خبرگزاری مهر، گروه استانها: شهرستان محلات از دیرباز به‌عنوان شهر گل و گیاه ایران شناخته می‌شود، شهری که ریشه‌های لطافت و زیبایی در خاک حاصل‌خیزش تنیده شده و عطر گل‌هایش نام این دیار را در سراسر کشور طنین‌انداز کرده است.
با این حال، در روزگار کنونی، لطافت این صنعت ۱ با چالش‌های سخت و بی‌رحمانه‌ای روبه‌رو شده است؛ چالش‌هایی که همچون سرمای ناگهانی بر باغ امید گلکاران فرود آمده و گاه نفس تولید را به شماره انداخته‌اند.
گرانی نهاده‌ها، کمبود سوخت و انرژی، کم‌آبی، نبود نیروی کار بومی و نوسانات بازار، همگی دست به دست هم داده‌اند تا این حرفه دیرینه و اقتصادی ریشه‌دار در معرض خطر فرسایش و افول قرار گیرد، گویی تمام این ناملایمات، بی‌صدا و آرام، در تلاش‌اند میراثی را که با عشق، صبر و دستان پینه‌بسته گلکاران قدیمی ساخته شده از مسیر پویایی و شکوفایی دور کنند.
۴۳۰ هکتار گلخانه و ۵۴۲ هکتار فضای باز؛ پشتوانه تولید گل محلات
مدیر اداره جهاد کشاورزی شهرستان محلات در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در حال حاضر از مجموع اراضی زیرکشت گل و گیاه این شهرستان، ۴۳۰ هکتار گلخانه و ۵۴۲ هکتار در فضای باز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عباس ارشدی افزود: این شهرستان با تولید سالانه بیش از ۴۷۲ میلیون انواع گل و گیاهان زینتی اعم از گلدانی و شاخه‌بریده، به‌عنوان یکی از قطب‌های مطرح در سطح استان مرکزی و کشور در حوزه تولید و پرورش گل و گیاه شناخته می‌شود.
ارشدی با بیان اینکه این میزان تولید از ۹۷۲ هکتار از اراضی زیرکشت شهرستان به دست می‌آید، تصریح کرد: از این میزان، ۴۳۰ هکتار مربوط به گلخانه‌ها و ۵۴۲ هکتار دیگر به پرورش انواع درختچه‌های زینتی در فضای باز اختصاص دارد.
وی گفت: تأمین سوخت مورد نیاز، گرانی نهاده‌ها و تورم موجود در بازار از مهم‌ترین مشکلات فعالان این بخش است همچنین خشکسالی‌های مداوم در سالهای اخیر تأثیر قابل‌توجهی بر روند تولید داشته و بسیاری از تولیدکنندگان را با محدودیت منابع آبی مواجه کرده است.
ارشدی افزود: در زمینه تأمین سوخت، حدود ۸۰ واحد گلخانه‌ای به دلیل عدم دریافت مجوز از سازمان نظام مهندسی کشاورزی با مشکلاتی مواجه بوده‌اند که با پیگیری‌های مستمر و برگزاری جلسات مشترک با مسئولان شهرستان مقرر شد روند صدور مجوزها تسهیل شود تا متقاضیان بتوانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سوخت مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان محلات به موضوع کم‌آبی اشاره کرد و گفت: خشکسالی‌های پی‌درپی موجب کاهش آب‌دهی منابع آبی در سطح شهرستان شده است و با این حال، گلخانه‌داران با استفاده از روش‌های نوین آبیاری، سامانه‌های هوشمند و تجهیزات به‌روز توانسته‌اند تا حدود زیادی بر این مشکل فائق آیند و میزان بهره‌وری را افزایش دهند.
وی تصریح کرد: تمام ظرفیت‌ها بکارگیری شده تا با تعامل و همکاری مسئولان امر، موانع و مشکلات تولیدکنندگان گل و گیاه کاهش یابد و امید می‌رود با تداوم این حمایت‌ها و همکاری دستگاه‌های مرتبط، مسیر توسعه و رونق صنعت گل و گیاه در شهرستان هموارتر شود.
نبود نیروی کار و گرانی نهاده‌ها ۲ چالش اصلی صنعت گل محلات است
فعال حوزه گل و گیاه محلات در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: با توجه به شرایط اقتصادی کنونی، گل و گیاه تا حد زیادی جایگاه خود را در سبد خرید خانوارها از دست داده و تولیدکنندگان این حوزه در این شهرستان همچنان با چالش‌های جدی از جمله کمبود نیروی کار و تأمین نهاده‌ها مواجه هستند.
مجتبی ابراهیمی افزود: متأسفانه در شهرستان محلات نیروی کار ماهر و کارآمد به اندازه کافی وجود ندارد و با وجود شمار بالای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، بسیاری از جوانان به دلیل داشتن مدرک تحصیلی تمایل چندانی به انجام کارگری و فعالیت در مزارع تولیدی گل و گیاه ندارند و این مسئله باعث کمبود شدید نیروی بومی در این حوزه شده است.
