خبرگزاری مهر- گروه استانها: کاروانسرای تاریخی شفیع‌آباد در روستایی به همین نام واقع در بخش شهداد، این روزها نه تنها نماد میراث کهن جاده ادویه است، بلکه به شاه‌کلید تحول گردشگری پایدار در یکی از خشک‌ترین مناطق جهان تبدیل شده و با کسب عنوان «بهترین روستای گردشگری جهان در سال ۲۰۲۵» از سوی سازمان جهانی گردشگری ملل متحد نگاه‌ها را به سوی کویر لوت دوخته است.
در دل کویر لوت، جایی که دمای هوا در تابستان به بیش از ۵۰ درجه بالای صفر می‌رسد، روستای شفیع‌آباد شهداد با تکیه بر کاروانسرای تاریخی، تحولی چشمگیر در اقتصاد محلی و جذب گردشگر خارجی ایجاد کرده است.
این بنا که آخرین ایستگاه امن پیش از ورود به کویر لوت بود، امروز به قطب اصلی بوم‌گردی و اکوتوریسم ایران تبدیل شده و پیش‌بینی می‌شود امسال هزاران گردشگر داخلی و خارجی از آن بازدید کنند.
شرایط اقلیمی و توسعه گردشگری کاروانسرای شفیع‌آباد
بخش شهداد با دارا بودن بیش از ۱۵۰ کیلومتر فاصله از مرکز استان و نزدیکی به کلوت‌های ثبت جهانی یونسکو شرایط اقلیمی منحصربه‌فردی برای گردشگری کویر فراهم کرده است و کاروانسرای شفیع آباد به دلیل معماری زیبا و قناتش، یکی از کانون‌های اصلی جذب گردشگر در این منطقه شناخته می‌شود.
کیفیت تجربه گردشگری در این کاروانسرا، مرهون عوامل متعددی از جمله رصد ستاره در پشت‌بام، کمپینگ در حیاط مرکزی و غذاهای محلی کویری است که به عطر و خاطره‌ای بی‌نظیر برای بازدیدکنندگان منجر شده است.
تغییر الگوی گردشگری؛ راهبردی برای مقابله با محرومیت کویری
ساکنان شفیع‌آباد، با تجربه سال‌ها محرومیت و دورافتادگی، به پیشنهاد کارشناسان میراث فرهنگی و گردشگری، کاروانسرای تاریخی را به عنوان جایگزینی برای اقتصاد سنتی دامداری و کشاورزی محدود انتخاب کردند.
رئیس شورای اسلامی روستای شفیع‌آباد در این باره به خبرنگار مهر می‌گوید: خوشبختانه کاروانسرا شفیع آباد به دست مردان و زنان این روستا فعال شده است و قلب اقامت گردشگران است و هم درآمد چندین برابری نسبت به فعالیت‌های سنتی ایجاد کرده است.
مجتبی محبی، می‌افزاید: این بنا بازار خوبی در میان تورهای خارجی دارد، اما ما زیر سایه جاذبه‌های معروف‌تر استان کرمان هستیم و با این وجود زندگی سنتی و پذیرایی با غذاهای محلی و جاذبه‌های کویر بسیاری از مردم را به این مکان جذب می‌کند.
فاطمه، یکی از زنان میزبان اقامتگاه بوم‌گردی کاروانسرا، به ضرورت پرداختن به تبلیغات و برند سازی اشاره کرد و می‌گوید: شاهد بهبود معیشت مردم به دلیل حضور گردشگران در منطقه هستیم.
وی ادامه می‌دهد: تجربه سکونت شفیع‌آباد از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است، در حالی که برخی از تورهای کویری دیگر استان بسیار شلوغ و بی‌کیفیت هستند.
وی می‌افزاید: روستای شفیع‌آباد، واقع در شرق استان کرمان، این روزها به یکی از کانون‌های گردشگری کویر در ایران تبدیل شده است و اگر تا دیروز نام شهداد با کلوت و گرما گره خورده بود، امروز عطر تاریخ و آسمان پرستاره کاروانسرا، هوای کویر این منطقه را معطر کرده است.
با این حال، گردشگری مسئولانه با چالش‌های ساختاری عمیقی همراه است.
مسئولان گردشگری را میراثی زنده ببینند
مرضیه برزگری، کارشناس باستان‌شناسی، به خبرنگار مهر می‌گوید: مسئولان باید گردشگری را نه به عنوان یک صنعت پرزرق و برق، بلکه به عنوان میراثی زنده ببینند، زیرا کاروانسرای شفیع‌آباد و کلوت‌های لوت، گواه تمدنی هستند که هزاران سال با طبیعت هم‌زیستی مسالمت‌آمیز داشته است.
وی می‌افزاید: متأسفانه گاهی تورهای شلوغ، زباله‌های پلاستیکی را در دل کویر جا می‌گذارند یا با روشن کردن آتش بی‌رویه، پوشش گیاهی نبکا را نابود می‌کنند، که این پاکیزه نگاه داشتن طبیعت نیست؛ این خیانت به نسل‌های آینده است.
وی ادامه می‌دهد: من از همه گردشگران می‌خواهم یک تکه زباله هم به کویر نیاورید و یک شاخه هم از نبکاها نشکنید، زیرا بناهای تاریخی مثل دیوارهای خشتی ما، با یک یادگاری نویسی یا بالا رفتن غیراصولی، برای همیشه آسیب می‌بینند.
برزگری، تصریح می‌کند: مسئولان هم باید تورهای مسئولانه را اجباری کنند، راهنما داشته باشند، تعداد محدود، مسیر مشخص و مهم‌تر از همه، آموزش دهند که کویر زنده است، نه زمین خالی.
وی بیان می‌کند: اگر امروز از این میراث حفاظت کنیم، فردا فرزندانمان در سایه همان قنات زنده شفیع آباد، آسمان پرستاره لوت را خواهند دید.
این کارشناس باستان شناسی، معتقد است: گردشگری پایدار نگاه پاک به طبیعت و دست پاک از تاریخ است و باید با هم این عهد را نگه داریم.
برزگری، می‌افزاید: شفیع‌آباد جهانی شد، چون مردمش طبیعت را دوست داشتند و حالا نوبت ماست که این عشق را به همه گردشگران منتقل کنیم.
شفیع‌آباد شهداد، امروز در آستانه یک تحول گردشگری پایدار قرار دارد و این روستا نشان داده که می‌توان با تکیه بر میراث تاریخی، معادلات جذب گردشگر در مناطق کویری را تغییر داد.
