خبرگزاری مهر، گروه استانها: بازار مرغ در گیلان، به عنوان یکی از استان‌های پرمصرف کشور، در هفته‌های اخیر شاهد رشد محسوس قیمت‌ها بوده است. افزایش هزینه خوراک طیور شامل ذرت و کنجاله سویا، بالا رفتن قیمت انرژی و حمل‌ونقل و در مواردی کاهش کیفیت نهاده‌های وارداتی، بر قیمت نهایی مرغ اثر مستقیم گذاشته است.
از سوی دیگر، برخی ناهماهنگی‌ها در توزیع نهاده‌ها و تأخیر در تخصیص سهمیه‌های استانی، شرایط بازار را متأثر کرده است.
کارشناسان بر این باورند که ثبات قیمت مرغ تنها در صورت مدیریت به‌موقع زنجیره تأمین، نظارت مؤثر بر توزیع و حمایت از تولیدکنندگان داخلی امکان‌پذیر است.
در همین زمینه، خبرنگار مهر برای بررسی دلایل افزایش قیمت و تمهیدات دولت برای کنترل بازار، با «صالح محمدی» رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان گفتگو کرده است.
*مهم‌ترین عوامل افزایش قیمت مرغ در بازار استان چیست؟
افزایش هزینه نهاده‌ها شامل ذرت، کنجاله سویا، ویتامین‌ها و مکمل‌ها که مستقیماً بر هزینه تولید تأثیر می‌گذارد، افزایش هزینه‌های انرژی، حمل‌ونقل، سوخت، برق و نیروی کار، کاهش بهره‌وری و مشکلات تولیدی نظیر افت کیفیت نهاده‌ها و در نتیجه کاهش وزن مرغ‌ها و رفتارهای هیجانی بازار مانند احتکار یا فروش زودهنگام توسط برخی فعالان که نوسانات قیمتی را تشدید می‌کند.
*آیا کمبود عرضه یا مشکلات تأمین نهاده‌ها در افزایش قیمت مؤثر بوده است؟
بله؛ کمبود موقتی عرضه و اختلال در تأمین نهاده‌ها – از جمله کاهش واردات، صف تأمین داخلی یا تأخیر در توزیع نهاده‌های دولتی – می‌تواند فشار مضاعف بر قیمت‌ها وارد کند.
وقتی نهاده به‌موقع و با قیمت منطقی در اختیار تولیدکننده قرار نگیرد، هزینه تولید افزایش یافته و تولیدکننده ناچار به افزایش قیمت فروش می‌شود.
*نقش نوسانات قیمت ذرت و سویا در بازار مرغ چیست؟
نوسانات قیمت این دو نهاده پایه خوراک، تأثیر مستقیم و قابل توجهی بر هزینه نهایی تولید مرغ دارد. افزایش قیمت ذرت یا سویا معمولاً موجب افزایش قیمت جوجه و در نهایت گوشت مرغ می‌شود از این رو، کنترل یا تثبیت قیمت نهاده‌ها از طریق ذخایر راهبردی، واردات هدفمند یا حمایت‌های یارانه‌ای، برای مهار قیمت مرغ ضروری است.
*تمهیدات سازمان جهاد کشاورزی برای کنترل و تثبیت قیمت مرغ چیست؟
هماهنگی با وزارت جهاد کشاورزی برای تأمین و توزیع نهاده (تخصیص سهمیه‌های استانی و ارسال نهاده یارانه‌ای به مرغداران)، افزایش بازرسی و نظارت بر زنجیره توزیع، تنظیم عرضه از طریق زنجیره‌های طیور استان و شبکه‌های تعاونی برای تزریق مرغ در مناطق کمبود، اطلاع‌رسانی شفاف و پایش روزانه قیمت‌ها برای جلوگیری از افزایش هیجانی و ارائه حمایت‌های مالی و تسهیلاتی برای مرغداران آسیب‌پذیر از جمله اقدامات بوده است.
*آیا برنامه‌ای برای افزایش تولید یا واردات نهاده‌ها وجود دارد؟
بله؛ برنامه‌ها در سه سطح دنبال می‌شود: افزایش تولید داخلی علوفه و اجرای کشت دوم، واردات اضطراری کنجاله و ذرت، تقویت ذخایر استراتژیک نهاده.
در سطح استان نیز انعقاد قراردادهای کشت قراردادی با کشاورزان و استفاده از ظرفیت سیلوها و کارخانه‌های خوراک برای تأمین پایدار در دستور کار است.
*آیا مشکلات توزیع و عرضه در افزایش قیمت مؤثر بوده است؟
بله؛ طولانی بودن مسیرهای حمل، کمبود کامیون، افزایش کرایه حمل و کمبود انبار و سیلو از مشکلات رایج در این زمینه است. اصلاح این گلوگاه‌ها و حمایت از بخش حمل و نقل می‌تواند نقش مؤثری در تعدیل قیمت‌ها داشته باشد.
*همکاری‌های سازمان جهاد کشاورزی گیلان با سایر نهادها چگونه است؟
همکاری با وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت برای تنظیم واردات و توزیع نهاده، تعامل با استانداری و تعزیرات حکومتی برای مقابله با احتکار و ثبت و پایش بازار، همکاری با اداره دامپزشکی برای کنترل بیماری‌ها و کاهش تلفات تولید، تعامل با سازمان صنعت، معدن و تجارت، اتحادیه‌ها و تشکل‌های تولیدی برای مدیریت عرضه و اطلاع‌رسانی قیمتی و همکاری با بانک‌ها برای ارائه تسهیلات هدفمند به مرغداران.
*چشم‌انداز بازار مرغ در ماه‌های آینده چگونه است؟
در صورت تأمین به‌موقع نهاده‌ها، اصلاح ظرفیت انبارها و تداوم کنترل بازار، احتمال تثبیت و حتی کاهش نسبی قیمت‌ها وجود دارد.
اما در صورت تداوم نوسانات نهاده‌ها و مشکلات شبکه توزیع، بازار همچنان با نوسان مواجه خواهد بود. بنابراین چشم‌انداز بازار مستقیماً به سیاست‌های تأمین نهاده و مدیریت توزیع وابسته است.
*چه حمایت‌هایی برای کاهش نوسانات قیمتی در نظر گرفته شده است؟
تخصیص نهاده یارانه‌ای یا ذخایر اضطراری در دوره‌های بحرانی، اعطای وام‌های کم‌بهره و تسهیلات مالی برای تأمین نقدینگی تولیدکنندگان، آموزش و ترویج روش‌های بهینه تولید برای افزایش بهره‌وری، انعقاد قراردادهای بلندمدت بین تولیدکنندگان و زنجیره‌های توزیع برای کاهش ریسک قیمت و پوشش بیمه‌ای یا صندوق جبران خسارت در شرایط تلفات گسترده یا بحران‌های طبیعی انجام گرفته است.
*چگونه می‌توان از ظرفیت‌های محلی و استانی برای بهبود وضعیت استفاده کرد؟
تقویت تعاونی‌ها و زنجیره‌های تولیدی محلی برای خرید گروهی نهاده و توزیع منظم، حمایت از تولید خوراک محلی و کاهش وابستگی به واردات، توسعه زیرساخت‌های انبار، سیلو و سردخانه برای کاهش ضایعات، ارائه آموزش‌های فنی به مرغداران خرد جهت افزایش بهره‌وری، تقویت فروش مستقیم و بازارهای تجمعی برای کاهش واسطه‌گری و ایجاد قیمت منصفانه و راه‌اندازی سامانه‌های ثبت تولید، توزیع و قیمت در سطح استان برای تصمیم‌گیری دقیق‌تر.
ثبات بازار مرغ در گرو تأمین پایدار نهاده‌ها
بازار مرغ در گیلان بیش از هر چیز از کمبود نهاده و افزایش هزینه تولید آسیب می‌بیند در چنین شرایطی، نقش دولت و دستگاه‌های مرتبط در تأمین به‌موقع نهاده‌ها، اصلاح شبکه حمل‌ونقل و حمایت مالی از مرغداران تعیین‌کننده است.
اگر سیاست‌های کنترلی و حمایتی در مسیر درست ادامه یابد، امید می‌رود در ماه‌های آینده شاهد ثبات نسبی در بازار مرغ استان باشیم.
