لیلا محمدی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به جایگاه تاریخی و راهبردی ایران در پیوند میان تمدن‌های شرق و غرب، گفت: موقعیت جغرافیایی ایران که در مسیر ارتباطی سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا قرار دارد، همواره این سرزمین را به کانون تعاملات فرهنگی، سیاسی و اقتصادی جهان در دوران باستان و اسلامی تبدیل کرده است.
دکترای تاریخ و عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر گفت: قرار گرفتن ایران بر مسیر جاده‌های مهم تجاری همچون جاده ابریشم و جاده ادویه، نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری کانون‌های تمدنی و سیاسی این سرزمین داشته است.
محمدی افزود: ایران به دلیل اهمیت راهبردی و موقعیت ژئوپلیتیکی خود، ناگزیر از مواجهه با قدرت‌های بزرگ تاریخ بوده و همین امر سبب شده تا در طول قرون متمادی تهاجمات ویرانگری را تجربه کند؛ اما در برابر تمامی این حملات، ایرانیان با تکیه بر وحدت ملی و غیرت تاریخی خود ایستادگی کرده‌اند.
سرپرست بنیاد ایران‌شناسی زنجان با اشاره به ریشه‌های فرهنگی این مقاومت، اظهار کرد: غم‌ها و رنج‌های ناشی از تجاوزات بی‌وقفه دشمنان، خود به عامل مهمی در تقویت وحدت اجتماعی و همبستگی ملی ایرانیان بدل شده است. در نگاه تاریخی مردم ایران، حضور بیگانگان همواره عاملی برای آشفتگی نظم اجتماعی و ویرانی ساختارهای ملی تلقی می‌شده است.
وی با اشاره به گزارش‌های تاریخی از منابع معتبر افزود: در حوزه اخلاق و فنون نظامی، ایرانیان همواره فراتر از مرزهای داخلی خود شناخته شده‌اند. مورخانی همچون کریستن‌سن در کتاب خود، ایرانیان را مردمانی با مهارت بالا در تدابیر جنگی معرفی کرده و پروکوپیوس نیز شهامت و غیرت ذاتی ایرانیان را عامل اصلی پیروزی‌های آنان دانسته است.
محمدی خاطرنشان کرد: از قیام ایرانیان شرق در برابر اسکندر مقدونی گرفته تا مقاومت در برابر فالانژهای رومی، جنگ‌های با عثمانی در چالدران، نبردهای دوران قاجار با نیروهای روس و انگلیس، و سپس دفاع مقدس در برابر تجاوز رژیم بعث عراق، همه و همه نشانگر استمرار روحیه‌ای ملی، مبتنی بر شجاعت، استقامت و وطن‌دوستی است.
سرپرست بنیاد ایران‌شناسی شعبه استان زنجان با اشاره به نقش زنجان در تحولات سیاسی و نظامی قرن بیستم گفت: در دوران جنگ جهانی دوم، با توافق انگلستان و شوروی برای اشغال ایران، موقعیت جغرافیایی زنجان به دلیل قرار گرفتن در مسیر ارتباطی تهران و آذربایجان اهمیت ویژه‌ای یافت. حضور نیروهای شوروی و فعالیت حزب توده در این شهر، زنجان را درگیر بحران‌های سیاسی و نظامی پیچیده‌ای کرد که تا سال‌ها پس از پایان جنگ ادامه یافت.
زنجان نماد استقامت ایرانیان در برابر تهاجمات تاریخی است
وی افزود: براساس مستندات تاریخی، در آذرماه ۱۳۲۴ و با حمایت نیروهای شوروی، شهر زنجان به تصرف فداییان فرقه دموکرات آذربایجان درآمد و حکومت محلی یک‌ساله‌ای تحت تأثیر سیاست‌های شوروی شکل گرفت.
وی گفت: هرچند فرقه دموکرات اقداماتی اصلاحی در حوزه اجتماعی و فرهنگی انجام داد، اما در مجموع، رفتار آنان موجب نارضایتی و آسیب به بنیان‌های فرهنگی و ملی منطقه شد. پس از خروج نیروهای شوروی و بازگشت ارتش ایران، با رشادت نیروهای محلی و عشایر تحت فرماندهی سلطان محمودخان ذوالفقاری، زنجان پس از ۳۶۵ روز آزاد شد.
عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر با اشاره به نقش زنجانی‌ها در دوران دفاع مقدس تصریح کرد: رزمندگان زنجانی در دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، از پیشتازان دفاع از میهن بودند. مقام معظم رهبری در بیاناتی ارزشمند، از آنان به عنوان غواصان دریادل یاد کردند؛ تعبیر زیبایی که نشانگر روح بزرگ و شجاعت وصف‌ناپذیر مردمان این دیار است؛ مردمانی که حتی در نبود دریا، در اروندرود و جبهه‌های جنوب با رشادت‌های مثال‌زدنی خود، از خاک ایران دفاع کردند.
سرپرست بنیاد ایران‌شناسی زنجان تأکید کرد: تاریخ زنجان، تصویری از ایران در مقیاسی کوچک‌تر است؛ تاریخی آمیخته با مقاومت، آگاهی و وفاداری به سرزمین. امروز وظیفه ما در بنیاد ایران‌شناسی، ثبت و بازشناسی این هویت تاریخی برای نسل‌های آینده است تا بدانند که ریشه‌های این سرزمین در ژرفای ایثار و عشق به وطن ریشه دارد.
