در حالی که بیش از دو دهه از طرح اولیه اتصال ریلی ایران و عراق می‌گذرد، پروژه راه‌آهن شلمچه–بصره با پیشرفت ۷ کیلومتری وارد مرحله تازه‌ای شده است؛ طرحی که با تکمیل آن، مسیر زائران اربعین کوتاه‌تر و تجارت دو کشور روان‌تر خواهد شد.
به گزارش فارس؛ پروژه راه‌آهن شلمچه–بصره، یکی از طرح‌های راهبردی ایران در توسعه ارتباطات ترانزیتی و زیارتی با عراق، پس از سال‌ها انتظار، دوباره شتاب گرفته است.
محمدجعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهور، در بازدید اخیر خود از عملیات احداث این مسیر اعلام کرد که تاکنون ۷ کیلومتر از مسیر ریلی ساخته شده و روند اجرای پروژه با جدیت ادامه دارد.
قائم‌پناه که به همراه استاندار خوزستان، محمدرضا موالی‌زاده، از بخش‌های مختلف پروژه بازدید کرد، گفت: «راه‌آهن شلمچه–بصره از مهم‌ترین طرح‌های کریدوری کشور است و تکمیل آن علاوه بر تسهیل تردد زائران اربعین، ظرفیت ترانزیتی جنوب کشور را افزایش می‌دهد.»
وی تأکید کرد که در دیدار آتی با مقامات عراقی در بصره، موضوع تسریع در اجرای بخش عراقی پروژه در دستور کار قرار خواهد گرفت.
این مسیر ریلی ۳۲ کیلومتری، شلمچه در ایران را به بصره در عراق متصل می‌کند و از اهمیت ویژه‌ای در حوزه‌های حمل‌ونقل، گردشگری و تجارت برخوردار است. با بهره‌برداری از آن، امکان جابه‌جایی مستقیم زائران حسینی از شهرهای ایران به بصره و سپس به نجف و کربلا فراهم خواهد شد.
افزون بر آن، راه‌آهن شلمچه–بصره می‌تواند جایگزینی ایمن و اقتصادی برای حمل‌ونقل جاده‌ای باشد و بخشی از صادرات ایران را از مسیر ریلی به عراق منتقل کند.
برآوردها نشان می‌دهد حجم مبادلات اقتصادی میان ایران و عراق در حال حاضر بیش از ۱۲ میلیارد دلار است. کارشناسان معتقدند که تکمیل این خط ریلی می‌تواند زمینه افزایش این رقم را تا چند میلیارد دلار در سال فراهم کند، زیرا امکان انتقال سریع‌تر کالاهای صنعتی، کشاورزی و معدنی از بنادر جنوبی ایران به بازارهای عراق و فراتر از آن را فراهم می‌سازد.
به گفته حسون، کارشناس حمل‌ونقل عراقی، «هرچند بخش عمده کارکرد این مسیر در عراق برای جابه‌جایی مسافر تعریف شده، اما اهمیت واقعی آن در نقش تجاری و ترانزیتی نهفته است؛ خطی که می‌تواند عراق را به شبکه حمل‌ونقل منطقه‌ای پیوند دهد.»
در کنار این مسیر، خط ریلی خانقین نیز به عنوان مسیر مکمل در شمال عراق مطرح است که می‌تواند ایران را مستقیماً به بغداد متصل کند. کارشناسان معتقدند هم‌زمانی اجرای این دو پروژه، شبکه ریلی مشترک ایران و عراق را از شمال تا جنوب یکپارچه خواهد کرد.
از سوی دیگر، عضویت اخیر عراق در پیمان بین‌المللی حمل‌ونقل جاده‌ای (TIR) نیز به توسعه تجارت دو کشور کمک می‌کند و در کنار زیرساخت‌های ریلی، شبکه لجستیکی نوینی در منطقه ایجاد خواهد کرد.
فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی، اخیراً در بازدید از عراق وعده داده که پل مشترک شلمچه–بصره تا پیش از اربعین سال ۱۴۰۵ به بهره‌برداری برسد و پایانه مسافری شلمچه نیز تا پایان امسال آماده افتتاح شود.
با وجود این وعده‌ها، کارشناسان حوزه حمل‌ونقل هشدار می‌دهند که تحقق پروژه در گرو تداوم پیگیری و تأمین منابع مالی پایدار است. تجربه دو دهه گذشته نشان داده که هر بار با تغییر شرایط مالی یا مدیریتی، روند اجرای طرح کند شده است.
با این حال، پیشرفت اخیر در بخش ایرانی و آغاز مین‌روبی در بخش عراقی، نوید آن را می‌دهد که رؤیای اتصال ریلی تهران–بغداد پس از سال‌ها به واقعیت نزدیک شود.
