عصرایران ؛ رضا غبیشاوی - در روزهای اخیر دوباره اسم سودان به زبان ها افتاده است. این بار البته یک کشتار بزرگ و بی رحمانه، دوباره جهانیان را متوجه سودان و دقیقا شرق این کشور، یعنی شهر "فاشر" در منطقه دارفور کرد. جایی که بیش از 2 هزار غیرنظامی کشته شده اند و چند هزار نفر دیگر هم آواره و زخمی شده اند.
منطقه دارفور در شرق سودان قبل از این در سال 2003 هم محل کشتار بزرگ و کم سابقه ای بود که از نظر سازمان ملل متحد و بسیاری از کشورها، نسل کشی نام گرفت. اتفاقی که باعث شد دادگاه بین المللی برای رهبر وقت سودان یعنی ژنرال عمر البشیر حکم بازداشت بین المللی صادر کند.
هم اکنون سودان شاهد جنگ داخلی شدید و گسترده ای است. جنگی که از 2.5 سال قبل (2023) تاکنون ادامه دارد و همه زیرساخت های اقتصادی و زندگی این کشور را نابود کرده است.
جنگ داخلی میان دو فرمانده نظامی و دو نهاد نظامی و مسلح سودان که قبلا باهم شریک و همکار بودند.
ارتش سودان به فرماندهی ژنرال "عبدالفتاح برهان" و نیروهای ویژه با نام رسمی "پشتیبانی سریع" به فرماندهی ژنرال "محمد حمدان دقلو معروف به ژنرال حمیدتی".
این دو نیرو از قبل و از زمان ریاست جمهوری عمر البشیر، به عنوان دو نیروی موازی شکل گرفته بودند که در تعداد اعضا و تسلیحات نیز مشابه یکدیگر هستند. به همین دلیل با وجود گذشت 2.5 سال از جنگ داخلی، هیچ یک نتوانسته دیگری را به طور کامل شکست دهد و از صحنه خارج کند.
ژنرال عبدالفتاح برهان فرمانده ارتش و نیروهای مسلح سودان و رئیس حکومت این کشور
این دو هر کدام، یک دولت تشکیل داده اند و خود را رئیس سودان و دولت زیرمجموعه خود را دولت مشروع و قانونی سودان می دانند. اکثریت کشورهای جهان و سازمان ملل متحد، دولت زیرمجموعه ارتش و ژنرال برهان فرمانده ارتش سودان را رئیس قانونی این کشور به رسمیت می شناسند.
این دو با کمک یکدیگر در سال 2019 علیه رئیس جمهوری وقت، ژنرال عمر البشیر کودتا کردند و او را بعد از 26 سال حضور در قدرت، کنار زدند.
ژنرال حمیدتی فرمانده نیروی ویژه (نیروهای پشتیبانی سریع) سودان
بعد از این با همکاری شماری از سیاستمداران و چهره های سیاسی غیرنظامی، کابینه ای مشترک با غیرنظامیان تشکیل دادند و ریاست آن (نخست وزیری) را برعهده یک سیاستمدار غیرنظامی گذاشتند. با این حال، ارتش و نظامیان علیه این کاندیدا هم کودتا و او را برکنار و بازداشت کردند.
در جنگ داخلی ، ابتدا نیروهای ژنرال حمیدتی (نیروهای ویژه / پشتیبانی سریع) توانستند کنترل پایتخت را به دست بگیرند و ارتش را پایتخت و مرکز کشور اخراج کنند. ارتش هم پایتخت را از شهر خارطوم به شهر بندری "پورت سودان" در شرق کشور منتقل کرد. با این حال، در ماه های اخیر ،ارتش توانست دوباره کنترل پایتخت را پس بگیرد.
درگیری و جنگ میان دو طرف ادامه یافت و به منطقه دارفور (شرق سودان) رسید. در شهر "فاشر"، نیروهای ویژه توانستند ارتش را شکست دهند و این منطقه را تصرف کنند. کشتار بزرگ در شهر و منطقه فاشر بعد از حمله نیروهای ویژه و عقب نشینی ارتش رخ داد.
شهر فاشر در شرق سودان محل کشتار بزرگ غیرنظامیان توسط نیروهای ویژه / پشتیبانی سریع بود
هر کدام از این دو فرمانده ، یک دولت مستقل تشکیل داده اند و خود را رئیس قانونی کشور می دانند. اکثر کشورهای جهان و از جمله سازمان ملل متحد، دولت زیرمجموعه ارتش را دولت قانونی سودان می دانند.
کشتار بزرگ شهر فاشر دوباره توجه جهانی را به جنگ داخلی سودان جلب کرد.
