در هفته‌های اخیر، قیمت گوشت مرغ در بازار آزاد از ۱۵۰ هزار تومان عبور کرده و هر شانه تخم‌مرغ به حدود ۱۹۰ هزار تومان رسیده است. کارشناسان علت این افزایش را کمبود شدید نهاده‌های دامی می‌دانند که دسترسی دامداران به خوراک را سخت کرده و فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان وارد کرده است.
به گزارش اعتماد، بسیاری از واردکنندگان نهاده‌ها بیش از ۷ تا ۸ ماه طلب ارزی خود را از دولت دریافت نکرده‌اند و این موضوع باعث کمبود و افزایش قیمت در بازار داخلی شده است. محدودیت‌های ارزی و ناکارآمدی سامانه‌های توزیع دولتی نیز موجب شده دلالان بخش عمده نهاده‌های یارانه‌ای را تصاحب کنند و دامداران واقعی محروم شوند.
گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد بخشی از نهاده‌های وارداتی در بنادر دپو شده و ترخیص نشده‌اند که علت آن محدودیت ارزی، بروکراسی پیچیده و ناهماهنگی میان دستگاه‌هاست.
احمد اسدیان، معاون سازمان بازرسی، به وزارت جهاد کشاورزی هشدار داده سامانه بازارگاه نهاده‌های دامی با اختلال مواجه است و عدم تحویل به‌موقع نهاده‌ها توسط واردکنندگان تولید محصولات پروتئینی را مختل کرده است.
بخشی از نهاده‌ها خارج از سامانه و با قیمت بالاتر فروخته می‌شود که هزینه تولید و قیمت نهایی محصولات را افزایش می‌دهد. پدیده خالی‌فروشی واردکنندگان موجب مسدود شدن سرمایه در گردش تولیدکنندگان شده و خواستار برخورد با متخلفان شده است.
حبیب اسدالله‌نژاد، مدیرعامل اتحادیه مرغ کشور، تأکید می‌کند وضعیت تولید مرغ از نظر جوجه‌ریزی مناسب است، اما تأمین نهاده‌ها و تخصیص ارز اصلی‌ترین چالش است.
نامه‌هایی از اتحادیه‌های مرغداران به سران قوا ارسال شده تا مشکل نهاده‌ها حل شود. اگر نهاده‌ها به موقع تأمین شوند، تولید بدون وقفه ادامه می‌یابد و کمبود گوشت مرغ نخواهیم داشت. تغییرات مدیریتی در وزارت جهاد کشاورزی نمی‌تواند بدون حل مشکل ارز تأثیر چندانی داشته باشد.
ناصر نبی‌پور، رییس اتحادیه مرغ تخم‌گذار، می‌گوید تولید تخم‌مرغ به دلیل کمبود نهاده، افزایش هزینه‌ها و محدودیت انرژی دشوار شده است. بسیاری از واحدها مجبورند نهاده‌ها را از بازار آزاد با قیمت بالاتر تهیه کنند؛ مثلاً ذرت حدود ۳۰ هزار تومان و سویا حدود ۸۰ درصد گران‌تر از نرخ دولتی است. این تفاوت شدید باعث زیان تولیدکنندگان می‌شود و سیاست قیمت‌گذاری دستوری دولت تولید را با چالش مواجه کرده است.
نبی‌پور به بحران انرژی نیز اشاره می‌کند: قطعی برق تابستان باعث افت تولید و تلفات شدید شد و کمبود گازوییل واحدها را مجبور به تهیه آن از بازار آزاد با قیمت ۱۵ تا ۳۰ هزار تومان کرد. این فشارها تولید تخم‌مرغ را تهدید می‌کند و ادامه وضعیت فعلی می‌تواند باعث خروج واحدهای تولیدی از چرخه تولید، کاهش عرضه و افزایش قیمت شود.
در مجموع، وضعیت بازار مرغ و تخم‌مرغ تحت تأثیر سه عامل اصلی است: محدودیت ارزی و تأخیر واردات نهاده‌ها، افزایش هزینه‌های تولید ناشی از بازار آزاد و کمبود انرژی. تولیدکنندگان با حاشیه سود صفر یا زیان فعالیت می‌کنند و رفع این چالش‌ها برای پایداری بازار و جلوگیری از افزایش بیشتر قیمت‌ها ضروری است.
