اصغر طهماسبی بلداجی در گفتگو با خبرنگار مهر، با تبریک سالروز ولادت پرنور و سرور حضرت زینب کبری (س) و با اشاره به اینکه این بانوی بزرگوار الگویی برای تمام زنان و مردان حقیقت‌طلب و کمال‌جو هستند و حیات ایشان درس‌های کاربردی برای انسان‌ها دارد، اظهار کرد: در بیان مقام معنوی حضرت همین بس که نامشان را خداوند برگزیده، رسول خدا (ص) و امیرالمومنین (ع) ایشان را تکریم کرده، لقب نائبه زهرا (س) را داشته و یار و غمخوار و مدافع برادر بزرگوارشان حضرت سیدالشهدا (ع) بودند.

عضو هیئت علمی گروه قرآن و حدیث دانشگاه شهرکرد با ذکر اینکه حضرت زینب (س) از جانب پدرشان امام علی (ع) اذن تفسیر داشتند، ادامه داد: بی‌تردید جلوه‌های پیام‌ها و آموزه‌های وحیانی را می‌توان در قول و عمل و سیره این بانوی بزرگوار مشاهده کرد و بررسی متن خطبه‌های ایشان نیز به‌خوبی مؤید این مطلب است که حیات ایشان انعکاس آیات قرآن است.

طهماسبی با تأکید بر تربیت زینب (س) در خانواده قرآنی و شکل‌گیری شخصیت قرآنی ایشان، بیان کرد: القاب این بانو همچون «عقیله وحی» یا «عقیلة النبوة» به خوبی به تربیت الهی و بالنده شدن در خانواده وحی اشاره می‌کند چرا که قرآن با وجود این خانواده آسمانی عجین شده و در سیره آنان به خوبی نمایان است.

شکل‌گیری شخصیت قرآنی حضرت زینب (س)

این مدرس دانشگاه خطبه‌های حضرت زینب (س) در کوفه و شام را مهم‌ترین اسناد در هم کوبیدن بنیان کفر و نفاق و آشکارسازی حق و ماندگاری قیام حسینی (ع) دانست و توضیح داد: سخن گفتن در حال اسارت در کوفه بعد از مصیبت‌های عظیم در کربلا بسیار دشوار بود اما باعث نشد ایشان اندک تزلزلی داشته باشند بلکه در قامت یک خطیب و مفسر ورزیده با اقتدار و استوار به روشنگری پرداختند و در خطبه کوفه از استنادات قرآنی فراوانی استفاده می‌کنند.

طهماسبی برخی فرازها و اشارات قرآنی خطبه حضرت زینب (س) در کوفه را مرور کرد و گفت: این خطبه را ایشان برای برائت از ظالمان، بدون بسم‌الله الرحمن الرحیم آغاز کردند و این حاکی از اهمیت سخن است. در قرآن نیز سوره توبه بدون این لفظ نورانی آغاز می‌شود چرا که پیام رحمت الهی در بسم‌الله الرحمن الرحیم متناسب و هماهنگ با اعلام برائت و بیزاری در این سوره نیست.

وی ادامه داد: این بانوی مفسر قرآن نیز سخن خودشان را به شیوه برائت‌جویانه سوره توبه آغاز می‌کنند چرا که در میان قومی سخن می‌گویند که ظلم کرده و عهد خود را شکسته و با منافقان و کفار هم‌عهد شده است. ایشان در بدو کلامشان از مشرکانی که در لباس اسلام به قدرت رسیدند و رسول خدا را جانشینی می‌کنند اما با حجت خدا به مبارزه برخاستند، بیزاری می‌جویند.

عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهرکرد ادامه داد: زینب (س) در خطبه کوفه با لفظ الحمدلله سپاس و ستایش خدا را به جا می‌آورند و در حالی که تمام هستی و خانواده خود را از دست دادند اما عارفانه و عاشقانه به حمد و ستایش می‌پردازند زیرا به رسم آموزه‌های قرآنی آموختند که همه امور به دست خداوند است و باید در همه حال شکر الهی را به جا بیاوریم.

طهماسبی تصریح کرد: هر فراز از خطبه حضرت در کوفه اشاره‌ای قرآنی دارد و ایشان به مفاهیمی همچون عهدشکنی و عذاب الهی برای عهدشکنان، تأکید بر عظمت گناه کوفیان، عدم یاری ظالمان و عذاب خوارکننده آنان در قیامت و کمین الهی برای ظالمان اشاره دارند.

اشارات و استنادات قرآنی در خطبه‌های زینب (س)

این نویسنده و پژوهشگر قرآنی با ذکر اینکه در متن خطبه شام نیز استنادات قرآنی پرشماری را می‌توان مثال زد، افزود: این خطبه زینب (س) نیز نقش مؤثری در لرزاندن کاخ ظلم و ستم ظالمان داشت و نهضت سیدالشهدا (ع) را تثبیت و ماندگار کرد. این خطبه به خوبی گویای تسلط همه جانبه ایشان بر کلام وحی قرآن دارد و یادآور مقام والای ایشان در تفسیر آیات است.

طهماسبی اضافه کرد: در این خطبه نیز حضرت زینب (س) کلامشان را بدون لفظ نورانی بسم‌الله الرحمن الرحیم آغاز می‌کنند تا بیزاری از ظالمان را نمایان‌تر کنند و در این خطبه درخشان ضمن قرائت برخی فرازها و آیات، مفاهیم منبعث از آموزه‌های قرآنی همچون سرانجام بدکاران، سنت املاء یا مهلت به کافران، مقام و منزلت والای شهدا، عاقبت انتخاب بد، دفاع خدا از مظلومان و … را مطرح می‌کنند.

وی در پایان گفت: ویژگی‌های حضرت زینب (س) نیز همچون کلامشان به خوبی مؤید علم و تسلط ایشان بر آیات وحیانی دارد که در عرصه عمل و رفتار نیز بروز و ظهور یافته است.