به دنبال تصرف شهر فاشر در شرق سودان به دست نیروهای ویژه (پشتیبانی سریع) کشتار بزرگی در این شهر رخ داد. این شکست ارتش سودان و عقب نشینی از این شهر به دنبال 500 روز محاصره شهر از سوی نیروهای ویژه صورت گرفت.
گفته شده در این حادثه، بیش از 2 هزار نفر کشته شدند که حدود 500 نفر از آنها مربوط به کشتار در بیمارستان شهر فاشر است. فاشر مرکز استان شمال دارفور است.
نیروهای ویژه می گویند این اتفاق در نتیجه اقدامات خارج از چارچوب و غیرقانونی برخی نیروهای خارج از قانون صورت گرفته است و بابت این اتفاقات متاسف است و با عاملان این کشتار برخورد خواهد کرد.
نیروهای وابسته به پشتیبانی سریع بعد از تصرف شهر فاشر - سودان
همچنین از بازداشت فردی به نام "ابو لولو" خبر داد که فیلم های زیادی از اقدامات او در کشتار غیرنظامیان در فاشر دارفور منتشر شد. از جمله در یکی از فیلم ها، فرد زخمی و به زمین افتاده از ابو لولو التماس می کند که جانش را نگیرد اما ابو لولو رحم نمی کند و با شلیک گلوله، وی را می کشد.
ابو لولو اقدامات خود در کشتار افراد را در تیک تاک منتشر می کرد.
سودان - ابو لولو که فیلم های کشتار خود را در تیک تاک منتشر می کند. او بعد از کشتار فاشر ، دستگیر شد
امارات مهمترین حامی گروه نیروهای ویژه (پشتیبانی سریع) به فرماندهی ژنرال "حمیدتی" است. گزارش های رسانه ای و غیررسمی می گویند امارات بزرگترین ارسال کننده و تامین کننده تسلیحات برای این گروه است. امارات از کشورهای مختلف از جمله از چین، سلاح خریداری و به نیروهای ویژه ارسال می کند.
گزارش های رسانه ای می گویند امارات از قبل در فعالیت قاچاق و انتقال طلا از سودان به دبی برای فروش آن دخالت داشت. به تازگی هم یک مقام اماراتی گفته است کشورش در سودان سرمایه گذاری های میلیارد دلاری داشته و برای حمایت از سرمایه گذاری ها و منافع خود، در سودان حضور دارد.
این اتفاقات باعث شده دولت رسمی سودان به ریاست ژنرال برهان (فرمانده ارتش) ضمن اعتراض و انتقاد شدید از دخالت امارات در جنگ داخلی سودان، روابط رسمی دیپلماتیک با امارات را قطع کرد.
مقامات اماراتی هم در واکنش معمولا سکوت یا کلیات تکراری را درباره حمایت امارات از صلح و آرامش در سودان مطرح می کنند.
گفته می شود واحدهایی از نیروهای ویژه (پشتیبانی سریع) قبلا در یمن با ارتش امارات، همکاری داشتند و یکی از دلایل نزدیک بودن دو طرف، سابقه جنگ مشترک در یمن علیه حوثی ها / انصارالله یمن است.
علاوه بر امارات، دولت شرق لیبی ( به رهبری ژنرال خلیفه حفتر) نیز با ارسال سلاح برای نیروهای ویژه (پشتیبانی سریع) از آنها حمایت می کند. لیبی بعد از سقوط حکومت معمر قذافی رهبر وقت این کشور در بهار عربی 2011، شاهد جنگ داخلی و تشکیل دو دولت در شرق و غرب خود است. این دو دولت فعلا در وضعیت آتش بس قرار دارند.
دو طرف جنگ در سودان، یکدیگر را در دریافت کمک های تسلیحاتی خارجی متهم می کنند و مدعی اند طرف مقابل، از دخالت خارجی نظامی به سود خود استفاده می کند.
هواپیماهای آتش گرفته و نابود شده در اثر جنگ داخلی - فرودگاه خارطوم پایتخت سودان
در مقابل، عربستان سعودی، قطر، ایران، مصر و ترکیه از دولت ارتش سودان به رهبری ژنرال برهان حمایت می کنند. خبرهایی از استفاده از پهپادهای ایرانی توسط ارتش سودان در جنگ علیه نیروهای ویژه منتشر شده است.
در دوره ریاست ژنرال برهان، وزیران خارجه ایران و سودان بارها باهم دیدار و دو کشور درباره بازگشت روابط و بازگشایی سفارتخانه توافق کردند. بعد از آن سفارت سودان در تهران دوباره فعال و باز شد.
بعد از حمله به سفارت عربستان سعودی در تهران و آتش زدن آن در سال 1394، سودان هم در حمایت از عربستان سعودی، روابط با ایران را قطع کرد و سفارت خود در تهران را بست.