وی گفت: چنانچه عملکرد کشورهای توسعه‌یافته را بررسی کنیم، مشاهده می‌شود که در این کشورها تولید باکیفیت و ارتقای بهره‌وری، از اولویت‌های اصلی در بخش کشاورزی و صنایع وابسته است، این کشورها با آموزش نیروهای متخصص و حمایت از تولیدکنندگان توانسته‌اند کیفیت محصولات خود را افزایش داده و بازارهای صادراتی پایداری ایجاد کنند.
عضو هیئت مدیره شرکت تعاونی گل و گیاه محلات ادامه داد: در صورتی که معضل کمبود نیروی کار در محلات ادامه پیدا کند، مشکلات بسیار جدی و حتی جبران‌ناپذیری در صنف گل و گیاه این شهرستان به وجود خواهد آمد و ممکن است بسیاری از واحدهای تولیدی با کاهش تولید یا حتی تعطیلی مواجه شوند.
ابراهیمی گفت: بیش از ۵۰ درصد نهاده‌های مورد نیاز برای تولید گل و گیاه در کشور وارداتی است و به همین دلیل قیمت آن‌ها به‌شدت از نوسانات نرخ ارز تأثیر می‌پذیرد و از سوی دیگر، نهاده‌های تولید داخل نیز قیمت بالا و نوسان زیادی دارند که موجب افزایش هزینه‌های تولید و کاهش توان رقابتی تولیدکنندگان می‌شود.
وی تصریح کرد: برای حفظ و توسعه صنعت گل و گیاه در محلات، لازم است برنامه‌ریزی دقیق‌تری در زمینه آموزش نیروی انسانی، حمایت از تولید داخلی نهاده‌ها و کنترل نوسانات قیمتی انجام گیرد تا این ظرفیت ارزشمند اقتصادی و اشتغال‌زا حفظ شود.
چالش‌های صنعت گل و گیاه در محلات از زبان تولیدکنندگان و شهروندان
فعالان حوزه گل و گیاه معتقدند در صورت تداوم شرایط موجود، بخش عظیمی از ظرفیت تولیدی شهرستان در معرض تعطیلی قرار خواهد گرفت.
خراسانی، یکی از تولیدکنندگان باسابقه گل و گیاه در محلات، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: بزرگ‌ترین معضل فعلی، کمبود نیروی کار ماهر و علاقه مند به حوزه گل و گیاه است و این مسئله باعث شده تولیدکنندگان ناچار به استفاده از نیروی غیربومی شوند که هم هزینه بالاتری دارد و هم ثبات کاری کمتری ایجاد می‌کند.
عرب‌زاده، گلکار محلاتی در گفتگو با خبرنگار مهر، با تأکید بر تأثیر مستقیم نوسانات اقتصادی بر بازار گل گفت: کمبود گاز و برق در فصول سرد مشکلات زیادی برای حفظ دمای گلخانه‌ها ایجاد می‌کند که در چنین شرایطی، هزینه تولید بالا می‌رود و طبیعی است که قیمت نهایی گل نیز افزایش پیدا کند.
لریجانی، دیگر گلکار محلاتی به خبرنگار مهر گفت: کمبود منابع آبی، یکی از اصلی‌ترین تهدیدهای این حوزه است و آینده این صنعت در شهرستان محلات را با ابهام روبه‌رو کرده است، اگر تأمین آب و انرژی پایدار نباشد، ادامه فعالیت برای بسیاری از گلخانه‌ها ممکن نخواهد بود.
وی افزود: از سالهای قدیم شهرستان محلات را شهر گل و گیاه و هلند ایران نامیده‌اند و نباید اجازه دهیم تولید گل محلات افول کند.
حسینی دیگر فعال صنعت گل و گیاه محلات به خبرنگار مهر گفت: گل کالای ضروری در زندگی مردم محسوب نمی‌شود، زیرا در شرایط اقتصادی فعلی، اغلب مردم تنها در مراسم خاص مانند عروسی، سالگرد یا ختم، گل خریداری می‌کنند که این موضوع عامل کمی تقاضا محسوب شده و بسیاری از تولیدکنندگان را با مشکل فروش و نقدینگی مواجه کرده است و برای حفظ تولید نیازمند حمایت‌های واقعی و برنامه‌ریزی اقتصادی هستیم.
وی ادامه داد: اگر حمایت‌های اصولی و هدفمند برای تولیدکنندگان گل و گیاه در نظر گرفته شود و از طریق فرهنگ سازی رسانه‌ها نگهداری گل در منازل بیشتر شود می‌توان علاوه بر حفظ اشتغال، زمینه صادرات بیشتر این محصولات را هم فراهم کرد.
حسینی گفت: گل و گیاه نماد طراوت و آرامش است، اما متأسفانه قیمت بالا و شرایط اقتصادی سبب شده خرید آن برای بسیاری از خانواده‌ها دشوار شود و امیدوارم مسئولان و مردم با حمایت از تولیدکنندگان داخلی و بومی شهر، علاوه بر حفظ این صنعت، زمینه دسترسی آسان‌تر مردم به گل و گیاه را فراهم کنند.
