بیش از سه میلیون کشتی غرق‌شده در اعماق اقیانوس‌های جهان آرام گرفته‌اند؛ گنجینه‌هایی پنهان که هر یک، داستانی از شکوه دریانوردی و تراژدی‌های تاریخی را در دل خود نهفته دارند.

به گزارش عصر ایران به نقل از یونسکو، برخی از این کشتی‌ها برای همیشه در گذر زمان محو شدند، اما تعدادی دیگر به شکلی شگفت‌انگیز سالم باقی مانده‌اند؛ مانند کشتی HMS Hawke که در سال ۱۹۱۴ غرق شد و در ۱۲ اوت ۲۰۲۴ در سواحل آبردین‌شایر اسکاتلند کشف گردید.

کارشناسان میراث فرهنگی دریایی می‌گویند لاشه‌های سالم و دست‌نخورده، همچون ماشین زمان، تصاویری زنده از زندگی دریانوردان، فناوری‌های روز و فرهنگ ملت‌های گذشته را پیش چشم پژوهشگران می‌گذارند. از میان هزاران کشتی کشف‌شده، برخی چنان تأثیرگذارند که نامشان برای همیشه در تاریخ جاودانه شده است.

کشتی افسانه‌ای RMS Titanic در ۱۴ آوریل ۱۹۱۲، تنها چند روز پس از آغاز نخستین سفر خود، در برخورد با کوه یخ غرق شد. پس از هفت دهه جست‌وجو، لاشه‌ی آن سرانجام در سال ۱۹۸۵ کشف گردید. در سال ۲۰۰۰ بیش از ۸۰۰ شیء از آن بازیابی شد؛ از جمله فرمان موتور، بطری‌های عطر و چرخ‌دنده‌های درهای ضدآب یادگارهایی که امروز در موزه‌ها، روایتگر غرور و تراژدی بشریت‌اند.

در سال ۱۵۸۸، ناوگان عظیم اسپانیا، موسوم به آرماندا، با حدود ۱۳۰ تا ۱۵۰ کشتی به قصد سرنگونی الیزابت اول و بازگرداندن کاتولیسیسم به انگلستان به راه افتاد. اما طوفان‌های سهمگین و نبردهای خونین، سرنوشت دیگری برای آن رقم زدند. بسیاری از کشتی‌هایش در اعماق دریا مدفون شدند و امروز بقایای آن‌ها یادآور جاه‌طلبی امپراتوری‌های گذشته‌اند.

در سال ۱۹۱۴، کشتی کانادایی RMS Empress of Ireland هنگام عبور از رودخانه سن‌لوران در مهی غلیظ، با یک کشتی باری نروژی برخورد کرد و تنها در چند دقیقه غرق شد. این کشتی در سال ۱۹۶۴ کشف گردید و امروزه یکی از سالم‌ترین لاشه‌های قرن بیستم به شمار می‌آید.

کشتی RMS Carpathia که با نجات بازماندگان تایتانیک در تاریخ جاودانه شد، خود در سال ۱۹۱۷ به دست زیردریایی آلمانی غرق گردید. لاشه‌ی آن در سال ۱۹۹۹ کشف شد، یادمانی خاموش از قهرمانی که قربانی جنگ شد.

دو کشتی اکتشافی بریتانیایی، HMS Erebus و HMS Terror، در سال ۱۸۴۵ برای یافتن گذرگاه شمال‌غرب راهی اقیانوس منجمد شمالی شدند. اما در میان یخ‌ها گرفتار و برای همیشه ناپدید گشتند. کشف شگفت‌انگیز این دو کشتی در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۶، به‌ویژه HMS Terror با بدنه‌ای تقریباً دست‌نخورده، جامعه باستان‌شناسی را شگفت‌زده کرد.هر کشتی غرق‌شده، فصلی تازه از تاریخ را بازمی‌گوید، از نوآوری‌های صنعتی گرفته تا اشتباهات انسانی و آرزوهای بزرگ ملت‌ها.

امروز، با کمک فناوری‌های نوین نقشه‌برداری و ربات‌های زیرآبی، پژوهشگران بیش از هر زمان دیگری به رازگشایی از این گنجینه‌های خفته نزدیک شده‌اند.