و گفت: فردا بعد از ظهر شاهد افزایش آلاینده‌ها هستیم، اما چهارشنبه صبح مجدداً کاهش خواهیم داشت و به نظر نمی‌رسد، مدارس در هفته جاری تعطیل شوند.
مدارس کی تعطیل می‌شوند؟
اما سوالی که توسط بسیاری از مخاطبان خبرگزاری مهر مطرح می‌شود، این است، که آیا مدارس در استان تهران تعطیل می‌شوند، یا خیر؟ در پاسخ به این سوال یک منبع آگاه آموزشی به خبرنگار مهر گفت: با توجه به الگوهای مشاهده‌شده در سال گذشته و شاخص‌های کنونی، می‌توان چند سناریو برای احتمال تعطیلی مدارس استان تهران ارائه دادآ اول اینکه اگر شاخص کیفیت هوا در یک روز به بیش از ۱۵۰ برسد، احتمال تعطیلی مدارس یا اعلام غیرحضوری بودن آموزش برای آن روز بیش از ۵۰ درصد قابل برآورد است.
وی گفت: سناریو بعدی این است، که اگر شاخص آلودگی هوا بین حدود ۱۱۰ تا ۱۵۰ باشد و پیش‌بینی جوی حکایت از عدم وزش یا بارش مؤثر داشته باشد، احتمال تعطیلی مدارس یا اعلام دورکاری برای کارکنان حساس حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد خواهد بود.
این منبع آگاه گفت: اگر شاخص کمتر از حدود ۱۱۰ باشد و یا باد یا بارش در پیش باشد، احتمال تعطیلی بسیار پایین‌تر و نزدیک به صفر خواهد بود.
با توجه به آمار روزهای آلوده تهران و تعطیلی مدارس مرتبط، می‌توان نتیجه گرفت که تعطیلی مدارس استان تهران در مواجهه با آلودگی هوا یک راهکار اضطراری است اما نه راه حل ساختاری و احتمال تعطیلی در روزهایی که شاخص کیفیت هوا از حدود ۱۵۰ عبور کند و شرایط جوی نیز نامساعد باشد، قابل توجه است.
اما برای کاهش تکرار این تصمیمات، باید سیاست‌ها به سمت پیشگیری و کاهش تولید آلاینده‌ها حرکت کنند، نه صرفاً کاهش مواجهه شهروندان، مسئولان آموزشی و نظام سیاست‌گذاری اکنون در نقطه‌ای قرار دارند که تعطیلی‌ها نباید به یک رویه عادی تبدیل شود، بلکه باید نشانه‌ای برای اصلاح اساسی باشد.
