معاون توسعه و راهبرد بورس تهران در گفتگو با دیجیاتو اعلام کرد اجرای اولیه معاملات پایانی (TAL) در بورس، به صورت فازبندی و محدود به شرکت‌های تابلوی اصلی بازار اول خواهد بود، اما این محدودیت موقت بوده و در صورت آماده‌سازی زیرساخت‌ها، امکان اجرای این فاز در سایر تابلوها و بازارها وجود دارد. او هدف اصلی این اقدام را افزودن یک فاز با ریسک کمتر برای سرمایه‌گذاران نهادی مانند صندوق‌ها دانست تا بتوانند بدون قرارگیری در معرض نوسان قیمتی روزانه و با قیمت ثابت پایانی، معاملات خود را از ساعت ۱۲:۴۵ تا ۱۳:۰۰ انجام دهند.
بورس تهران دیشب در اطلاعیه خود خبر از آغاز مرحله معاملات پایانی از سه‌شنبه ۲۰ آبان داد و اعلام کرد که اوراق سهام پذیرفته شده در تابلوی اصلی بازار اول بورس تهران مشمول این فاز می‌شوند.
علی عباس کریمی، معاون توسعه و راهبرد بورس تهران، در توضیح جزئیات فاز اجرایی مرحله معاملات پایانی درگفت‌وگو با دیجیاتو اظهار کرد:
«این برنامه در صورت آماده بودن زیرساخت‌های فنی، می‌تواند سایر تابلوها و بازارها را نیز در بگیرد، اما در حال حاضر، با توجه به شرایط فنی و به‌منظور کاهش ریسک، اجرای طرح به‌صورت فازبندی پیش می‌رود تا در گام نخست با شرکت‌های تابلوی اصلی بازار اول آغاز شود. این تصمیم صرفا برای اطمینان از کاهش ریسک فرایند است و مشکلی برای اضافه شدن سایر شرکت‌ها وجود ندارد.»
او در پاسخ به این سوال که ماهیت مرحله معاملات پایانی چیست؟ گفت : «در تمامی بورس‌های دنیا، فاز پایانی معمولا بخشی کوتاه از جلسه معاملاتی است که در آن معاملات بر اساس قیمتی مشخص و از پیش تعیین‌شده انجام می‌شود. در بورس تهران نیز هدف این است که سرمایه‌گذاران بتوانند با همان اطلاعات بازار صبح، در یک مرحله مجزا و با قیمت پایانی معامله کنند.»
کریمی در ادامه با اشاره به این که سرمایه‌گذارانی در بازار وجود دارند که تمایل ندارند در معرض نوسان قیمت طی روز قرار بگیرند، ادامه داد: «در بازار فعلی، یک نماد می‌تواند تا ۶ درصد نوسان داشته باشد؛ از منفی ۳ تا مثبت ۳ درصد. برخی سرمایه‌گذاران نهادی مانند صندوق‌ها و سبدگردان‌ها ترجیح می‌دهند در این نوسانات وارد نشوند و با قیمتی مشخص معامله کنند. مرحله معاملات پایانی دقیقا برای پاسخ به نیاز این گروه از سرمایه‌گذاران طراحی شده است.»
معاون توسعه و راهبرد بورس تهران به بورس کشورهای دنیا اشاره کرد و گفت: «هدف از ایجاد این مرحله، فراهم کردن یک امکان جدید برای سرمایه‌گذاران است تا بتوانند در فضایی با ریسک کمتر معامله کنند. چنین سازوکاری در بسیاری از بورس‌های معتبر دنیا تجربه‌ای موفق داشته و اجرای آن در بورس تهران نیز گامی در جهت نزدیک‌تر شدن به استانداردهای بین‌المللی است. در حال حاضر، بازار ما سه فاز معاملاتی دارد و با اجرای مرحله معاملات پایانی چهارمین فاز به آن افزوده می‌شود.»
او همچنین با اشاره این موضوع که در بورس‌های دیگر دنیا، معمولا برای تعیین قیمت پایانی از سازوکار حراج پایانی استفاده می‌شود، گفت: «در بورس تهران، قیمت پایانی بر اساس میانگین وزنی معاملات روز با لحاظ حجم مبنا محاسبه می‌شود. بنابراین در مرحله معاملات پایانی، همان قیمت پایانی روز سهم، مبنای معاملات قرار می‌گیرد و بر اساس آن، جلسه معاملات پایانی برگزار خواهد شد.»
در پایان، کریمی درباره جنبه‌های نظارتی و عملیاتی اجرای این مرحله نکاتی را متذکر شد و گفت که گرچه اجرای مرحله پایانی از ساعت ۱۲:۴۵ خواهد بود، اما به دلیل مسائل نظارتی یا فنی این احتمال وجود دارد که همه نمادهای تابلوی اصلی در هر روز مشمول این فاز نشوند. در چنین مواردی، بورس تهران پیش از شروع جلسه معاملاتی، فهرست نهایی نمادهای غیر مشمول این فاز را به‌طور رسمی اعلام می‌کند.
