عصر ایران-  در خیابان‌های بغداد، پوسترهای پر زرق و برق احزاب قدرتمند جایی برای نامزدهای مستقل زن باقی نگذاشته است. این گزارش به بررسی چالش‌های بزرگ مالی و فرهنگی می‌پردازد که چگونه زنان اصلاح‌طلب را در رقابتی نابرابر با غول‌های سیاسی مسلح به پول و نفوذ قرار داده است.

 

    به گزارش عصرایران به نقل از The National، تعداد زنانی که در انتخابات سراسری روز سه‌شنبه عراق نامزد شده‌اند، بیش از دو برابر چهار سال پیش است. آن‌ها به رغم چالش‌های مالی و اجتماعی که در طول کارزارهای انتخاباتی با آن روبرو هستند، به دنبال کسب نمایندگی بیشتر زنان در پارلمان هستند.

    در انتخابات سال ۲۰۲۱، ۹۵۰ نامزد زن حضور داشتند، در حالی که امسال از میان 7768 نامزد که برای ۳۲۹ کرسی پارلمان رقابت می‌کنند، 2248 نفر زن هستند.

  به حاشیه رانده شدن زنان در سیاست عراق، در دو دهه پس از تهاجم به رهبری آمریکا در سال ۲۰۰۳ که به حکومت دیکتاتوری صدام حسین پایان داد، تغییر چندانی نکرده است. قانون اساسی عراق ایجاب می‌کند که یک چهارم کرسی‌های پارلمان به زنان اختصاص یابد و از هر سه نامزد معرفی‌شده توسط احزاب سیاسی، یک نفر باید زن باشد.

  سیاست عراق همچنان تحت سلطه تعداد کمی از احزاب و ائتلاف‌های سیاسی بزرگ است که برخی از آنها به گروه‌های مسلح وابسته بوده، اغلب بر اساس خطوط قومی یا مذهبی شکل گرفته و به شدت پدرسالارانه هستند.

 

   نامزدهای زنی که به دنبال ایجاد تغییرات اجتماعی و سیاسی هستند، می‌گویند کسب جایگاه و حمایت از سوی این احزاب برایشان دشوار است و موفقیت به عنوان نامزد مستقل حتی از آن هم سخت‌تر است.

 

 

  طاهره دخیل، استاد دانشگاه و عضو سابق پارلمان، به «The National» گفت: یکی از بزرگترین چالش‌هایی که من به عنوان یک زن نامزد در انتخابات با آن روبرو شدم، این پرسش کلیشه‌ای بود: چگونه می‌توانم با احزاب و شبه‌نظامیانی که سلاح، پول و قدرت‌های سیاسی و دولتی در اختیار دارند، رقابت کنم؟

 

   خانم دخیل تحت پرچم «ائتلاف جایگزین» (Alternative Alliance)، ائتلافی که وعده اجرای اصلاحات مردم‌پسند در نهادهای دولتی را می‌دهد، در انتخابات نامزد شده است.

 

    او گفت: آگاهی رأی‌دهندگان، عامل تعیین‌کننده در دستیابی این ائتلاف به اهدافش خواهد بود. رأی آنها برای اطمینان از وقوع تغییرات، محوری است.

با این حال، با توجه به اینکه همان گروه‌های قدرتمند از سال ۲۰۰۳ کنترل دولت و ثروت نفتی آن را در دست دارند، بسیاری از عراقی‌ها تردید دارند که این انتخابات تغییر واقعی به همراه داشته باشد.

  خانم دخیل گفت: من معتقدم فرآیند انتخابات نیازمند اصلاحات اساسی برای تضمین شفافیت، سلامت و فرصت‌های برابر برای همه نامزدها، به دور از نفوذ پول سیاسی و وابستگی حزبی است.

    یاسمین علاوی، نامزد ائتلاف «منجیان» (Saviours) به رهبری نخست‌وزیر و وزیر ارتباطات سابق- محمد توفیق علاوی -که از بستگان دور اوست به «The National» گفت  مورد آزار و اذیت آنلاین قرار گرفته است.

 

    او گفت: نمی‌دانم آیا به خاطر زن بودنم هدف این ترول‌های اینترنتی قرار گرفته‌ام یا به خاطر اینکه نامزد انتخابات هستم. معتقدم که می‌تواند هر یک از این دو یا هر دو باشد.

