همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: استفاده از تلفن‌های هوشمند از سوی کودکان خردسال نگرانی متخصصان را در داخل کشور نیز برانگیخته است. محمودرضا اشرفی فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان و نوجوان با بیان اینکه کودکانی هستند که به علت استفاده بیش از حد از تلفن همراه و تماشای زیاد کارتون‌ها به خصوص به زبان‌های غیر فارسی در طیف اوتیسم قرار می‌گیرند، گفت: افزایش موارد «تاخیر تکلم» و حتی «پسرفت تکلم» در کودکان به ویژه پس از شیوع کرونا به چشم می‌خورد و استفاده بی‌رویه از تلفن همراه یکی از عوامل اصلی آن است. این متخصص افزود: استفاده زیاد از تلفن همراه کودکان را به طیف اوتیسم نزدیک می‌کند. از این رو برای کودکان محدودیت استفاده از برنامه‌های تلویزیون و تلفن همراه در نظر گرفته شده، به عنوان مثال یک کودک ۳ ساله نباید بیش از یک ساعت در روز از این سیستم‌های وابسته به دیدن، مانند تلفن همراه، لپ‌تاپ و تلویزیون استفاده کند.
اما در دنیای بیش از حد متصل امروز که توسط فناوری‌های دیجیتال و ابزارهای الکترونیکی هدایت می‌شود ممکن است همراه داشتن تلفن‌های هوشمند توسط کودکان در سنین پایین‌تر تقریبا طبیعی به نظر برسد. در عصری که کودکان در دنیای دیجیتال مانند زمین‌های بازی حرکت می‌کنند، داشتن تلفن‌های هوشمند به عنوان همراهان همیشگی آن‌ها ظاهر اتفاق مهمی تلقی نمی‌شود.
با این حال، شاید وقت آن رسیده باشد که کودکان سرعت خود را در زمینه مانور در گوشی‌های هوشمند کم کنند و این عادت را متوقف کنند.
یک مطالعه جهانی جدید نگرانی‌های جدی را مطرح می‌کند: کودکانی که اولین تلفن هوشمند خود را قبل از ۱۳ سالگی دریافت می‌کنند، ممکن است در اوایل بزرگسالی با خطرات قابل توجه سلامت روان در درازمدت مواجه شوند. این تحقیق که با تجزیه و تحلیل بیش از ۱۰۰ هزار جوان از نظرسنجی در چند کشورانجام شده است، دسترسی زودهنگام به تلفن‌های هوشمند را با میزان بالاتر افکار خودکشی، پرخاشگری، عزت نفس پایین و بی‌ثباتی عاطفی مرتبط می‌دانند.
این تحقیق چه می‌گوید
در یک تحقیق بین‌المللی گسترده که در مجله توسعه و قابلیت‌های انسانی منتشر شده ، محققان داده‌های بیش از ۱۰۰ هزار جوان ۱۸ تا ۲۴ ساله را تجزیه و تحلیل کردند تا بررسی کنند که چگونه مالکیت زودهنگام تلفن هوشمند بر سلامت روان تأثیر می‌گذارد. محققان این مطالعه با اشاره به یک یافته مهم گزارش کردند: کسانی که اولین تلفن هوشمند خود را در سن ۱۲ سالگی یا کمتر دریافت کردند، نتایج «سلامت روان» به طور قابل توجهی بدتری نسبت به همسالان خود که بعدا به گوشی هوشمند دسترسی پیدا کردند، داشتند.
این مطالعه نتیجه گرفت که بزرگسالان جوانی که قبل از ۱۳ سالگی تلفن هوشمند داشتند، بیشتر احتمال داشت که افکار خودکشی، عزت نفس پایین، تنظیم عاطفی ضعیف‌تر، جدایی از واقعیت و رفتار پرخاشگرانه را گزارش کنند. علاوه براین این، طبق یافته‌های این مطالعه، هر چه سن اولین مالکیت تلفن هوشمند پایین‌تر باشد، میانگین نمره «ضریب سلامت ذهن» (MHQ) بدتر می‌شود. به عنوان مثال، افرادی که در ۱۳ سالگی تلفن همراه داشتند، به طور متوسط نمره ۳۰ داشتند، در حالی که کسانی که در ۵ سالگی تلفن همراه داشتند، به طور متوسط فقط نمره ۱ به آن‌ًها اختصاص یافت. این روابط در مناطق و فرهنگ‌های مختلف صادق بود، که نشان از آن داشت که صرفا اثری اجتماعی نیست و استفاده از آن رشدی گسترده داشته است.
