خبرگزاری مهر، گروه استانها: خراسان جنوبی، به عنوان یکی از استان‌های پیشتاز در اجرای نهضت ملی مسکن در کشور، پروژه‌های گسترده‌ای در شهرها و شهرستان‌ها دارد. سایت نهضت ملی مسکن طبس، به عنوان یکی از بزرگترین سایت‌های ویلاسازی کشور شناخته می‌شود و در سایر نقاط شهری استان، به جز بیرجند که واحدهای آپارتمانی در حال ساخت است، پروژه‌ها عمدتاً به صورت ویلایی طراحی شده‌اند.
با افزایش واگذاری‌ها، بسیاری از متقاضیان، که اغلب مستأجر بوده و برای فرار از هزینه‌های بالای اجاره‌بها، اقدام به ساخت واحدهای خود کرده‌اند، اکنون با مشکل تأمین زیرساخت‌های اولیه روبرو هستند. برخی از آنان، علی‌رغم ناقص بودن زیرساخت‌ها، به دلیل ناتوانی در پرداخت اجاره، در همین واحدها ساکن شده‌اند و درخواست تسریع در تأمین خدمات آب، برق و گاز دارند تا بتوانند به صورت پایدار در این واحدها زندگی کنند.
پروژه‌های کلان نهضت ملی مسکن در خراسان جنوبی
شهرستان‌های خراسان جنوبی این روزها میزبان پروژه‌های عظیم نهضت ملی مسکن هستند که در سایت‌هایی با وسعت‌های مختلف در حال اجراست. از جمله این پروژه‌ها می‌توان به سایت ۵۶۰ هکتاری قائن و ۳۵۰ هکتاری طبس اشاره کرد.
این پروژه‌ها با واگذاری هزاران واحد مسکونی، فرصت اسکان گسترده‌ای برای متقاضیان فراهم کرده‌اند، اما مشکلات زیرساختی سایه سنگینی بر روند اجرا افکنده است.
حسین توکلی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی، در گفتگو با خبرنگار مهر وضعیت پروژه‌های آب و فاضلاب را تشریح کرد.
وی با اشاره به حجم بالای واگذاری‌ها در سایت‌های ۳۵۰ هکتاری طبس و ۵۶۰ هکتاری قائن گفت: در قائن نیاز به ۳۰ کیلومتر شبکه آب و ۶۰ کیلومتر شبکه فاضلاب داریم که تاکنون تنها ۲۵ کیلومتر شبکه آب اجرا شده و ۱۷ کیلومتر شبکه فاضلاب به پیمانکار واگذار شده است.
وی بیان داشت: در سایت زعفرانیه بیرجند، از مجموع ۲۰۷۲ واحد مسکونی، ۱۶۰۰ انشعاب آب نصب شده و ۴۰۰ متقاضی هنوز تشکیل پرونده نداده‌اند.
وی با بیان اینکه این مسئله روند تأمین خدمات را با مشکلاتی مواجه کرده است، گفت: همچنین در بخش فاضلاب، یک هزار و ۳۴۰ انشعاب نصب شده و پیش‌بینی می‌شود که تمام انشعابات تا پایان آبان ماه تکمیل شود.
وضعیت زیرساخت‌های فردوس و طبس
توکلی درباره سایت نهضت ملی مسکن فردوس افزود: معابر این سایت بازگشایی شده و احداث مخزن آب به زودی آغاز خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود پروژه تا دهه فجر به اتمام برسد.
اما وی نسبت به سایت ۳۵۰ هکتاری فردوس هشدار داد و گفت: معابر این سایت کف و جدول‌بندی مناسبی ندارد و نیازمند رسیدگی فوری است.
توکلی گفت: در صورت عدم تکمیل فاضلاب، منابع آبی موجود در معرض آلودگی قرار خواهند گرفت و این موضوع می‌تواند سلامت عمومی را به خطر بیندازد.
اعتبار ۸۰۰ میلیاردی تنها برای قائن
در کنار آب و فاضلاب، مشکل برق‌رسانی نیز یکی دیگر از موانع اجرای کامل پروژه‌های نهضت ملی مسکن در استان است.
مهدی دادگر، مدیرعامل شرکت توزیع برق خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار مهر اعلام کرد: عمده مشکلات برق‌رسانی در نهبندان، طبس و قائن متمرکز است و سایت ۵۶۰ هکتاری قائن به تنهایی نیازمند سرمایه‌گذاری حدود ۸۰۰ میلیارد تومانی برای تأمین برق است.
