به گزارش همشهری آنلاین، در بخش دوم مصاحبه با دانش اقباشاوی کارگردان فیلم سینمایی «اسفند» به ابعادی چون عدم ادامه اکران فیلم بعد از جنگ ۱۲ روزه و واکنش این فیلمساز جنگی به این حادثه، تسهیل یا دشواری ساخت فیلم جنگی و ارتباطی که فیلمساز با سرداران شهید جنگ اخیر که در فیلم نیز حضور داشته است، می‌پردازیم.
بسیاری از کارگردانان از کمبود امکانات و دشواری دسترسی به تسلیحات و تجهیزات نظامی گلایه دارند. این موضوع برای شما چگونه بود؟ آیا شرایط نسبت به گذشته بهتر شده بود؟ و نقش سازمان اوج در این میان چه بود؟
واقعیت این است که من به‌دلیل سابقه همکاری‌ام در مقام دستیار در فیلم‌های جنگی می‌دانستم که بهترین مسیر، همکاری با سازمان اوج است. از آنجا که شهید علی هاشمی از فرماندهان سپاه بود، طبیعی بود که ساخت فیلم با مشارکت اوج و بنیاد سینمایی فارابی انجام شود. خوشبختانه از نظر سخت‌افزاری، امکانات در سطح بسیار خوبی فراهم شد و کار به‌راحتی پیش رفت. البته می‌دانم که اعضای گروه تولید، زحمات بسیاری کشیدند تا این روند بدون فشار بر عوامل خلاق پیش برود. در همین‌جا لازم است از آقای مهاجر، توحید پرست، حسن هاشمی‌نسب، رضا سعیدی و طاهر امانی قدردانی کنم.
تنها مورد چالش‌برانگیز، موضوع استفاده از بالگرد بود که با همکاری شهید سرلشکر عباس نیلفروشان و شهید سرلشکر مهدی ربانی حل شد. از این نظر کاملاً راضی هستم. بااین‌حال، از نظر لجستیکی، به‌برکت حمایت‌های سازمان اوج و سپاه و نیز آشنایی خودم با منطقه، روند تولید رضایت‌بخش بود.
ژانر جنگی سخت‌ترین و پرمخاطب‌ترین ژانر سینمایی در جهان است و کار در این حوزه نیازمند دقت تاریخی و هنری بسیار بالاست. جنگ ایران و عراق، با تمام جزئیات و پیچیدگی‌هایش، می‌بایست با حفظ حس و حال واقعی بازسازی شود. این کار، هم بزرگ‌تاریخی و هم حماسی است و در کنار آن، احساس واقعی جنگ باید منتقل شود.
اسم شهدایی را آوردید که به تازگی آنان را از دست دادیم. در فیلم نیز سردار غلامعلی رشید در کنار دیگر شخصیت‌های مهم نظامی مانند سردار رحیم صفوی و سردار محسن رضایی هم حضور دارند. آیا ارتباطی با آنها قبل از فیلم و در حین ساخت داشتید؟ بیشتر در مورد شهید رشید دوست دارم بدانم و اینکه آیا ایشان اصلاً تا قبل از شهادت فیلم را دیدند یا خیر؟
یاد شهید غلامعلی رشید را گرامی می‌داریم. ایشان و دیگر فرماندهان از جمله آقای محسن رضایی، سردار غلامپور، آقا رحیم صفوی و سرلشکر باقری قرار بود با هماهنگی سازمان اوج فیلم را تماشا کنند. خاطرم هست که آقای غلامپور دو بار فیلم را با من دیدند. همچنین سردار ربانی (که خدا رحمتش کند) پیشنهاد دادند نمایش خصوصی در حسینیه منزل ایشان برگزار شود، اما متأسفانه پیش از آن، خودشان در جنگ دوازده‌روزه به شهادت رسیدند و این دیدار محقق نشد.
تقریباً همه افرادی که در فیلم از آنها یاد شده، از بَلم‌ران عراقیِ همراه شهید علی هاشمی گرفته تا سپهبد رشید و آقای رضایی، مورد مصاحبه قرار گرفتند و در حقیقت فیلم بدون آنان ساخته نمی‌شد. حدود هفتاد تا هشتاد درصد محتوای فیلم پشتوانه پژوهشی دقیق دارد و هر جمله‌ای که می‌بینید، مستند به اسناد و گفتگوهای واقعی است.
در جریان این پژوهش‌ها آیا به اتفاق جالب و ناگفته‌ای برخورد کردید که از آن در فیلم استفاده کنید؟
طبیعتاً کار فیلم‌های دفاع مقدس، ماهیت تاریخی دارند و مسئله پژوهش در آنها بسیار مهم است. خوشبختانه فیلم اسفند از نظر پژوهشی قابلیت بالایی دارد و مستندات مرتبط با آن قابل انتشار است. برای نمونه، برخی رویدادها برای اولین بار در این فیلم مطرح شده و حتی بزرگان نظام نیز از آنها بی‌اطلاع بودند. به‌عنوان مثال، تصادف آقای محسن رضایی پیش از عملیات خیبر، که منجر به کما رفتن ایشان شد، برای اولین بار از زبان سرلشکر رشید برای ما توضیح داده شد. در این حادثه، خودرو در جاده شهابی واژگون می‌شود و آقای رشید که در عقب نشسته بود بیرون پرت می‌شود اما آسیبی نمی‌بیند، اما آقا محسن آسیب شدید می‌بیند و دچار کما می‌شود. این خبر به گروه شهید علی هاشمی منتقل شده و موجب نگرانی شدید آنان می‌گردد. این اتفاق در فیلم برای اولین بار هم بازسازی شد و مخاطب حس می‌کند که اوضاع به هم ریخته و تنش و اضطراب لحظه‌ای را تجربه می‌کند.