   خانم علاوی که نامزدی‌اش در انتخابات ۲۰۱۰ ناموفق بود، گفت: زنان توانمند و شایسته بسیاری وجود دارند که لایق حضور در پارلمان و حکومت هستند، اما متأسفانه حمایت لازم برای این کار را ندارند.

  او گفت  قرار گرفتن زنان نامزد پارلمان در معرض افترا، زورگویی سایبری و آزار و اذیت از سوی گروه‌های سیاسی رقیب، چیز جدیدی نیست.

    خانم علاوی افزود: من از یک خانواده سیاسی می‌آیم و بسیاری به من هشدار دادند که در زمانی دوباره وارد عرصه سیاسی عراق می‌شوم که افراد حاضر در آن، پیشینه، تحصیلات و آداب متفاوتی دارند.

   او گفت: در دوران حکومت سلطنتی در دهه ۱۹۵۰، سیاستمداران تحصیل‌کرده‌ای وجود داشتند که بهترین‌ها را برای عراق می‌خواستند. من مطمئنم که اکنون نیز افرادی در قدرت هستند که می‌خواهند برای عراق کار درست را انجام دهند، اما تعدادشان کمتر است.

 

    شروق العبایجی، یکی دیگر از نامزدهای «ائتلاف جایگزین» که اولین بار در سال ۲۰۱۴ به پارلمان راه یافت، گفت که باید زنان بیشتری در تمام بخش‌های دولتی در قدرت باشند، اما این امر به دلیل کنترل بلوک‌های سیاسی بزرگ امکان‌پذیر نبوده است.

   او به «The National» گفت: من سال‌هاست که بخشی از پارلمان بوده‌ام و همیشه تلاش کرده‌ام با نیت‌های واقعی برای مردم عراق کار کنم و این کار صرف نظر از نتیجه، ادامه خواهد داشت. با این حال، متأسفانه، من شاهد تغییر چندانی نیستم.

  خانم العبایجی گفت شانس موفقیت حزبش در انتخابات به دلیل امکانات مالی آن، محدود شده است.  او افزود: ما کسانی هستیم که سال‌هاست خواستار تغییر، اصلاحات و به ویژه به چالش کشیدن سیاست‌هایی هستیم که بر مبنای منافع شخصی بنا شده‌اند. بنابراین اگر من پیروز شوم، از طرف من فشار زیادی برای این موارد وجود خواهد داشت.

   خانم دخیل همچنین به کمبود بودجه برای اداره یک کمپین «بسیار ابتدایی» اشاره کرد که «محدود به کارت‌ها و بروشورهایی برای تشریح برنامه و اهدافم» بود.

 

 

     علاوه بر مشکل جمع‌آوری کمک مالی، برخی از زنانی که آرزوی ورود به پارلمان را دارند، توسط یک سیستم سیاسی که آن را مبتنی بر پدرسالاری می‌دانند، دلسرد می‌شوند.

   شمران اودیشو، نامزد «بلوک مسیحی»، گفت: برخی از مردم پذیرش یک نامزد زن را دشوار می‌دانند و به دلایل زیادی مرد را ترجیح می‌دهند که مهم‌ترین آن ارزش‌های قبیله‌ای است که مردان را نماد قدرت و مناسب برای کار سیاسی می‌داند.

  خانم اودیشو با شعار انتخاباتی‌ «عراق کشوری برای همه است» گفت: به دلیل کمبود بودجه کمپین، من به تلاش چند دوست برای توزیع پوسترهای تبلیغاتی‌ام تکیه کرده‌ام.

 

گزارش‌ها حاکی از آن است که احزاب بزرگ هزینه‌های هنگفتی برای تبلیغ نامزدهای خود صرف کرده‌اند.

   ایناس جبار، یک فعال برجسته حقوق زنان و عضو «شبکه زنان عراقی»، به «The National» گفت: خیابان‌های بغداد مملو از پوسترها و بنرهاست. ما مطمئن هستیم که پول‌های سیاسی را می‌توان در میزان هزینه‌های صرف شده برای این کمپین‌ها مشاهده کرد.

او افزود: برخی از زنان [در پوسترها] شبیه اینفلوئنسرهای مد به نظر می‌رسند. این یک حرکت هوشمندانه از سوی بلوک‌های سیاسی برای جلب توجه است، اما به دلایل نادرست.

 

   خانم جبار گفت اکثر زنانی که نامزد شده‌اند، به دنبال ایجاد تغییر واقعی هستند و پیشینه‌ای دارند که آنها را برای حکومت مناسب می‌سازد. خانم علاوی بنرهای موجود در خیابان‌های بغداد را به «کمپین تبلیغاتی یک سالن زیبایی زنانه» تشبیه کرد. او گفت: «مقدار پولی که [توسط گروه‌های سیاسی مسلط] برای پوسترها و کارت‌های تبلیغاتی هزینه شده، باورنکردنی است.»

 

 

  نیران الزهاوی، وکیل و نامزد «ائتلاف جایگزین»، به «The National» گفت: مشارکت زنان عراقی در انتخابات، آزمونی برای توانایی آنها در اثبات حضورشان است، نه تنها به عنوان نامزد، بلکه به عنوان صاحبان پروژه‌ای برای تغییر تصورات نادرست جامعه از آنها.

 

   خانم الزهاوی گفت: زن عراقی می‌تواند به یک شریک قابل اعتماد در تصمیم‌گیری‌های کشور تبدیل شود و این شعاری است که من تحت آن در انتخابات شرکت می‌کنم.

 

   او افزود: نگاه جامعه به زنان، توانایی آنها برای کار را محدود کرده است. هنوز به زنان به عنوان افرادی ناتوان از انجام کار سیاسی نگریسته می‌شود که در نهایت باعث می‌شود آنها به توانایی خود برای حکومت شک کنند.

  او گفت: حمایتی که جامعه به زنان در سیاست ارائه می‌دهد، بر توانایی آنها برای ارتقای حقوق زنان تأثیر خواهد گذاشت و این امر نتیجه مثبتی برای همه خواهد داشت.

  با این حال، دیدگاه‌های سنتی در مورد نقش زنان، بر توانایی آنها برای تبلیغات مؤثر و دستیابی به جایگاه‌هایی که بتوانند تغییر ایجاد کنند، تأثیر می‌گذارد. حضور در انظار عمومی و تعامل مستقیم با رأی‌دهندگان، به ویژه در مناطق محافظه‌کار، به طور بالقوه برای شهرت آنها مضر تلقی می‌شود.

  در کرکوک، یک نامزد زن از حزب «تقدم» به رهبری رئیس سابق پارلمان، محمد الحلبوسی، از عکس‌های همسرش در کنار نام و شماره انتخاباتی خود در پوسترهای تبلیغاتی‌اش استفاده کرده است.

 

 خشونت مبتنی بر جنسیت و حقوق زنان همچنان از مسائل کلیدی در عراق است، زیرا تاریخ این کشور شاهد پیشرفت‌ها و پسرفت‌هایی بوده است. خانم دخیل متعهد می‌شود که قوانینی را برای محافظت از زنان در برابر خشونت خانگی و توانمندسازی اقتصادی آنها وضع کند.

  او گفت: من همچنین برای اصلاح قانون اخیر احوال شخصیه تلاش خواهم کرد، زیرا این قانون به شدت بر زنان، حقوق و انسانیت آنها تأثیر گذاشته است.

  این قانون که اوایل امسال با وجود مخالفت فعالان حقوق زنان در پارلمان تصویب شد، ازدواج کودکان را قانونی کرده و حقوق زنان در ازدواج، طلاق و حضانت را محدود می‌کند.

 

  خانم جبار اشاره کرد که «هیچ بحث یا اعتراضی از سوی نمایندگان زن پارلمان» در هنگام تصویب قانون احوال شخصیه وجود نداشت.

  او گفت: مسائل بسیار زیادی وجود دارد که زنان از آنها رنج می‌برند و ما شاهد هیچ اقدامی از سوی رهبران زن نبوده‌ایم.

 

  او افزود: این واقعیت که حقوق زنان در مسیری نزولی قرار دارد، بر شانس آنها برای تأثیرگذاری در سیاست آینده عراق تأثیر خواهد گذاشت.

----------------------------

* برگردان گزارش از: محمد حسن گودرزی