همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: افزایش استفاده مداوم از گوشی‌های هوشمند، لپ‌تاپ و سایر وسایل دیجیتال باعث رشد چشمگیر مراجعات بزرگسالان به مطب‌های چشم‌پزشکی با علائمی مانند خشکی، سوزش، تاری دید، حساسیت به نور و قرمزی چشم شده است. متخصصان هشدار می‌دهند که سبک زندگی دیجیتال، سلامت بینایی را به خطر می‌اندازد و باید برای محافظت از چشم‌ها، الگوی استفاده از وسایل الکترونیکی تغییر کند.
افزایش مراجعه با علائم خشکی چشم
در سال‌های اخیر، با گسترش دورکاری، آموزش آنلاین و حضور مداوم در شبکه‌های اجتماعی، تعداد افرادی که با مشکلات چشمی به کلینیک‌های تخصصی مراجعه می‌کنند، افزایش قابل توجهی داشته است. مطالعات بین‌المللی نشان می‌دهد که شیوع خشکی چشم در جمعیت عمومی می‌تواند بین ۵ تا ۵۰ درصد باشد. یکی از مطالعات داخلی نیز نشان داده است که در میان کاربران حرفه‌ای کامپیوتر، نشانه‌های خشکی چشم به شکل قابل توجهی دیده می‌شود.
دکتر مسعود ناصری‌پور، چشم‌پزشک، فلوشیپ شبکیه و آنکولوژی چشم و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفت‌وگو با همشهری‌آنلاین درباره این مساله می‌گوید: «کار نزدیک مداوم با وسایل دیجیتال، نه تنها کودکان بلکه بزرگسالان را هم درگیر می‌کند. یکی از شایع‌ترین شکایات مراجعان ما، علائمی مثل خشکی چشم، سوزش، قرمزی و آبریزش است که دلیل عمده آن، استفاده بیش از حد از وسایل دیجیتال است.»
او با اشاره به اینکه بسیاری از افراد به دلیل شغلشان مجبور به استفاده طولانی از کامپیوتر هستند، ادامه می‌دهد: «گرچه نمی‌توان استفاده از ابزارهای دیجیتال را حذف کرد، اما با رعایت چند نکته و توصیه ساده می‌توان از بروز آسیب‌های چشمی جلوگیری کرد. مثلا بهتر است بعد از هر نیم ساعت کار با لپ‌تاپ یا تلفن همراه، یکی دو دقیقه چشم‌ها را بست یا نگاه را از صفحه برداشت تا عضلات چشم استراحت کنند.»
دکتر ناصری‌پور تأکید می‌کند که شرایط دمای محیط هم نقش مهمی در سلامت چشم‌ها دارد: «بنابراین رطوبت کافی در محیط کار و زندگی باید حفظ شود. اگر دمای اتاق بیش از حد بالا باشد یا باد مستقیم (کولر و پنکه) به چشم بخورد، احتمال خشکی چشم بیشتر می‌شود. همچنین اگر فردی بیماری زمینه‌ای چشمی دارد، باید درمان را جدی بگیرد. در صورت لزوم برای رفع خشکی چشم می‌توان از اشک مصنوعی استفاده کرد. چون این علائم قابل درمان هستند و معمولاً دائمی نمی‌شوند.»
بیشتر بخوانید؛
البته هرچند خستگی چشم عوارض جدی یا طولانی بینایی ندارد، اما می‌تواند آزاردهنده باشد. چون باعث خستگی و عدم تمرکز می‌شود. کارشناسان حوزه سلامت بر این باورند که «سندروم بینایی ناشی از کامپیوتر» (Computer Vision Syndrome) که از آن به عنوان «فشار دیجیتال» نیز نام برده می شود، در حال تبدیل شدن به یکی از مشکلات شایع عصر دیجیتال است. این سندروم، کاهش دفعات پلک زدن هنگام تمرکز بر صفحه نمایش، تبخیر سریع‌تر اشک و درنتیجه خشکی سطح قرنیه را به دنبال دارد.
به گفته شورای جهانی بینایی‌سنجی (World Council Of Optometry)، نگاه کردن مداوم به صفحه‌های نورانی بیش از ۲ ساعت در روز، می‌تواند خستگی و تاری موقت دید ایجاد کند. استفاده از قانون «۲۰-۲۰-۲۰» یکی از ساده‌ترین راهکارها برای جلوگیری از خستگی چشم و خشکی چشم است؛ هر ۲۰ دقیقه، ۲۰ ثانیه به نقطه‌ای در فاصله ۲۰ متری خود نگاه کنید تا چشم‌ها بازسازی شوند. همچنین در حین کار با موبایل و کامپیوتر و لپ‌تاپ مدام باید به خود یادآوری کنید که پلک زدن را فراموش نکنید. هرچقدر کمتر پلک بزنید، چشم بیشتر دچار خشکی می‌شود.
در دنیای امروز، حفظ سلامت چشم بیش از همیشه نیازمند آگاهی و تغییر عادت‌های روزمره است؛ عاداتی که اگر اصلاح نشوند، آینده‌ای مبهم را پیش روی بینایی ما قرار می‌دهند.