تفاوت‌های جنسیتی و رسانه‌های اجتماعی
وقتی صحبت از اثرات سوء استفاده بیش از حد و زودهنگام از تلفن‌های هوشمند می‌شود، چیزی بیش از رده سنی مطرح است. در این مطالعه مشاهده شد زنانی که زودتر صاحب تلفن‌های هوشمند شده بودند، به طور ویژه در معرض خطر بودند: ۴۸ درصد از دختران ۱۸ تا ۲۴ ساله که در ۵ یا ۶ سالگی یک دستگاه تلفن هوشمند در اختیار آن‌ها قرار گرفته بود، دچار افکار خودکشی شده بودند. در مقایسه ۲۸ درصد از دخترانی که در ۱۳ سالگی دستگاهی دریافت کرده بودند، دارای افکار خودکشی بودند. برای پسران، این ارقام به ترتیب ۳۱ درصد در مقابل ۲۰ درصد بود. دسترسی زودهنگام به رسانه‌های اجتماعی تقریبا ۴۰ درصد از ارتباط بین مالکیت زودهنگام تلفن‌های هوشمند و سلامت روان ضعیف را توضیح داد. در دسترس قرار دادن تفلن هوشمند یک سری عواقب ناخوسته اما ناگوار دیگری را در پی دارد ازجمله روابط خانوادگی ضعیف (۱۳ درصد)، اختلال خواب (۱۲ درصد) و قلدری سایبری (۱۰درصد) بود.
والدین و مربیان چه باید بکنند؟
اگرچه لازم به ذکر است که این مطالعه مشاهده‌ای است و اثبات نمی‌کند که تلفن‌های هوشمند باعث مشکلات سلامت روان می‌شوند، اما نتایج آن نشان‌دهنده نیاز فوری به تحقیقات طولی بیشتر است. برخی از آسیب‌پذیری‌های اساسی (اجتماعی، خانوادگی یا فردی) ممکن است باعث شود که کودکان هم زودتر به دستگاه‌های الکترونیکی دسترسی پیدا کنند و هم بعداً با مشکل مواجه شوند. با این حال، همانطور که محققان خواستار مطالعات عمیق‌تر در مورد چگونگی شکل‌گیری رشد در محیط‌های دیجیتال و نحوه شناسایی و حمایت از کودکان در معرض خطر هستند، والدین و مدارس نقش حیاتی در محافظت از کودکان ایفا می‌کنند. اما چکار باید انجام دهند؟
مالکیت تلفن هوشمند را به تعویق بیندازید: قبل از اختصاص دادن یک تلفن هوشمند شخصی، تا ۱۳ سالگی یا بیشتر صبر کنید. تحقیقات نشان می‌دهد که تأخیر در تحویل گوشی هوشمند به کودک ممکن است نتایج بلندمدت را بهبود بخشد.
قوانین و مرزهای مشخصی تعیین کنید: وقتی تلفن هوشمند به کودک معرفی می‌شود، محدودیت‌هایی برای زمان استفاده از صفحه نمایش، استفاده از رسانه‌های اجتماعی و دسترسی شبانه اعمال کنید.در مورد ایمنی و رفتار آنلاین به فرزندان آموزش دهید: با کودکان در مورد نحوه تعامل آنلاین، اجتناب از چه محتوایی، نحوه واکنش به قلدری سایبری و اهمیت ارتباطات آفلاین صحبت کنید.
فعالیت‌های آفلاین را ترویج دهید: تعامل رو در رو، بازی فیزیکی، سرگرمی‌ها و خواب کافی را تشویق کنید .همه اینها برای تاب‌آوری عاطفی حیاتی هستند.
الگوسازی استفاده سالم از تلفن: کودکان از رفتار والدین خود یاد می‌گیرند. والدین اگر استفاده از تلفن هوشمند خود را کاهش دهند این مساله می‌تواند برای کودکان الگوسازی کند و آن‌ها نیز به صورت ناخودآگاه به این مساله پی ببرند که استفاده زیاد از تلفن هوشمند مطلوب نیست.
اجرای سیاست‌های مربوط به گوشی‌های هوشمند و رسانه‌های اجتماعی: مدارس می‌توانند زمان‌ها یا مناطق بدون تلفن را اعمال کنند، برنامه‌های سلامت دیجیتال را ترویج دهند و دانش‌آموزان را در مورد رفتار سالم آنلاین آموزش دهند.
بیشتر بخوانید:
