به گزارش خبرگزاری مهر، بهزاد احمدی فارسانی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قم، با اشاره به اهمیت تاریخی مجموعه کاروانسرای البرز گفت: عملیات مرمت این اثر ارزشمند دوران قاجار با هدف حفاظت، بازسازی و احیای کاربری‌های فرهنگی و گردشگری در حال اجرا است.
وی افزود: کاروانسرای البرز یکی از کامل‌ترین نمونه‌های معماری قاجاری قم است که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و شامل بخش‌هایی همچون کاروانسرا، مسجد، آب‌انبار، حمام، خانه اربابی و باغ است. این بنا به‌لحاظ ساختار کالبدی و نحوه استقرار فضاها، از ارزش تاریخی و معماری بالایی برخوردار است.
احمدی فارسانی ادامه داد: این مجموعه تاریخی سال‌ها متروکه بود، اما با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، عملیات مرمت با اعتباری بالغ بر ۲۲ میلیارد ریال آغاز شده و هم‌اکنون در مرحله تثبیت سازه و بازسازی اجزای آسیب‌دیده قرار دارد.
وی با اشاره به ویژگی‌های معماری بنا تصریح کرد: کاروانسرای البرز با مصالح سنتی همچون آجر، سنگ و ساروج ساخته شده و دارای حجره‌های منظم، فضاهای اقامتی و انبار و اصطبل‌هایی پیرامون حیاط است. تزئینات کاربندی در هشتی ورودی از شاخصه‌های مهم این اثر محسوب می‌شود.
مدیرکل میراث فرهنگی قم بیان کرد: در روند مرمت این بنا، حفاظت بلندمدت سازه، احیای کالبد تاریخی و ایجاد زمینه‌های بهره‌برداری فرهنگی و گردشگری متناسب با شأن تاریخی آن مدنظر قرار گرفته است.
وی افزود: در فاز نهایی طرح، مطالعات تکمیلی برای بهره‌برداری از حمام تاریخی و دیگر فضاهای وابسته در قالب کاربری‌های فرهنگی، خدماتی و آموزشی انجام خواهد شد تا این مجموعه به مقصدی فعال در گردشگری تاریخی استان تبدیل شود.
احمدی فارسانی در پایان با تأکید بر لزوم مشارکت مردمی در صیانت از آثار تاریخی گفت: استفاده نادرست یا تخریب ناگهانی بناهای تاریخی می‌تواند تهدیدی جدی برای میراث فرهنگی باشد؛ از این رو، با همکاری بخشداری و دهیاری البرز، طرح‌های حفاظتی و پایش مستمر برای استمرار روند احیای این مجموعه ارزشمند در حال اجراست.
قم دارای دو اثر ثبت‌شده جهانی شامل کاروانسرای دیرگچین و راه‌آهن سراسری، یک پایگاه ملی با عنوان «تپه باستانی قلی‌درویش» و بیش از ۵۵۰ اثر تاریخی و فرهنگی است و از مناطق شاخص کشور در حوزه میراث فرهنگی به‌شمار می‌رود.
