همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: جمعیت ۴.۵درصدی مصرف‌کننده قلیان در کشور از سال ۱۴۰۰ به گفته علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت اکنون به ۷ تا ۸ درصد رسیده است. روندی افزایشی که منجر به راه‌اندازی کسب‌وکارهای آنلاین عرضه قلیان هم شده‌اند تا سطح دسترسی و میزان مصرف را افزایش دهند! بیشترین موارد مصرف هم درمورد قلیان‌های طعم‌دار و میوه‌ای است که به گفته دکتر احسان شریفی‌پور، متخصص مغز و اعصاب و دبیر انجمن سکته مغزی ایران آسیب آنها کمتر از تنباکوهای سنتی نیست. شریفی‌پور مهمان برنامه تندرستی در تلویزیون اینترنتی همشهری بود و دخانیات به ویژه قلیان را از علل مهم بروز سکته‌های مغزی عنوان می‌کند. به گفته این متخصص حتی یکبار مصرف قلیان در هفته هم منجر به آسیب مغزی است. نکات مهم مطرح شده از سوی دبیر انجمن سکته مغزی را در ادامه بخوانید و فیلم کامل را در این لینک مشاهده کنید. [تندرستی؛ پشت پرده عرضه اینترنتی قلیان]
چرا نباید قلیان کشید؟
شریفی پور درباره آسیب مستقیم قلیان به مغز گفت: اثبات شده که مصرف دخانیات و مخصوصا قلیان به علت بیش از هزار ماده سمی که از طریق استنشاق وارد ریه، خون، مغز و سایر اندام‌های بدن می‌شود، قطعا مضر است. از طرفی منواکسید کربن یعنی ماده‌ای که هنگامی که دود ناکامل است تولید می‌شود، آن هم وارد ریه‌ها و بدن ما می‌شود، آسیب مستقیم و گاهی برگشت ناپذیر به سلول‌های مغزی ما می‌زند. سلول‌هایی که ترمیم نمی‌شوند، آسیبی که وارد می‌شود قایبل ترمیم نیست و نهایی است. بی تعصب و ضمن عدم دشمنی با هیچ کسب و کاری باید بگویم زمانی که فراورده‌ای مضر است نظر عقلای جمع و عقل سلیم ما بچربد به اینکه اگر وابستگی و لذتی به قلیان داریم از صدمه ناشی از کشیدن قلیان آگاه باشیم، شاید آگاهانه بتوانیم جلوی استفاده از آن را بگیریم.
او درباره اینکه قلیان چه آسبی به مغزو اندام بدن می‌رساند نیز گفت: سکته مغزی دومین علت مرک و میر و یکی از عوامل اصلی ناتوانی افراد است. مصرف سیگار، قلیان و هرنوع فراورده دخانی دیگر می‌تواند ۶ تا ۱۰ برابر خطر سکته مغزی را افزایش دهد. سیگار و قلیان و سایر مواد دخانی فشار خون و کلسترول منفی خون را بالا می‌برند و اثرات برگشت ناپذیر دارند. آسیب آنها به کلیه اندام‌ها و مخصوصا مغز آسیب بارز است.
انتخاب مردم آگاه؛ راه درست
شریفی پور در پاسخ به این سوال که آیا به دلیل اینکه دسترسی به قلیان سخت تر است، آسیب کمتری دارد، گفت: این مساله محاسبات خاص خودش را دارد. قلیان در جوامع عربی هم شایع است، در آسیب رسان بودن آن شکی نیست. اما اینکه مقایسه کنند یک قلیان معادل چند سیگار است چقدر مصرف آن تکرار می‌شود، اما حتی یکبار مصرف قلیان در هفته هم مضر است. هر چه مصرف آن بیشتر شود، اسیب بیشتر است. برخی از کارخانه‌های تولیدات مشروبات الکلی در کشورهای غربی تعطیل شده‌اند، چرا؟ چون جوانان غربی متوجه شدند برای سلامتی‌شان خطر دارد، کمتر مصرف می‌کنند. این نشان می‌دهد اگر اطلاعات درست باشد، مردم راه درست را انتخاب می‌کنند. ما نیز خودمان را فریب ندهیم و بدانیم هر نوع قلیان و سیگار برای سلامتی ما مضر است.
او درباره اینکه آسیب قلیان به سلول‌ها بر اثر یکبار مصرف یا مصرف تدریجی است، گفت: به خاطر مواد آسیب رسانی که وجود دارد و خود منواکسید کربن اثبات شده که مواد دخانی به سلول‌های حساس به اکسیژن مغز آسیب می‌رسانند. ما مانند ستاره‌های راه شیری ۱۰۰ میلیارد سلول مغزی داریم. حتی یکبار مصرف قلیان هم برای این سلول‌ها مضر است، اما مساله این است که زمانی که فرد یکبار تفننی قلیان کشید شاید بقیه قیمت‌های مغز جور آسیب به سلول یا یک سری دیگر از سلول‌ها را بکشد. اما زمانی که با ماده آسیب رسان دائم در تماس باشیم، قطعا آسیب عمیق‌تر ایجاد می‌شود.
این متخصص درباره اینکه روند زندگی فردی که قلیان یا سیگار را زیاد مصرف می‌کند، مختل می‌شود یا خیر گفت: عروق مغزی با مصرف دودهای نابجا حالا می‌خواهد سیگار یا قلیان یا هر نوع دیگر باشد، دچار تصلب شرائین یا سختی عروق می‌شود، عروق مستعد ایجاد لخته، تنگی، انسداد و سکته‌ها می‌شود. سلول‌ها هم به طور مجزا از مواد سمی و دود مواد دخانی و از دو جهت آسیب می‌بینند و هر چه تکرار شود نیز بیشتر خواهد شد مثل یک پیراهن سفیدی می‌ماند که لکه سیاهی از جوهر از جایی در آن در حال ورود است. این لکه تا حدی گسترش پیدا می‌کند که رنگ پیراهن را تحت تاثیر قرار دهد. مصرف دخانیات نیسز به این صورت با مفغز ما برخورد می‌کند.
او درباره قلیان اکسیژن که بدون دود و تنباکو است نیز گفت: همه نوع مصرف این مواد مضر است، نباید خودمان را فریب دهیم. نباید بگذاریم اخساسات یا تبلیغات منفی یک عده روی آن ذهنیت درست جامعه تاثیر بگذارد. از نظر پزشکی و تجربی این ماده برای بدن ما سم است. ما را پیر و دچار بیماری‌های مهلک برگشت ناپذیر می‌کند. سلامت ذهن و جسم ما را تهدید می‌کند. [ماجرای قلیان اکسیژن در کافه‌های تهران]
شریفی پور با بیان اینکه نظام سلامت توان برخورد با این پدیده‌ها را ندارد، گفت: این کارها عزم ملی می‌طلبد. فرهنگ جامعه از همه چیز قوی‌تر است. اگر مردم این ماده را بد بدانند و بخواهند از آن دوری کنند مطمئن باشید میلیاردها تومان هزینه از جاهای دیگر با توان مردم برابری نمی‌کند.
بیشتر بخوانید:
