تبریز در دهه ۱۳۲۰، شهری تاریخی با بافت سنتی و چهره‌ای مدرن بود که دوره‌های پرالتهابی را از سر می‌گذراند. این دهه با اشغال ایران توسط متفقین در جنگ جهانی دوم آغاز شد و تأثیرات عمیقی بر فضای سیاسی و اجتماعی شهر گذاشت.
اشغال توسط شوروی: در سال ۱۳۲۰ (۱۹۴۱ میلادی)، تبریز به همراه بخش‌هایی از شمال ایران، توسط ارتش سرخ شوروی اشغال شد. حضور نظامیان خارجی، فضای شهر را تحت تأثیر قرار داد.
حکومت خودمختار آذربایجان: در سال ۱۳۲۴ (۱۹۴۵)، دولت دست‌نشانده‌ای با حمایت شوروی تحت عنوان «حکومت خودمختار آذربایجان» در تبریز تشکیل شد. این حکومت برای یک سال در قدرت بود و اقداماتی در زمینه ترویج زبان آذربایجانی و فرهنگ محلی انجام داد. با عقب‌نشینی نیروهای شوروی، ارتش ایران این حکومت را سرنگون کرد و بار دیگر کنترل شهر را به دست گرفت.
افتتاح دانشگاه تبریز: یکی از مهم‌ترین رخدادهای فرهنگی این دوره، تأسیس دانشگاه تبریز در زمان حکومت فرقه دموکرات بود. این دانشگاه در سال‌های بعد نقش مهمی در جنبش‌های سیاسی و فرهنگی منطقه ایفا کرد.
دنیای قدیم
