به گزارش خبرنگار مهر، حسین بهرامی رئیس سازمان، در نخستین نشست تخصصی «کاربرد هوش مصنوعی در کشاورزی و منابع طبیعی» با حضور نخبگان، اساتید و دانشجویان فعال در حوزه هوش مصنوعی، ضمن خوش‌آمدگویی به حاضران، بر ضرورت تغییر رویکردهای سنتی در بخش کشاورزی تأکید کرد.
وی با اشاره به چالش‌های جدی در حوزه نیروی انسانی گفت: باوجود نرخ بالای بیکاری در استان، بخش کشاورزی با کمبود شدید نیروی کار مواجه است. سبک زندگی تغییر کرده و جوانان علاقه‌ای به فعالیت‌های فیزیکی در مزارع ندارند. این شرایط ایجاب می‌کند که به سمت مکانیزاسیون و هوشمندسازی حرکت کنیم.
چرایی و اهمیت مکانیزاسیون و هوشمندسازی کشاورزی
بهرامی افزود: میانگین سنی فعالان بخش کشاورزی بالای ۵۰ سال است و اگر فکری برای جذب نسل جوان نشود، آینده این بخش با بحران مواجه خواهد شد. از سوی دیگر، بهره‌وری در کشاورزی با روش‌های فعلی به سقف خود رسیده و ادامه مسیر نیازمند تحول فناورانه است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی با اشاره به تجربیات موفق در اجرای سیستم‌های نوین آبیاری و کشاورزی دقیق گفت: «هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل داده‌ها، مدیریت منابع، و اجرای اقدامات هدفمند، بهره‌وری را به شکل چشمگیری افزایش دهد. این فناوری باید از سطح شعار به مرحله اجرا برسد.
وی با تأکید بر ظرفیت‌های انسانی استان اظهار کرد: چهارمحال و بختیاری از نیروهای علمی و اجرایی توانمندی برخوردار است و اگر هم‌افزایی میان نخبگان، بخش خصوصی و دستگاه‌های اجرایی شکل بگیرد، می‌توان گام‌های مؤثری در مسیر هوشمندسازی کشاورزی برداشت.
بهرامی گفت: سازمان جهاد کشاورزی استان آمادگی دارد از ایده‌ها و راهکارهای علمی حمایت کرده و آن‌ها را تا مرحله اجرا در واحدهای تولیدی پیش ببرد.
کمک هوش مصنوعی برای مواجهه با چالش‌های بخش کشاورزی
در ادامه، هاجر طاهری، مشاور رئیس سازمان در امور جوانان و نخبگان، با اشاره به چالش‌های اساسی بخش کشاورزی از جمله کم‌آبی، فرسایش خاک، کاهش حاصلخیزی اراضی زراعی، تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های مکرر، بر لزوم بهره‌گیری از فناوری‌های نوین تأکید کرد و گفت: اتکا به روش‌های سنتی دیگر پاسخگوی نیازهای روزافزون بخش کشاورزی نیست و ورود به عرصه هوش مصنوعی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.
وی افزود: هوش مصنوعی با افزایش دقت در تشخیص، تسریع تصمیم‌گیری و بهینه‌سازی هزینه‌ها، نقش مهمی در تحقق کشاورزی دقیق ایفا می‌کند. این فناوری با بهره‌گیری از یادگیری ماشین، بینایی کامپیوتر، سنسورها و اینترنت اشیا، امکان پیش‌بینی تولید، شناسایی آفات و بیماری‌ها، و مدیریت بهینه منابع را فراهم می‌سازد.
طاهری همچنین تصریح کرد: با استفاده از هوش مصنوعی می‌توان اقدامات منطقه‌ای و لحظه‌ای را به جای مدیریت کلی مزرعه اجرا کرد که این امر ضمن صرفه‌جویی در مصرف نهاده‌ها، از منظر زیست‌محیطی نیز بسیار حائز اهمیت است.
کاربردهای اصلی هوش مصنوعی در حوزه کشاورزی
مشاور رئیس سازمان در امور جوانان و نخبگان در ادامه سخنان خود با اشاره به نقش کلیدی هوش مصنوعی در تحول کشاورزی گفت: هوش مصنوعی مجموعه‌ای از علوم است که با الگوبرداری از توانایی‌های شناختی انسان، به ماشین‌ها امکان تصمیم‌گیری هوشمندانه می‌دهد.
وی اضافه کرد: این فن‌آوری در کشاورزی به‌ویژه در سه حوزه اصلی کاربرد دارد: یادگیری ماشین برای پیش‌بینی تولید محصول بر اساس داده‌های محیطی و تاریخی، بینایی کامپیوتر برای تحلیل تصاویر ماهواره‌ای و پهپادی جهت شناسایی بیماری‌ها و علف‌های هرز، و اینترنت اشیا برای جمع‌آوری داده‌های لحظه‌ای از سنسورهای رطوبت، دما و مواد مغذی خاک.
طاهری افزود: هوش مصنوعی این امکان را فراهم می‌سازد که به‌جای مدیریت کلی مزرعه، اقدامات دقیق و منطقه‌ای انجام شود؛ از جمله تشخیص زودهنگام آفات، سم‌پاشی و کوددهی متغیر بر اساس نیاز واقعی هر بخش از زمین. این رویکرد نه‌تنها موجب صرفه‌جویی در مصرف نهاده‌ها می‌شود، بلکه از منظر زیست‌محیطی نیز بسیار ارزشمند است.
وی در پایان تأکید کرد: با توجه به محدودیت منابع و افزایش تقاضا در بخش کشاورزی، بهره‌گیری از هوش مصنوعی دیگر یک انتخاب نیست بلکه ضرورتی راهبردی برای پایداری تولید و امنیت غذایی کشور به‌شمار می‌رود.