از سوی دیگر، وضعیت گاز نیز در حال پیگیری است؛ از مجموع سایت‌های نهضت ملی مسکن، ۳۴ سایت تکمیل و ۴ سایت در حال اجرا هستند.
مدیران اجرایی تاکید دارند که تکمیل زیرساخت‌های گاز و برق، همراه با آب و فاضلاب، برای ایجاد سکونتگاه‌های پایدار ضروری است.
با افزایش حجم پروژه‌ها، اعتبارات مورد نیاز نیز روند صعودی داشته است.
توکلی مدیرعامل آب و فاضلاب استان در این باره به خبرنگار مهر گفت: هزینه اجرای پروژه‌ها در خرداد ماه حدود ۵ همت برآورد شده بود که هفته گذشته به ۸ همت افزایش یافت.
به گفته وی این افزایش هزینه، نشان‌دهنده نیاز واقعی به تأمین منابع مالی برای تکمیل زیرساخت‌ها است.
آخرین وضعیت
میرمحمد مودی، مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به آخرین وضعیت شبکه‌ها گفت: از ۴۷ سایت نهضت ملی مسکن، ۲۹ سایت شبکه آب کامل شده، ۷ سایت هم در دست اقدام و ۱۱ سایت باقی‌مانده است.
وی عنوان کرد: در بخش برق، ۳۵ سایت برق‌رسانی شده، ۴ سایت در دست اقدام و ۸ سایت در مناقصه هستند.
به گفته وی گاز در ۳۴ سایت تکمیل و ۴ سایت در حال اجراست.
این آمار نشان می‌دهد که اگرچه بخش عمده‌ای از پروژه‌ها پیشرفت داشته، اما بخش قابل توجهی هنوز نیازمند پیگیری، سرمایه‌گذاری و هماهنگی میان‌بخشی است.
کارشناسان هشدار می‌دهند که عدم تکمیل زیرساخت‌ها، علاوه بر ایجاد مشکلات رفاهی برای متقاضیان، می‌تواند پیامدهای زیست‌محیطی و اجتماعی نیز داشته باشد. به عنوان مثال، عدم توسعه شبکه فاضلاب در طبس می‌تواند منجر به آلودگی منابع آب سطحی و زیرزمینی شود و تأمین برق ناقص در سایت‌های بزرگ، روند سکونت پایدار را مختل کند.
از سوی دیگر، برخی از متقاضیان که توان پرداخت اجاره‌بها را ندارند، مجبور شده‌اند پیش از آماده شدن زیرساخت‌ها در واحدهای خود ساکن شوند، این موضوع خود می‌تواند باعث افزایش فشار بر منابع محدود و بروز نارضایتی‌های اجتماعی شود.
راهکارها و برنامه‌های پیشنهادی
مدیران اجرایی تأکید دارند که برای رفع این موانع، افزایش و تخصیص فوری اعتبارات برای تکمیل شبکه‌های آب، فاضلاب و برق، هماهنگی میان‌بخشی بین وزارت راه و شهرسازی، شرکت‌های آب و فاضلاب و توزیع برق برای اجرای همزمان زیرساخت‌ها، تسریع در احداث تصفیه‌خانه‌ها و مخازن آب در شهرهایی مانند طبس و فردوس و پیگیری برنامه‌های کوتاه‌مدت برای ساکنان واحدهای ناقص ضروری است.
پروژه‌های نهضت ملی مسکن در خراسان جنوبی، به رغم پیشرفت قابل توجه در واگذاری واحدها، با چالش‌های جدی زیرساختی مواجه هستند. مشکلاتی مانند کمبود شبکه آب و فاضلاب، نیاز به تصفیه‌خانه، تأمین برق در سایت‌های بزرگ و تأمین گاز، نشان می‌دهد که بدون برنامه‌ریزی دقیق و همکاری میان‌بخشی، هدف اسکان پایدار و مطلوب متقاضیان با موانع جدی روبرو خواهد شد.
مدیران اجرایی تأکید دارند که تکمیل زیرساخت‌ها و تخصیص منابع مالی کافی، تنها راه نجات پروژه‌های بزرگ نهضت ملی مسکن در استان است تا متقاضیان بتوانند با آرامش و بدون دغدغه زندگی در واحدهای خود را آغاز کنند.
