محمد الله‌داد، معاون انتقال و تجارت خارجی شرکت توانیر، در میزگرد تخصصی حاشیه بیست‌ونهمین کنفرانس بین‌المللی شبکه‌های توزیع نیروی برق اظهار داشت: «تا سال ۱۴۰۰ با کمبود برق روبه‌رو بودیم و اکنون شکاف عمیق ۲۰ هزار مگاواتی وجود دارد که برابر با ۲۵ تا ۳۰ درصد نیاز شبکه برق کشور است.»
به گزارش مهر، وی ادامه داد: «در سال ۱۴۰۰ مشکل اصلی ما در پیک روز بروز می‌کرد، اما به‌تدریج دامنه‌ی این ناترازی گسترش یافته و امروز در فصل‌های گرم سال، حتی در روزهای تعطیل و نیمه‌شب نیز با کمبود برق مواجهیم.»
الله‌داد با اشاره به تغییر الگوی مصرف تصریح کرد: «از ۱۶ فروردین امسال دچار کسری برق شده‌ایم، و حتی در تعطیلات و نیمه‌شب‌ها نیز این کمبود ادامه دارد. این مسئله نشان می‌دهد که بار پایه شبکه افزایش یافته و الگوی مصرف برق کشور به طور بنیادین تغییر کرده است.»
وی افزود: «چند بار مطرح شده که صنعت برق می‌خواهد تمام مشکلات را گردن ماینرها بیندازد، این‌چنین نیست، اما واقعیت این است که ماینرها نقشی مؤثر در اختلال شبکه برق دارند. برآورد ما نشان می‌دهد حدود ۲۰۰۰ مگاوات از بار شبکه مربوط به مصرف غیرمجاز رمزارزها است. اگر این رقم را در ۸۸۰۰ ساعت کار سالانه ضرب کنیم، معادل ۲۰ میلیارد کیلووات‌ساعت می‌شود که حدود ۲۰ درصد ناترازی شبکه و ۵ درصد مصرف کل برق کشور را شامل می‌شود.»
به گفته‌ی معاون انتقال توانیر، این عدد در مقایسه با صادرات برق ایران بسیار معنادار است: «سال گذشته تنها ۵ میلیارد کیلووات‌ساعت برق صادر کردیم؛ یعنی ۴ برابر صادرات کل برق کشور صرف استخراج رمزارز در داخل شده است، پس این میزان مصرف اهمیت ویژه‌ای دارد.»
او در ادامه افزود: «اکنون بخش عمده مزارع ماینینگ در مناطق خانگی، کشاورزی و صنعتی فعالیت می‌کنند که فاقد استانداردهای ایمنی و فنی لازم‌اند و باعث افت ولتاژ و نوسان شدید شبکه می‌شوند. این نوسانات به تجهیزات برق، به‌ویژه ترانسفورماتورهای توزیع آسیب جدی وارد می‌کند و در نتیجه خسارات قابل توجهی به شبکه و مشترکان تحمیل می‌شود.»
الله‌داد خاطرنشان کرد: «در ماه‌های اخیر گزارش‌هایی از آسیب وسایل برقی مشترکان دریافت کرده‌ایم که بخشی از آن می‌تواند ناشی از فعالیت غیرمجاز ماینرها باشد.»
وی ادامه داد: «ما مکلف به شناسایی این دستگاه‌های غیرمجاز هستیم و از مسیرهای مختلف، از جمله گزارش‌های مردمی و نظارت‌های میدانی، اقدام می‌کنیم. در حال حاضر توانیر بیش از ۴۲ میلیون مشترک و نزدیک به یک‌میلیون کیلومتر شبکه برق دارد؛ بنابراین یافتن مزارع ماینینگ کار دشواری است و در مواردی فراتر از وظایف بخش توزیع محسوب می‌شود.»
به گفته‌ی او، هوشمندسازی شبکه توزیع برق می‌تواند کمک زیادی به تشخیص رفتارهای غیرمجاز کند: «با توسعه سیستم‌های مانیتورینگ، داده‌کاوی و کنتورهای هوشمند، می‌توان الگوهای غیرعادی مصرف را شناسایی کرد و محل فعالیت این مراکز را تشخیص داد.»
معاون انتقال توانیر همچنین تصریح کرد: «تا کنون در کشور پدیده‌ای به نام قاچاق برق نداشتیم، اما اکنون استخراج و فروش غیرمجاز رمزارز عملاً نوعی قاچاق برق است زیرا انرژی را بدون مجوز رسمی مصرف و به کالای مالی قابل خرید و فروش تبدیل می‌کند.»
الله‌داد در پایان اظهار داشت: «در یک سال اخیر ۳۰ هزار دستگاه ماینر غیرمجاز کشف و جمع‌آوری شده است. با این حال تعداد دستگاه‌ها در هر مزرعه به کمتر از ۱۰ عدد رسیده و شناسایی آن‌ها تنها از طریق تحلیل داده‌های مصرف و ابزارهای هوشمند ممکن است. بنابراین رویکرد توانیر در دوره جدید، تمرکز بر رصد هوشمند و تقویت سامانه‌های تشخیص مصرف غیرعادی خواهد بود تا بتوانیم از آسیب به شبکه و تجهیزات مشترکین جلوگیری کنیم.»
